"فصل دروی محصولی‌است که به سبب رنج و زحمت به دست آوردن آن، آن‌را برنج نامیده‌اند. فکرش را بکنید، کشاورزی صبح با طلوع خورشید لباس کار می‌پوشد و برای درو به مزرعه می‌رود، مزرعه‌ای پر از آب و گِل و لجن، هوا هر لحظه گرم‌تر و شرجی‌تر می شود، با کمری دولا، پاهای گِل آلود و خیس عرق خوشه‌های زرین برنج را درو می کند.

شب خسته و کوفته، آنقدر در گِل دولا راه رفته است که رمق ندارد، کف اتاق ولو می‌شود و از خستگی چرت می‌زند، تلویزیون را روشن می‌کند. رسانه دولتی، دارد تبلیغات برنج می‌کند، خوب دقت می‌کند تبلیغات برنج خارجی با قد و رنگ آنچنانی...

شبكه را تغيير مي‌دهد تا فوتبال ببیند، دور زمین تبلیغات برنج خارجی‎؛ سرش را روی دستش می‌گذارد و به گرفتاری‌ها، بدبختی‌ها، قرض و بدهکاریش فکر می کند. می‌گویند مجلس از صدا و سیما خواسته که تبلیغات برنج خارجی پخش نکند.

 روز ديگري از راه مي‌رسد‏، خوشه‌های زرین برنج با کاه یا همان کُلَش درو می‌شوند، یک روز زیر آفتاب می‌مانند و سپس جمع آوری می‌شوند. شالی‌ها خرمن می‌شوند و کُلَش از دانه‌ها یا همان شَلتوک (برنج با پوسته دانه) جدا می‌شوند شلتوک‌ها به گرمخانه برده می‌شوند و در دما و زمان مشخص و معین خشک می‌شوند و پس از آن به دستگاه پوست کنی برده شده و در آن دستگاه پوسته شَلتوک از دانه جدا و برنج سفید، خوش بو و خوش تراش به دست می‌آید."

اينها دست نوشته‌هاي يك گيله مرد است كه با خون دل رنج برنج را در فضايي مجازي حك كرده است. هرچند كه موضوع سخت‌تر و حساس‌تر از این حرف‌هاست زيرا کیفیت و کمیت محصول در این مراحل و اين زمان رقم می‌خورد.

سالانه بیش از چهار میلیون تن شلتوک تولید می‌شود که فقط 230000 تن آن به برنج سفیدِ قد بلند و خوش تراش تبدیل می‌شوند بقیه شکسته و در واقع جز ضایعات محسوب می‌شوند و این درصد بالای شکستگی بستگی به عوامل زیادی از مزرعه تا کارخانه شالیکوبی دارد.

متاسفانه روزهاي سخت برنج ايراني مثل اينكه نمي‌خواهد تمام شود و گويا جان برنجكاران پس از چند سال صبوري از مشكلاتي كه ورود بي‌حساب و كتاب برنج خارجي و مسائل ديگر به وجورد آوردند به لب رسيده و ديگرتاب تحمل بي عدالتي و رنج بي‌مزد را ندارند.

و اينها همه به دليل حمايت نکردن دولت و مسئولان ذيربط است كه توليد برنج در کشور را با چالش‌هاي جدي روبه‌رو كرده و با بروز برخي مشکلات طبيعي از جمله کم‌آبي و خشکسالي و... اين عارضه تشديد شده و برنج سفيد برنجکاران کشور را به خاک سياه نشانده است.

 بر پايه آمار رسمي کشور در سال 87، يک ميليون و 382 هزار تن برنج به ارزش 790 ميليون دلار وارد کشور شده، حال آن که اين رقم در سال 86، يک ميليون و 66 هزار تن بوده است. ناگفته نماند که در سه ماه نخست سال جاري نيز 368 هزار تن به ارزش 310 ميليون دلار برنج وارد کشور شده است.

اين بار مسئله سر از جاي ديگر باز كرده‏، شاليكوبي‌ها به دليل پر بودن انبارهاي‌شان از برنج كهنه و تازه ديگر شالي كشاورزان را قبول نكرده و به آنها برمي‌گردانند.

رحمت احمدي يكي از كشاورزان برنجكار كه شغل اجدادي‌شان كشاورزي است با ناراحتي از وضع به وجود آمده به ايلنا مي‌گويد: چرا مسوولان فكري به حال ما كشاورزان نمي‌كنند ما يكسال زحمت مي‌كشيم تا امروز ماحصل زحمت خود را به زخمي بزنيم اما آن هم با قيمت بسيار پايين خريداري مي‌كنند و يا در انبارها مي‌ماند و مي‌گويند خريداري برايش نيست.

وي با اشاره به مشكلات زندگي كشاورزان ادامه مي‌دهد: مگر كشاورزان مشكل ندارند اكثر آنها به سختي زندگي مي‌كنند و خرج زن و بچه‌هايشان را نمي‌توانند در بياورند اين چه عدالتي است كه بايد برنج مرغوبي كه يكسال زحمتش را كشيده‌ايم به خاطر برنج بي‌كيفيت خارجي در انبارها به فروش نرود و پول ما را ندهند.

 
اين كشاورز ادامه مي دهد: كشاورزان همه معطل مانده‌اند چه بايد بكنند اگر از خانه بيرون بياييم و بخواهيم تحصن كنيم مي‌گويند "اراذل و اوباشيم" اگر همه در خانه بمانيم و با شرايط موجود بسازيم خرج زندگي‌مان را چه بايد بكنيم.

تقي محمودي نيز از برنج‌كاران جانباز روستاي بابلسر است. او مي‌گويد: همه كشاورزان ناراضي و گله‌مندند نه از سوي جهاد كشاورزي اقدامي صورت مي‌گيرد نه اداره بازرگاني و استانداري! به همه مسوولان استان نامه نوشته‌ايم ولي همه مي‌گويند اين مساله به ما ربطي ندارد پس اگر مشكل كشاورزان به دولت مربوط نيست ما بايد دردمان را به كجا بگوييم؟

محمودي مي‌افزايد: كشاورزان هر روز پس از نماز مغرب و عشا در مساجد روستاهايشان جمع مي‌شوند تا بتوانند با مشورت روحاني مسجد فكري بكنند اما بسياري از روستاها هم امسال به دليل همين مشكلات حتي روحاني به مساجدشان اعزام نشده و روستاها بدون روحاني باقي مانده است.

جواد يزداني مدير يكي از شاليكوبي‌هاي قديمي فريدون‌كنار نيز در همين رابطه مي‌گويد: وضع موجود بسيار ناراحت‌كننده است كشاورزان شالي‌هايشان را براي تبديل به برنج سفيد به شاليكوبي مي‌آورند و ما به واسطه‌ها مي‌فروشيم و پول آنها را مي‌دهيم ولي در حال حاضر هيچ خريداري براي برنج ايراني نيست چون بازار از برنج خارجي اشباع شده.

وي مي‌افزايد برنجي كه براي كشاورزان كيلويي 1600 درمي‌آيد امروز با همين قيمت هم به فروش نمي‌رود.
اين مدير كارخانه شاليكوبي همچنين گفت: برنج پرمحصول كه شامل برنج‌هاي نامرغوب است تا مدتي ديگر از راه مي‌رسند و اين خطر بزرگي است زيرا افراد سودجو از اين فرصت استفاده كرده و برنج طارم مرغوب را با برنج‌هاي بي‌كيفيت مخلوط و با قيمت بسيار پايين در بازار به فروش مي‌رسانند.

حمزه كريمي رئيس اتحاديه شاليكوبي‌داران‏، استان مازندران در رابطه با اين خبر مي‌گويد: به دليل پر شدن انبار شاليكوبي‌ها بسياري از آنها دستگاه‌ها را خاموش و برنج‌ها را شالي نمي‌كنند.

وي در مورد علت وقوع چنين مساله‌اي مي‌گويد: انبار شاليكوبي‌ها به دليل به فروش نرفتن برنج‌هاي سال گذشته و همچنين برنج‌هاي تازه كه هنوز خريداري برايشان نيست پر است و ديگر جايي براي شالي‌ها باقي نمانده.

وي مشكل ديگر را بارندگي زياد امسال دانست و گفت: شالي‌هايي كه كشاورزان به شاليكوبي مي‌آورند خيس است و اين كار را سخت‌تر كرده و از طرفي كشاورزان به دليل خيس بودن شالي‌هايشان نمي‌توانند از دستگاه مكانيزاسيون براي برداشت استفاده كنند و مجبورند روزي 60 هزار تومان پول كارگر نشاكار بدهند در صورتي كه برنج‌هاي قبلي‌شان هنوز به فروش نرفته و هزينه كارگران را نمي‌توانند پرداخت كنند.

وي با اعلام اين مطلب كه با ركود جدي برنج مواجه شده‌ايم،گفت: در حال حاضر خريد و فروش برنج با كندي صورت مي‌گيرد و واردات برنج خارجي نيز از عوامل اصلي به وجود آوردن چنين شرايطي است به گونه‌اي كه برنج طارم اصل و با كيفيت را حتي با كيلويي 1500تومان هم مي‌فروشند در صورتي كه برنج نامرغوب پاكستاني را هم نمي‌توان با اين قيمت خريد.

وي گفت: تجار شهرستان‌هاي شمالي هيچ جاذبه‌اي براي خريد برنج ايراني ندارند و معتقدند با سرمايه‌گذاري در اين بخش ضرر خواهند كرد.

رئيس اتحاديه شاليكوبي‌داران استان مازندران با بيان اينكه تاكنون چندين‌بار به مسوولان استاني در اين رابطه هشدار داده‌ايم گفت: متاسفانه تاكنون هيچ اقدام موثري در اين رابطه صورت نگرفته است.

وي معتقد است در حال حاضر پتانسيل خوبي براي خريد تعاوني‌هاي مصرف ايجاد شده است و از تعاوني‌ها مي‌خواهيم براي حل مشكل برنج‌كاران و جايگزيني مصرف برنج ايراني به جاي برنج خارجي در ميان مردم و خالي شدن انبارها برنج بخرند.

كريمي ادامه داد: بسياري از شاليكوبي‌ها به حالت اعتصاب دستگاه‌ها را خاموش كرده‌اند و شالي از كشاورز تحويل نمي‌گيرند يعني هم كشاورزان در حال حاضر با مشكل جدي مواجهند و هم شاليكوبي‌ها، به دنبال اين مسائل بسياري تماس مي‌گرفتند و علت را جويا مي‌شدند و برخي انتقاد مي‌كردند اما آنها نه مي‌خواهند شلوغ كنند و نه در پي‌آشوب هستند فقط مي‌خواهند مشكلاتشان حل شود.

به نظر مي‌رسد، دولت بايد با اقدامي ضرب الاجل مانع نابودي برنج و برنجکاري کشور شود اما آيا اين از توان دولتي كه شعارش "ما مي توانيم "است بر خواهد آمد تا پس از اين شاهد فروش شاليزارهاي شمال کشور به دليل مشكلات كشاورزان نباشيم؟(ilna)