همان طور كه می دانیم روستاهاي ما ازآشفتگي ها و نگراني هاي زيادي رنج مي برد. كاري نداريم كه مسؤول اين نابساماني چه كساني بوده و هستند، اما واقعيت اين است كه از حداقل هاي توسعه محروم است.

در طي سال هاي اخيرجمعيت در برخي روستاها ، خالي از سكنه شده و فعاليت هاي دامي، زراعي و كشاورزي تعطيل، كم رنگ يا نيمه فعال شده است.

 جای جای مازندران ارزش سرمايه گذاري دارد و بايد باهماهنگي و برنامه ريزي مناسب از آن بهره برد. 

 استان مازندران با وجود پتانسیلهای و ظرفیت های لازم و دارابودن منطقه معتدل جهت کشت انواع محصولات بسیار مناسب بوده و نگاه دولت های پیشین با تفکر سرسبزی و خرمی در مازندران آن را از هرگونه فعالیت و گسترش برمبنای علم روز عقب نگهداشته و توجه ویژه ای به آن نشده است، اما با رویکرد دولت نهم و دهم برمبنای عدالت محوری کارهای اساسی در حال تدوین است که با رفع بعضی ازمشکلات و شناسایی اهداف مطلوب کمک شایانی به توسعه استان می شود.

 وجود منابع آبی و دارا بودن رودخانه و برخورداری از توانایی ممتاز زراعی ، باغی و توانایی فعالیت های دامی و آبزی و وجود گیاهان دارویی متنوع با کیفیت درصد اسانس بالا هنوز نتوانسته مازندران را به قطب اصلی کشاورزی در منطقه آسیایی و خاورمیانه تبدیل کند.

 آنچه از نگاه مدبرانه به کشاورزی استان دیده می شود ، سنتی بودن شیوه های بهره برداری از منابع و امکانات ، پایین بودن سطح تکنولوژی و دانش فنی در واحدهای کشاورزی ، کاهش شدید توان اقتصادی و نداشتن صنایع تبدیلی ،کمبود زیر ساخت های لازم جهت نگهداری انواع محصولات ، خرده مالک بودن اراضی کشاورزی ، نبود شرکت های سهامی زراعی در مناطق ، ضعف بنیه مالی تولیدکنندگان از جمله کشاورزان و دامداران ، نداشتن سند مالکیت اراضی ، پایین بودن فروش محصولات ، نبود راههای ارتباطی ایمن و غیره حکایت می کند.

آنچه راه حل اساسی در مشکلات کشاورزی قرار دارد استفاده از متخصصان و دانش روز است . تشکیل اتاق فکر که نخبگان غیر فعال را فعال کند و چگونگی تعمیم آن به کشاورزان، نگاه ویژه ای را می طلبد.

 به طور حتم راهکار مناسبی در بخش کشاورزی وجود دارد که با استفاده از حلقه های گمشده بتوان مشکلات را برطرف و کشور را در مسیر توسعه واقعی اقتصادی هدایت کرد.

یکی از ویژگی های مهم برنامه راهبردی تاکید بر جنبه های کارشناسی و اصولی است که با آموزش و ترویج مناسب به کشاورزان از زمان آماده سازی تا برداشت می توان به نتایج مطلوب دست یافت .

در اصل 44 قانون اساسی و سیاستهای کلی برنامه پنجم توسعه در چارچوب سند چشم انداز ایران 20 ساله،به گسترش عدالت اجتماعی با تنظیم همه فعالیتهای مربوط در رشد ، توسعه اقتصادی ، کاهش فاصله میان درآمدهای طبقات و رفع محرومیت ، ارتقا سطح درآمد زندگی روستائیان و کشاورزان با تهیه طرح های توسعه کشاورزی ، گسترش کشاورزی صنعتی ، صنایع روستایی و خدمات نوین و اصلاح نظام قیمت گذاری محصولات کشاورزی و توسعه بخش تعاون نگاه ویژه ای شده است.

 بی توجهی دولتهای پیشین در امر سرمایه گذاری در حلقه هایی چون واحدهای ذخیره سازی همگرایی درصنعت مرغ و تخم مرغ و دامداری ایجاد تشکل های جدید برای جذب نیروهای متخصص و شکستن بعضی از انحصارات موجود در بازار از نمونه های عدم پیشرفت توسعه کشاورزی اقتصادی در مازندران بوده و آنچه از آثار خشکسالی و سرمازدگی بخشی از محصولات کشاورزی می توان نام برد ، این است که اگر ریشه یابی شود متوجه می شویم مشکل نیز ناشی از بی توجهی دولتهای پیشین به امر سرمایه گذاری در زیر بناهایی مانند آبخیزداری و روشهای آبیاری آب اندوز ( قطره ای و تحت فشار و...) است.

خشکسالی سالهای قبل باعث شده که بیش از 10 درصد اراضی مازندران به زیر کشت برنج نرود و یا هنوز بخشی از زمینهای آسیب دیده از خشکسالی برآورد دقیق از خسارت نشده است که این امر عام و فراگیر نبودن بیمه محصولات کشاورزی است .

آنچه می تواند بر توسعه کشاورزی استان کمک نماید،اين موارد است:

 ارتقا سطح کشاورزی استان، مهار آب سطحی و تقویت بندسازهای سنتی و ذخیره سازی آب، ايجاد شبكه هاي ارتباطي و مواصلاتی مناسب و ايمن ، ارتقا و گسترش مراكز تحقيقاتي ، آموزشي ، تأمين منابع مالي ، جلب سرمايه هاي بخش خصوصي و دولتي و توسعه سرمايه گذاري در جهت گسترش ، افزايش ظرفيت توليد مواد لبنی و پروتئينی، تجميع زمينهای کشاورزی به منظور ايجاد شرکتهای سهامی زراعی، تقويت زيربناهاي مورد نياز کشاورزی استان، حمايت از توسعه صنايع تبدیلی، توسعه آموزش عالي در بخش منابع طبیعی ، گسترش كشت گياهان مناسب با اقليم منطقه ، گسترش و حمایت از توليدات گلخانه اي و توسعه کشت نباتات علوفه ای، بهينه سازي فعاليتهاي دامپروري و توسعه فعاليتهای آبزی پروری، گسترش فرصتهاي شغلي جديد در بخش كشاورزي ، دامی ، صنايع تبديلی و خدماتی، تقويت بنيه مالي توليد کنندگان از طريق حمايت در امر توليد ، بيمه ، خريد تضميني محصولات و تزريق ، ترويج استفاده بهينه از امكانات ، تجهيزات كشاورزي و توسعه مكانيزاسيون، حذف استعلامات در جهت توسعه دامداری و مرغداری ، ایجاد شهرک دامداری و مرغداری ، سنددار نمودن اراضی کشاورزی و ارائه تسهیلات بلند مدت ،توسعه صنايع دستی استان ( سفال گری ، گليم بافی ، فرش بافی و...)

 ارتقاي فرهنگ عمومي منابع طبيعي و آبخيزداري از طريق بازنگري و اشاعه برنامه هاي آموزشي و ترويجي، حفظ ، بهبود وضعيت تنوع زيست محيطي استان ، گسترش شيوه های نوين جمع آوری آب ، حفظ و بهره وری از منابع آب وخاک و لايروبی و مرمت قنوات، مهار بيابان با تقويت پوشش گياهی مناطق بيابانی و برقراری تعادل دام و مرتع، اصلاح و ارتقاي بهره وری باغات منطقه، حمايت از توسعه صنعت دامپروري از جمله مرغ و دام سنگين ( گاو شيری و پرواری ) و آبزی، توجه جدي به افزايش بهره وری در واحدهاي كوچك صنعتی و خرده مالكي کشاورزی ، توانمند سازي نيروهاي شاغل در بخش کشاورزی، حمايت از توليدات كشاورزي شهرستان با خريد تضمينی و ساماندهی کشت به منظور تکميل زنجيره ، تربيت نيروهاي متخصص در بخشهاي مرتبط با دام ، طيور ، تسهيل مصرف انرژی گاز برای تقويت بخش صنعت و کشاورزی، ترويج و توسعه كشتهاي مكانيزه، حمايت از واحدهاي خدماتي كشاورزي ( سموم نباتي ، تهيه بذر و نهال اصلاح شده ، اجراي سيستمهاي آن )، تهيه ، تدوين و اجراي طرحهاي آبخيزداري و منابع طبيعی، ايجاد ،

 توسعه و گسترش آبزي پروري ( با توجه به منابع آبي موجود و استخرهاي ذخيره آب ) حمايت از تشكلهاي غير دولتي در بخش كشاورزي ، تسريع در تأمين امکانات زير بنايی و تاسیس شهرك صنايع غذايي ، تأسيس کارخانجات توليد مواد لبنی ، صنايع تبديلی کشاورزی و کشتارگاه دام و تقویت آن، تحول نظام مدیریتی و کارامد ، شناسایی نیروهای خلاق و توانمند ، اعزام کارشناسان به روستاها و ترویج کشت از زمان کاشت تا برداشت ، کاهش تصدی گری ، نگاه ویژه به بخش خصوصی و تقویت آنان و توسعه جنگداری صنعتی.

 که می توان با درایت و کارشناسی به توسعه اقتصادی استان کمک کرد که این امر جز با همت افراد مسئول و غیر مسئول میسر نخواهد شد. 

ايميل نويسنده: (ruhi_adel@yahoo.com)