سرزمین ایران که همواره در پهنه گیتی دارای نام و نشانی بدیع و درخشان بوده و می باشد در طول تاریخ فراز و نشیب های فراوانی را به خود دیده است که بخشی از آنها مربوط به نبردها و مبارزاتی بوده که زنان و مردان آن برای محافظت از داشته های فرهنگی،اجتماعی،اقتصادی و سیاسی خود انجام داده اند.

بی تردید عملیات تهاجمی و تدافعی رزمندگان ایرانی از اندیشه مبارزاتی و رزمی ویژه ای تبعیت می کرده و علوم و فنون آن رفته رفته به تکامل می رسیده است و همه دست آوردهای ناشی از مبارزات جنگی دورانهای گذشته، ناشی از برتری و کارآمدی علوم و فنون رزمی ایرانیان بوده است.

هنر رزم و علوم و فنون مربوط به آن در دوران کهن این سرزمین یک نیاز و ضرورتی انکار ناپذیر به حساب می آمد و برای همین منظور ایرانیان فرزندان خود را برای فراگیری آن مورد تشویق قرار می داده اند و آن گونه که از روایات تاریخی برداشت می شود رزم ایرانی دارای پیشینه ای در خور توجه و محتوای آن بیانگر حاکمیت اندیشه ای ژرف بر عملیات فیزیکی و رزمایشی می باشد.

 به شهادت تاریخ ایرانیان نگاه قابل توجهی به رعایت اخلاق در رزم داشتند و بر این عقیده بودند که علوم و فنون رزمی می بایست به قواعد اخلاقی نیز آغشته باشد تا پس از پیروزی و یا حتی هنگام شکست، ارزش های انسانی تحت محافظت قرار گیرند و همه چیز در فعل و انفعالات فیزیکی رزم خلاصه نگردد و به همین دلیل رزم باستانی ایران از دیگر سبک های رزمی جهان متمایز گشت و در آن آیین جوانمردی و پهلوانی به وجود آمد.

 پندار،گفتار و کردار ایرانیان در قبل، هنگام و پس از نبردهای جنگی تابع اخلاق و منش پهلوانی بود و همه تاکتیکها و تکنیکهای رزمی با در نظر داشتن جایگاه انسانی جنگاوران جناح مخالف نمود می یافت.

 پس از پایان جنگهای اول و دوم جهانی و فروکش کردن مناقشات مسلحانه بین المللی و آغاز جنگ سرد، علوم و فنون رزمی نیز دچار تحول رفتاری و ساختاری شدند و مسیرهای مختلفی را در پیش گرفتند تا حیات خود را حفظ نمایند. در دهه های گذشته علوم و فنون رزمی بعنوان ابزاری برای اشاعه فرهنگ و جذب منافع اقتصادی به کار گرفته شد و برق آسا توسعه یافت تا جایی که از دل سبک های مختلف آنها، مکاتب جدیدی بوجود آمد و پیروان زیادی را مجذوب آیین های خود نمود و هم اکنون تعداد قابل توجهی از سبکهای رزمی در جهان مشغول فعالیت هستند.

سرزمین ایران نیز از این موضوع بی نصیب نماند و انواع و اقسام سبک های رزمی توانستند پیروانی را به خود جذب نمایند و در حال حاضر چند فدراسیون ورزشی، مسئولیت ساماندهی آنها را بر عهده دارند.

 در این میان جوانانی از این مرزوبوم با درک شرایط بوجود آمده و حساسیت های موجود در آن، با مطالعه و بررسی همه جانبه بروقایع تاریخی ایران در زمینه های مربوط به رزم و مبارزات ایرانیان در شرایط مختلف، موفق به جمع آوری علوم و فنون رزم ایران باستان شدند و با نام پرسوآ (هنر رزم پهلوانی و باستانی ایران) ثبت کردند.

این حرکت به این دلیل حائز اهمیت است که بی تردید ورزش های وارداتی وارد کننده و اشاعه دهنده عناصری از فرهنگ کشورهای مبدا می باشند و در بلند مدت جوانان ما را از فرهنگ اصیل کشور دور ساخته و به فرهنگ های غیر ایرانی معطوف می سازند و این مسئله می تواند آسیب های جبران ناپذیری را بر پیکره فرهنگی ما وارد سازد اما از آنجایی که علوم و فنون رزم پهلوانی برآمده از آیین های بومی و رزم سنتی ایرانیان می باشد هر چقدر گسترش و توسعه یابد نه تنها جای نگرانی باقی نمی گذارد بلکه مایه مباهات و افتخار ایرانیان نیز می گردد چرا که فرهنگ حاکم بر علوم و فنون آن حاوی عناصر هویت بخش فرهنگی اصیل این سرزمین می باشد هر چند لازم به تذکر است که بیان این مطالب به منزله مخالفت با فعالیت دیگر رشته های رزمی نیست و تنها تاکید بر این مطلب است که ما ایرانیان نیز دارای فنون رزمی ویژه خود هستیم و همچون دیگر سبک های غیر ایرانی باید نسبت به اشاعه آن در داخل و خارج از کشور، تلاش نماییم.

 امروزه ورزشهای رزمی دارای ابعاد پیچیده و تشکیلات وسیعی شده اند و فراگیران علوم و فنون رشته های مختلف رزمی برای طی مدارج مختلف می بایست شایستگی های خود را با معیارهای نهفته در آنها نشان داده و سپس نشان برتری را کسب نمایند در چنین وضعیتی بنیانگذاران هنر رزم پهلوانی با درک محتوایی فرهنگ اصیل ایران و عناصر هویت بخش آن و با حفظ معیارهای روز جهان قواعد ،مقررات و آیین نامه های ویژه ای را بر فعالیت های این رشته حاکم نموده اند که همه موارد آن برای استحکام بخشی و حفظ و اشاعه هویت فرهنگ اصیل کشور ایران، بنیان یافته است.

مبارزه و رزم، تنها بخشی از زندگی نیاکان مان را در بر می گرفته است و در اوقات دیگر، زندگی با وضعیت عادی در جریان بوده است و طبقات مختلف جامعه در جریان زندگی با اندیشه های خود به رفع نیازهای مادی و معنوی خود می پرداخته اند.

فعالیت های زنان و مردان این مرزوبوم در راه رفع نیازهای مادی و معنوی همواره با خلق آثار هنری برای کاربردهای مختلف و همچنین زینت آرایی خود و محیط زندگی همراه بوده است و مجموعه آثار خلق شده در گذشته های دور، اکنون بعنوان ابنیه،آثار و اشیای تاریخی به ما رسیده است و ما با مطالعه بر روی این آثار به عمق،ارتفاع و سطح اندیشه های گذشتگان خود پی می بریم و به آنها افتخار می کنیم و برای نشان دادن جایگاه فرهنگی و هنری ایرانیان به معرفی آثار مذکور در جهان مبادرت می ورزیم.

این اقدام یعنی معرفی ارزشهای فرهنگی و عناصر هویت بخش آن به جهانیان برای آن است که ملل جهان بیش از پیش ما را بشناسند و به ژرفای اندیشه های ایرانیان پی ببرند چرا که قوائد مبارزه در عصر حاضر دچار تحول شده و جنگ نظامی جای خود را به تهاجم فرهنگی داده است و کشورهای سلطه گر همواره سعی دارند تا با خلع سلاح فرهنگی کشورهای هدف، بر منافع اقتصادی و سیاسی شان تسلط یابند و در این مبارزه بیش از پیش داشته های فرهنگی ملت ها را هدف قرار داده اند.

هنرهای سنتی که شامل هنرهای صناعی (صنایع دستی)، معماری سنتی و هنرهای وابسته، موسیقی سنتی و نمایش های آیینی می باشند و از عناصر مهم هویت بخش فرهنگی ما محسوب می گردند تا این لحظه از تاریخ، نقش بسزایی را در مهندسی رفتارهای فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی طبقات مختلف جامعه داشته اند و مردم از اقشار مختلف همیشه با آنها سروکار داشته و با آنها زندگی می کرده اند.

 وجود هنرمندان ، صنعتگران و دست اندرکاران رشته های مختلف هنرهای سنتی در دوره های مختلف ضامن بقای مادی و معنوی نسلها بوده و هم اکنون نیز این طبقه از جامعه، دارای جایگاه رفیع و قابل توجه می باشد و مسئولیت محافظت و ترویج هنرهای سنتی بر عهده آنان نهاده شده است.

سنخیت و مشابهت ماموریتهای هنرمندان، صنعتگران و دست اندرکاران هنرهای سنتی و فعالان رزم پهلوانی برای گسترش فرهنگ اصیل کشور در سطوح داخلی و بین المللی این تفکر را بوجود آورده است که آمیختگی انگیزه های موجود و سازماندهی آنها باعث خواهد شد تا هر دو گروه سریع تر و پرمحتواتر به اهداف خود دست یابند چرا که اساسا اهداف آنها مشترک و مسیر حرکت آنها نیز یکی می باشد و به همین دلیل ضرورت می یابد تا اهداف مشترک تبین شود و نقشه راه بطور مشترک ترسیم گردد تا هر دو گروه (هم فعالان رزم پهلوانی و هم هنرهای سنتی) به تکالیف خود بطور روشن و واضح برای رسیدن به اهداف فرهنگی که همانا توسعه و ترویج عناصر هویت بخش فرهنگ ملی و دینی سرزمین ایران می باشد عمل نمایند.

در راستای اجرایی شدن مطالب فوق و در گام نخست، هیئت رئیسه رزم پهلوانی، مصمم شد تا فراگیری حداقل یکی از رشته های هنرهای سنتی را به عنوان معیاری برای کسب درجات پهلوانی در دستور کار فعالیت های سبک قرار دهند و در مقابل نیز تلاش خواهد شد تا هنرمندان ، صنعتگران و دست اندرکاران هنرهای سنتی برای فراگیری علوم و فنون رزمی اصیل ایرانی که آغشته به آیین پهلوانی می باشد، اقدام نمایند.

خدمات متقابل هنرهای سنتی و رزم پهلوانی، سرعت دسترسی به اهداف فرهنگی را افزایش می دهد و باعث می گردد تا در دوره زمانی کوتاه، جمعیت قابل توجهی از مردم کشورمان جذب فعالیتهای دو گروه شوند و در فعالیت های بین المللی نیز به موفقیت های چشمگیری دست یابند. 

اميل نويسنده: (drmohaqeq@gmail.com )