سرانجام پس از كشمكش‌هاي چندساله سازمان بنادر و دريانوردي و مسوولان باغ گياه‌شناسي نوشهر، بخش وسيعي از نخستين باغ گياه‌شناسي خاورميانه كه ميليون‌ها دلار ارزش داشت تخريب شد تا پرونده يك تخريب ديگر باز شود.

هنوز هياهوي مناقشه بر سر احداث جاده در جنگل ابر رنگ نباخته است كه اين‌بار ماشين‌آلات راهسازي درختان 50 تا 90 ساله و هزاران اصله نهال را در اين باغ 35 هكتاري از بن بركندند.

همه‌چيز از يك جاده شروع شد؛ جاده‌اي كه قرار بود مسير كمربندي نوشهر را به بندر متصل كند. براي رسيدن به بندر راه‌هاي متفاوتي وجود داشت اما مسوولان سازمان بنادر و دريانوردي و مقامات استاني مازندران ترجيح دادند از مسيري بروند كه تخريب چند خانه مسكوني را در پي نداشته باشد و به جاي آن راهي را انتخاب كردند كه هزينه زيادي در برداشت.

دكتر محمد جعفري، رييس گروه مشاوران سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري در اين باره مي‌گويد: «‌آنچه نبايد اتفاق مي‌افتاد، روي داده است. هزينه قطع هزاران درخت در باغ اكولوژيك ملي را اگر برآورد كنيم، مي‌بينيم كه جاده‌يي در حال ساخته شدن براي مردم است كه گران‌ترين هزينه‌ها را براي آن داده‌ايم.

اگر مباحث آموزشي را در نظر بگيريم و اكسيژني كه اين درختان توليد مي‌كرده‌اند مي‌بينيم ارزش آنها ميليون‌ها دلار بوده است.» دكتر جعفري در ادامه مي‌گويد: «بطور قطع اين ارزيابي زيست‌محيطي براي اين جاده انجام نشده است كه اگر انجام شده بود چنين فاجعه‌يي رخ نمي‌داد.

اصل حيات، ذخاير ژنتيكي هستند. باغ گياه‌شناسي نوشهر براي احياي جنگل‌هاي تخريب‌شده يك الگو است. از بين بردن اين درختان يعني از بين بردن الگو. فرماندار كه اين اقدام را تاييد كرده و نخستين كسي است كه بايد پاسخگو باشد. همه متخلفان در هر مقام و هر پستي بايد توبيخ شوند.»

اين متخصص مي‌افزايد: «در اين زمينه نامه‌يي به مقام‌هاي بلندپايه كشور نوشته‌ام كه طي روزهاي آينده خواهم فرستاد. نامه‌يي نيز به رييس مجلس و نايب‌رييس آن و رييس كميسيون كشاورزي مجلس مي‌فرستم. همه بايد از ابعاد كارشناسي اين فاجعه باخبر شوند.»

مهندس محمد درويش، عضو هيات علمي موسسه تحقيقات جنگل و مرتع نیز در اين باره مي‌گويد: «باغ اكولوژي نوشهر، موزه پژوهش در حوزه منابع طبيعي است. بيش از 450 گونه درختي و درختچه‌يي در آن وجود دارد و از آن مراكزي است كه افتخار ماست و بايد آن را بر سر بگذاريم چراكه اين باغ در يك منطقه جلگه‌يي است كه ارزش اكولوژيك بسيار بالايي دارد.

 يكي از بي‌نظيرترين باغ‌هاي اكولوژيك جهاني است. گونه‌هاي درختي در اين باغ با قدمت 90 سال هم ديده مي‌شود. اين باغ عامل جذب گردشگر علمي، فرهنگي و پژوهشي است و به جاي آنكه به آن رسيدگي بيشتري شود تخريب شد.» او در ادامه مي‌افزايد: «در همه جاي دنيا يكي از دلايل وقار شهري وجود باغ اكولوژيك است مثل باغ اكولوژيك لندن و توكيو كه بر وقار اين شهرها مي‌افزايند.

وقوع چنين اتفاقاتي نشان‌دهنده آن است كه ملاحظات زيست‌محيطي در فعاليت‌هاي اقتصادي از جايگاه شايسته‌يي در كشور ما برخوردار نيست. تا آنجا كه فرماندار نوشهر حاضر شده است كه 70 هزار درخت را قطع كند اما هزينه چند خانه مسكوني را در مسير ديگري نپردازد.»

قطع درختان باغ گياه‌شناسي در مساحتي به وسعت 8 هكتار هزينه اين اشتباه بود كه اين روزها وزير كشاورزي خواستار توقف آن شده بود. به گزارش همشهري‌آنلاين در نامه وزير جهادكشاورزي كه دوازدهم آبان ماه جاري و 4 روز پس از تخريب باغ گياه‌شناسي نوشهر خطاب به وزير كشور تنظيم شده، آمده است: «با توجه به اينكه باغ مذكور يكي از مهم‌ترين سرمايه‌هاي ملي و از قديمي‌ترين ايستگاه‌هاي تحقيقاتي متعلق به سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي به‌شمار مي‌رود كه در زمره آثار ملي به شماره 17795 ثبت شده و داراي سند ملكي است، هرگونه دخل و تصرف در آن باعث از بين رفتن بسياري از گونه‌هاي نادر گياهي و واردآمدن خسارت به يكي از ارزشمندترين سرمايه‌هاي ملي و بين‌المللي مي‌شود.

خواهشمند است دستور فرماييد به‌منظور پيگيري موضوع و جلوگيري از اقدامات غيرقابل‌قبول و ممانعت از تخريب اين اثر بي‌بديل اقدام عاجل صورت پذيرد.» اما جاي اين پرسش باقي است كه چرا به نامه وزير جهاد كشاورزي توجهي نشده است؟

شنبه هفته گذشته بود كه در نخستين ساعات صبح بيش از 50 نفر به همراه ده‌ها دستگاه ماشين‌آلات سنگين و نيروهاي پيمانكار طرح توسعه بندرنوشهر، با حمله به باغ گياه‌شناسي نوشهر و ضرب و شتم برخي پرسنل باغ گياه‌شناسي، تخريب اين باغ ملي – تحقيقاتي را آغاز كردند.

تخريب باغ گياه‌شناسي نوشهر براي احداث جاده كمربندي نوشهر و همچنين توسعه بندر نوشهر سال‌ها محل مناقشه سازمان بنادر و دريانوردي و مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي مازندران بود. به گفته معاون وزير راه، مسوولان دولتي طرح عبور راه از باغ گياه‌شناسي نوشهر را تاييد كرده‌اند.

قطع درختان در حالي صورت گرفت كه بر اساس گزارش سبزپرس، بررسي اسناد فرمانداري نوشهر نشان مي‌دهد كه شوراي تامين نوشهر يك روز پس از تخريب باغ گياه‌شناسي، مجوز قانوني آن را صادر كرد. اين خبر را خبرگزاري مهر در تاريخ 15آبان تاييد كرد.

مهر نوشت: «برخي اسناد در فرمانداري نوشهر حكايت از آن دارد كه يك روز پس از هشتم آبان ماه كه اداره بنادر و دريانوردي نوشهر اقدام به تصرف بخشي از باغ گياه‌شناسي كرده بود «شوراي تامين» شهرستان نوشهر تشكيل جلسه داده و در آن جلسه به اداره بنادر و دريانوردي اجازه ورود به حريم باغ گياه‌شناسي را داده است.» درعين حال به گفته رييس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مازندران برخي از پرسنل باغ گياه‌شناسي مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند.

 دكتر اميني، رييس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي مازندران گفت: «متاسفانه با وجود مقاومت كارمندان و محققان باغ گياه‌شناسي نوشهر، گارد بندرنوشهر بطور غيرقانوني وارد اين مركز شدند و به همراه ماشين‌آلات سنگين خود اقدام به تخريب ديوارهاي بخش جنوبي باغ گياه‌شناسي كردند.» وي افزود: «حتي وقتي پرسنل باغ اقدام به مقاومت و تهيه فيلم و عكس از تخريب‌ها كردند نيروهاي آنان با حمله به پرسنل باغ آنها را مورد ضرب و شتم قرار دادند.»

جمعي از استادان، دانشجويان و كاركنان گروه‌هاي مختلف محيط زيست دانشكده علوم دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات در اقدامي خودجوش اعتراض شديد خود را با جمع‌آوري امضا نسبت به تخريب باغ گياه‌شناسي نوشهر اعلام كردند. از سوي ديگر120 تن از اعضاي هيات علمي موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع با صدور بيانيه‌یي، نسبت به تخريب باغ گياه‌شناسي نوشهر اعتراض كردند.

در اين بيانيه آمده است که دستور فرمانداري براي احداث جاده كمربندي نوشهر و هجوم گارد اداره كل بنادر و دريانوردي كه به «ويراني حدود 5 هكتار از باغ گياه‌شناسي» و «نابودي بيش از 50 هزار نهال» منجر شده است، «بيشتر به حمله دشمن به مرزهاي كشور مي‌ماند.»

 كانون عالي گسترش فضاي سبز و حفظ محيط زيست نيز نامه‌ اي نوشتند و از او خواستند تا «تخريب باغ ملي گياه‌شناسي نوشهر را متوقف كند».(mellatonline)