ما تنها می گوییم، نق نمی زنیم کار ما نق زدن نیست، غر زدن هم نیست، به شخصه نسبت به نق نقو ها احساس خوبی ندارم... ما می گوییم یا می نویسیم تا نوری بر تاریکایِ سیاه قلعه هایی بیفتد که سخت در سادگی و پاکی و صداقتِ هم شهریان مان ریشه دوانده است و گاهی سیاست پیشگان درگیری های نویی در خانه ی این صفاتِ فضیله ی آدمیانِ خوب - فکر و ذهن شان – مُد می کنند که حوصله ی پیچش و تجزیه و تحلیلش نیست، چرا که داستانِ نانِ شب، قصه ی مداوم شهرزادهایِ شهرمان، شهر بزرگ مان، شده است...

به راستی جای حوصله خالیست... اما این بار کدام مُدِ سیاسی در خانه ی ما را زده و پریشان مان کرده است؟ این بار سادگی و آرامش ما چه سوژه ای به بالانشینان داده است؟

 مدتی است که شهرداری های بعضی شهرهای کشور نازنینِ تحتِ لوای شریعتِ پاکمان، به جایِ خدمت و انجام وظیفه به شهروندان، که «مردم» خطاب شان می کنند، هدیه می دهند... هدیه هایی که قوانین طبیعی و قراردادی هدیه دادن و گرفتن را تغییر داده است، این بار از کاغذ کادو و عطر و ادکلن و دسته گل و سکه ی طلا و چه و چه خبری نیست، اتوبوس های تندرو، پروژه های عمرانی، نهال کاری، ایجادِ فضای سبز، در شهرهای گوناگون، و پل روگذر میدانِ امام (ره) همین قائم شهر خودمان، هدیه هایی است که مردم نه برایش شمعی فوت می کنند، نه اشکِ شوقی می ریزند، و نه کاغذ کادویی را به یادگار به صندوق خاطره ها می سپارند...

کاغذی به هیبتِ غول های سنگی و آهنی لای هیچ آلبومی جا نمی شود هیچ، هدیه ای که هر روز جلوی چشمان مردم است هیچ کس را از درون سر ذوق نمی آورد... «هدیه ی شهرداری و شورای اسلامی شهرستان قائم شهر به شهروندان...»

آقا، شما اصلا تا به حال هدیه گرفته اید؟! هدیه ای برای شهروندان از جیبِ شهروندان؟ احسنت... کجای دنیا دیده اید که برای پیشکش عوض بستانند؟ کی ما ادعا کردیم که مالیات را به شهرداری هدیه می کنیم که شما به این صراحت، به وظیفه ی روشن و آشکارتان عنوان هدیه می دهید؟

مالیات دادن وظیفه ی ماست، وظیفه! و وظایفِ شهرداری ها هم در قانون نگاشته و نوشته ی آن، سال هاست که مهر تثبیت خورده است... درآمد های شهرداری ها، تا آنجا که ما می دانیم این هاست: دریافت مالیات و عوارض، دریافت بلاعوض از دولتِ مرکزی، فروش اموال و دارایی ها و... ولی همه ی این ها برای چیست؟ انجام وظیفه یا مُدهایِ واژه ای؟ هرچند ما کم می دانیم، ولی می دانیم...

حضرتِ امیرالمونین علی علیه السلام، در بند نهم از توصیه های سیاسی ایشان در عهدنامه ی مالک اشتر می فرمایند: « وقتى كه مى گوييم فلان كار وظيفه آن شخص است در حقيقت معنايش اين است كه شخصيت آن شخص در گرو انجام آن كار، به عنوان وظيفه، است...» و در بندِ هفتم از همان بخش می فرمایند: « زمامدار اسلامى نبايد براى احسانى كه به مردم جامعه مى كند منت بگذارد و كارى را كه به سود جامعه كرده است منظور نمايد، زيرا كه منت احسان را باطل مى كند و احسان زمامدار درباره مردم جامعه تا آنجا كه ممكن است جنبه وظيفه اى دارد و شبيه تكليف الهى است و در حقيقت او به وسيله احسان به مردم تكليف الهى خود را انجام داده است و اگر هم تكليف نباشد نبايد منت گذارد.»

 البته شاید هدیه هایی که ما می گیریم از روی دلسوزی و مهربانی است، ولی هر چه که باشد، تغییر نام عملی که در قانون و شرع مقدس «وظیفه» است به «هدیه» چیزی نیست که ما را خرسند سازد تا نگاهِ خوشبینانه و راست انگارانه ی خود را در موردِ مسئولان پایدار نگه داریم.

 اکنون نوبتِ قانون است، هر چه تلاش کردم در میان مفادِ کامل و واضح ماده ی 55 قانون شهرداری، واژه ای مانند هدیه یا حتی نزدیک به آن را نیافتم، البته شاید کم فهمی از من باشد. این ماده این گونه آغاز می شود: « وظايف شهرداري به شرح ذيل است : 1 - ايجاد خيابان ها و كوچه ها و ميدانها و باغهاي عمومي و مجاري آب و توسعه معابر در حدود قوانين موضوعه . 2 - تنظيف و نگاهداري و تسطيح معابر و انهار عمومي و مجاري آبها و فاضلاب و تنقيه قنوات مربوط به شهر و تامين آب و روشنايي به وسايل ممكنه...» از تبصره ها و 26 بندِ دیگر این ماده می گذریم.

ولی شاید چیز دیگری باشد، واژه ی «پل روگذر» در میان بندها و تبصره هایِ مشروح این ماده وجود ندارد! شاید همین باعث شد که ما هدیه هایی بدین بزرگی و هیبت می گیریم! ما تنها می گوییم، نق نمی زنیم، قضاوت با خودِ خودتان...

ايميل نويسنده: (nikzad.hadi@gmail.com)