معاون عمرانی استاندار مازندران از تغییر روند اجرایی طرح ساخت کارخانه کمپوست و ساخت نیروگاه زباله سوز به جای کارخانه های کمپوست خبر داد؛ در حالی که این طرح از مصوبات سفر هیات دولت در مازندران بود و دست کم در 7 شهرستان با هزینه های میلیاردی این طرح در حال اجرا است.

 این قضيه نشان دهنده سردرگمی برخی از مسوولان ساماندهی و دفع زباله در شمال کشور است.

 ریختن زباله در شمال کشور تقریبا روند عادی به خودش گرفته، به طوری که به گفته اهالی منطقه کلاردشت روزانه حداقل 4 کامیون زباله در جنگل این مناطق تخلیه می شود.

 در خبرها داشتیم که نصرتی- رییس سازمان جنگلبانی ایران- گفت: 64 درصد محل های تخلیه زباله در عرصه های جنگلی است.

به گفته این مقام مسوول، ایران از نظر میزان پوشش جنگلی جزء کشورهای کم پوشش و با سرانه نزدیک به 2/0 هکتار است.

شهرهایی مانند چالوس، نوشهر، تنکابن، رامسر و همین طور قسمت هایی از مناطق مرکزی مازندران بیشترین حجم تخریب جنگل ها و تخلیه زباله در شمال کشور را به خود اختصاص داده اند.

 رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم درباره جنگل های شمال در اظهارنظری سوال برانگیز از کاهش 50 درصدی وسعت جنگل های این منطقه در طول نیم قرن اخیر خبر داد.

محمدی زاده گفت: وسعت جنگل های شمال 50 سال پیش 3 میلیون و 600 هزار هکتار بود که هم اکنون به مرز یک میلیون و 800 هزار هکتار رسیده است.

 تعداد زیاد دام در جنگل و بهره برداری بی رویه از مناطق جنگلی برای تهیه کاغذ و قاچاق چوب، مهمترین دلایل این کاهش عنوان شده است.

 با یک حساب سرانگشتی به این نتیجه می رسیم که برای جبران کاهش وسعت جنگل ها باید سالانه دست کم 200 هزار هکتار جنگل کاری شود، در حالی که در عمل حدود نصف این میزان اتفاق می افتد.

 یکی- دوسالی هم می شود که اره برقی های پرسر و صدا جای شان را به اره برقی های بی صدای وارداتی داده اند که حتی در فاصله 2متری هم صدای شان شنیده نمی شود.

 همه این موارد و ده ها نکته نگفته دیگر را وقتی کنار هم بگذاریم فقط یک نتیجه دارد: قدیمی ترین جنگل دنیا این روزها حال و روز خوبی ندارد.

فرصت طلبی سودجویان، سردرگمی و نظارت ضعیف برخی از مسوولان و کمبود اعتبار دست به دست هم دادند تا این جنگل ها به عرصه ای برای تیشه و تبر و اره تبدیل شوند.

 در حقیقت این سودجویان فرصت را مغتنم شمرده و از هیچ کوششی برای از بین بردن طبیعت بکر دریغ نکردند.

چه باید کرد؟ حقیقت این است که بسیاری از کارشناسان روی این نکته متفق القولند که باید مردم را پای کار آورد.

 به گفته دکتر منتظری -معاون جنگل ها و مراتع کشور- موضوع مشارکت مردم در حفظ و احیای جنگل امری جدی است.

  وی با بيان اِين که بايد نقش مردم را در بحث مدیریت باید خیلی پررنگ تر ببینیم،افزود:سال گذشته شاهد بودیم که در بحث حریق در استان گلستان مشکلات جدی در امر اطفای حریق داشتیم که با مشارکت مردم توانستیم به خوبی مشکل را حل کنیم.

به گفته اين مقام مسوول تقریبا 18 تعاونی جنگل نشین در شمال کشور داریم که در امر مدیریت جنگل مشارکت دارند اما این کافی نیست.

اما دکتر یخکشی- از استادان و فعالان حوزه محیط زیست- در مورد طرح مدیریتی حفظ جنگل های خزری با مشارکت مردم گفت: تصاویر ماهواره ای سال 42 تا 90 را بررسی کردیم، در این نقشه 2 مورد جالب توجه یافتیم: اول اینکه جایی که مدیریت نشده سطح جنگل کاسته شده و نشان می دهد که قاچاقچی و حتی خود کشاورزها و دامدارها جنگل را تخریب کردند و دوم اینکه جایی که طرح ها در دست اجرا بودند از سطح کاسته نشده ولی از کیفیت آن به میزان 17 درصد کاسته شده است.

وی در مورد کیفیت جنگل می افزاید: سطح جنگل در مقابل تجاوز قاچاقچی، کشاورز و دامدار حفاظت شده، ولی برداشت در این منطقه بیش از حدی بود که در طرح پیش بینی شده بود.

 اين استاد دانشگاه با اشاره به اين که جنگل تنک شده و درختاني که دارای کیفیت بهتر و قیمتی بالاتر بودند بیشتر برداشت شدند،افزود: درخت های کم ارزش در منطقه باقی ماندند که این موضوع به نفع جنگل نیست.

 دکتر یخکشی در مورد افزایش عرصه های جنگلی نیز می گوید: هفته منابع طبیعی که فرا می رسد همه ما به همراه دانشگاه ها، موسسات تحقیقاتی و آموزشی، دستگاه های اجرایی، سازمان پارک ها، همه و همه بسیج می شویم و در این هفته نهال می کاریم، آمار می دهیم که این قدر میلیون اصله نهال توزیع شده اما اين ها کافی نیست و ما باید تمام طول سال را به نام هفته منابع طبیعی نامگذاری کنیم.

 وی با بيان اين که مثلا" سال 85 در حوزه اداره کل منابع طبیعی مازندران - ساری، مدیر کل وقت اعلام می کند که من 2میلیون اصله نهال توزیع کردم،گفت: من از این مقام مسوول می پرسم چه قدر کاشته شد؟ چه قدر حفاظت شد؟ چه قدر پرستاری و نگهداری شد؟ و از آن 2 میلیون چقدر در سطح سبز شد و زنده مانی داشتند.

پروفسور يخکشي تصريح کرد:ما متاسفانه این مسائل را تعقیب نمی کنیم و رها می کنیم و خداحافظ تا هفته منابع طبیعی سال بعد.

 وی در مورد رعایت نشدن حفاظت از منابع طبیعی توسط مردم و ارگان ها می گوید: اگر یک روستایی از روی احتیاج درخت می برد که هیزم داشته باشد، سردش نشود، نوزادش نمیرد، پدر بزرگ پیرش نمیردو... به درستی جریمه می شود؛ اما چرا جناب شهردار آن شهر یا جناب رییس بیمارستان آن شهر که زباله های شهری و بیمارستانی را روانه جنگل ها و رودخانه ها می کند نباید جریمه بشوند؟

 دکتر یخکشی در مورد برخورد با خاطیان نیز افزود: من اعتقاد دارم ما به عنوان جنگل بان باید مداخله کنیم، ما به عنوان رییس اداره منابع طبیعی باید بتوانیم از شهردار و رییس بهداری شکایت کنیم، ما نماینده مردم هستیم، جنگل دولتی نیست بلکه ملی شده و نهایتا جنگل ها و منابع طبیعی کشور به صورت امانت در دست سازمان جنگل ها و سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته که برای آیندگان باید حفاظت کنند.

 این صاحب نظر محیط زیست با اشاره به اين که در کنار پارک زارع ساري خوابگاه دانشجویان هم قرار دارد، اضافه کرد: در جنگل های منطقه قائم شهر و در کنار پارک جنگلی زارع ساری زباله هایی ریخته شده که موجب آلودگی آب های زیرزمینی و زرد شدن بر گهای درختان و خزان زود رس و نهایتا باعث کاهش رشد جنگل ها شده و همچنین محلی برای نشو و نمای بسیاری از جانوران موذی مثل پشه، حشرات و موش است که می تواند ناقل بسیاری از امراض باشد.

  این فعال محیط زیست با تاکید مجدد بر اینکه، جنگل خانه ملت است که به امانت دست سازمان جنگل ها و سازمان حفاظت محیط زیست سپرده شده، گفت: کسی حق ندارد زباله خودش را وارد خانه ما بکند و وقتی کسی در خانه شخصی من زباله بریزد من اعتراض می کنم.

 وي با اشاره به اين که عمر مردم کوتاه شده،گفت:در هیچ جای کشورهای پیشرفته زباله ها در جنگل نمی ریزند یا می سوزانند یا کمپوست می کنند یا به صورت بهداشتی انباشت می کنند. چون آبهای زیرزمینی را مردم می نوشند و اگر این آب آلوده باشد هزار و یک مرض تولید می کند.

در پايان گزارش اغراق نیست بگويم همان طور که آدمی برای تنفس به ریه ها احتیاج دارد زمین هم به جنگل نیاز دارد.