مازندنومه:چندی قبل در یادداشتی با عنوان "پایان نامه های کافی نتی"(نگاه کنيد به مازندنومه،24 دي ماه 89http://www.mazandnume.com/?PNID=V11720) از پایان نامه هایی گفتیم که برخی دانشجویان کم دانش در کافي نت ها تهيه می کنند و استادانی که توجه چندانی به روند تولید اين گونه پایان نامه ها ندارند.

 در بخشی از آن یادداشت آمده بود"پایان نامه ای مجلد به استاد تحویل داده مي شود و البته سوگند هم یاد می کند که کار خودش و منابع هم اصل بوده اند! یک جلد از پایان نامه کت و کلفت ( هر اندازه ضخامت آن بیشتر باشد نشان دهنده بار علمی بيشتر دانشجو است!) را سرافرازانه تقدیم کتابخانه دانشگاه می کند تا آیندگان از آن استفاده کنند(!) و صد البته عملکرد خود را قابل تحسین می داند که" این چنین پایان نامه نويس را مادر دهر نزاد.... خلاقیت می خشکد، فارغ التحصیل بی دانش می ماند و مدرک هم به درد در کوزه می خورد.دانشجو به جای تحقیق و تفحص در میان کتاب ها و منابع مختلف ، یک راست به سراغ متصدی کافی نت می رود و حتی زحمت جست و جوی مطالب را هم به خود نمی دهد، سرانجام این فارغ التحصیلان همانانی هستند که نامه درخواست اشتغال به استاندار را پر از غلط های املایی و انشایی می نویسند...."

اکنون پايان نامه هاي جعلي يکي پس از ديگري کشف مي شوند و براي مان اين ابهام ايجاد شد که اوضاع و احوال در دانشگاه هاي مازندران چگونه است؟براي رفع ابهامات همکارمان کلثوم فلاحي به سراغ سه چهره مطرح دانشگاهي رفت. دکتر کيومرث نيازآذري رييس دانشگاه آزاد ساري،دکتر احمد احمدپور رييس دانشگاه مازندران و دکتر علي کريمي مله عضو هيئت علمي دانشگاه مازندران.قرار بود با دکتر عسکر جانعلي زاده رييس دانشگاه نوشيرواني بابل هم گفت و گو کنيم که وي علي رغم وعده همکاري و قول تلفني نتوانست پاسخگوي سئوال هاي ما باشد.اين گفت و گوها را بخوانيد.

----------------------------------------

هفته گذشته «پس از بازتاب گسترده خبر کشف یک پایان‌نامه جعلی در حوزه علوم انسانی، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم خبر داد که به تازگی یک پایان‌نامه کپی‌برداری شده دیگر نیز شناسایی شده است اما این بار در حوزه علوم پایه! »

ماجرا از این قرار بود که: « پایان‌نامه‌ای در مقطع کارشناسی ارشد در حوزه علوم پایه در دانشگاه اصفهان کار شده بود اما دانشجوی دیگری عین آن را در یک دانشگاه دیگر ارائه داده بود. با این تخلف دقیقاً برخورد شده است یعنی هم با دانشجو برخورد شده، هم با استاد راهنما.»

 اما معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم در پاسخ به اینکه نوع برخورد با دانشجو و استاد راهنما در موارد این‌چنینی چگونه است، گفته« در کمیته انتظامی اعضای هیئت علمی با استاد و در کمیته انضباطی با دانشجو برخورد می‌شود. بر حسب بزرگی تخلف، دانشجو را تعلیق، محروم از تحصیل یا حتی کل مدرکش را باطل می‌کنند. استاد را نیز تعلیق از تدریس می‌کنند یا اگر جرم خیلی بزرگ باشد می‌توانند اخراجش کنند. "

مهدی‌نژاد نوری تأکید کرد: استادان در زمینه کسب اطمینان از کپی نبودن پایان‌نامه‌های دانشجویی باید با دقت عمل خیلی زیاد رفتار کنند.»

اما باید پرسید برخورد با تخلف های این چنینی تا چه اندازه قابلیت بازدارندگی داشته و مانع از تکرار مجدد می شود؟

*نيازآذري:احتمال تخلف ما صفر است

 رئیس دانشگاه آزاد واحد ساری در رابطه با نظارت بر پایان نامه های این دانشگاه می گوید: استادان راهنما و مشاور و داوران ، دقت زیادی در پایان نامه ها اعمال می کنند و شاید احتمال تخلف در این واحد به صفر رسیده باشد.

دکتر کیومرث نیاز آذری با بیان اینکه استادان راهنما ، بارها پایان نامه ارائه شده توسط دانشجو را جست و جو کرده و سوابق را مورد مطالعه قرار می دهند ، افزود: همه پایان نامه ها در سامانه ایران داک ثبت می شوند و احتمال تخلف بسیار کم است اما نمی توان گفت چون پلیس حضور دارد پس هیچ سرقتی انجام نمی شود.

 وی در پاسخ به این سوال که آیا این سیر در دولت نهم و دهم اتفاق افتاده و یا پیش از آن هم این گونه بوده ، تصریح کرد: این مسئله همواره مطرح بوده و ربطی به زمان خاصی ندارد و شاید 20 سال قبل هم این اتفاق افتاده باشد.

*احمدپور:پایان نامه ها در سامانه ایران داک ثبت می شوند

رئیس دانشگاه مازندران در این خصوص به مازندنومه گفت:مبنای پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاه های دولتی بر اساس تعداد اعضای هیئت علمی هر رشته و همچنین رتبه علمی آنها صورت می گیرد.

دکتر احمد احمدپور اظهار داشت:به عنوان مثال یک استادیار 2 دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشیار سه دانشجو و استاد چهار دانشجو را می تواند در طول هر دوره سرپرستی کند و اگر هر کدام مقاله ای هم داشته باشند سرپرستی یک دانشجوی دیگر هم به این تعداد افزوده می شود.

 وی با بیان اینکه برای دوره دکترا هم همین حالت اما سختگیرانه تر وجود دارد ، تصریح کرد: پذیرش دانشجو در دوره کارشناسی ارشد و دکترا بر اساس همین معیار است که شاخص وزارت علوم است.

 احمدپور با اشاره به اینکه متاسفانه در برخی از دانشگاه های دیگر ممکن است این روند اعمال نشود ، گفت:در برخی دانشگاه ها اصلا عضو هیئت علمی در یک رشته وجود ندارد اما در همان رشته 30 دانشجوی کارشناسی ارشد دارند و سوال اینجاست که چه کسی پایان نامه ها را مراقبت می کند ؟

وی یادآور شد: همین امر باعث می شود که بعضا تخلف در پایان نامه صورت گیرد.

 احمدپور هم با اشاره به اینکه پایان نامه های دانشگاه های دولتی در سامانه ایران داک ثبت می شوند که پایان نامه ها تکراری نباشند ، تصریح کرد: اما این دلیل بر این نیست که در دانشگاه های دولتی تخلف در پایان نامه نباشد،بلکه به ندرت دیده می شود.

 وی با بیان اینکه در طول 31 سال فعالیت،چنین موردی را در حوزه کاری خودم ندیدم افزود: جذب بی حد و نصاب دانشجو بدون داشتن هیئت علمی منجر به بروز تخلف در ارائه پایان نامه می شود.

 رئیس دانشگاه منتخب استان ، خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه در دانشگاه های دولتی از پایان نامه ها مقاله تولید می کنیم ، این مقاله شاخص شده و برای انتشار به مجلات داخلی و خارجی فرستاده می شود و اگر تکراری باشد برملا می شود.

وی با بیان اینکه در دانشگاه مازندران هم معیار پذیرش دانشجو اعمال می شود ، اظهار داشت: بر اساس شاخص ها ، تقاضای دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا می کنیم.

 احمدپور در پاسخ به این سوال که آیا این سیر در دولت نهم و دهم اتفاق افتاده و یا پیش از آن هم این گونه بوده، گفت: در دولت نهم و دهم توجه ویژه ای به آموزش عالی و دانشگاه های دولتی شده است و در هیچ دولتی تا این اندازه به وزارت علوم بها نداده اند و به همین دلیل شاهد رشد رشته ها در دانشگاه های کشور هستیم.

وی با بیان اینکه سری به دانشگاه های کردستان ، سیستان و بلوچستان یا در همین نزدیکی سری به دانشگاه سمنان بزنیم ، افزود:می بینیم که چه رشد و پیشرفتی در دانشگاه ها اتفاق افتاده چراکه رئیس جمهوری عضو هیئت علمی است و توجه معطوفی به این قضیه داشته است.

 احمدپور با اشاره به کسب رتبه 13 دانشگاه مازندران در بین دانشگاه های کشور در سال 2010 در ارتباط با ISI و کسب رتبه 18 در حوزه ISC خاطرنشان کرد: دانشگاه مازندران در رشته حسابداری با داشتن یک دانشیار ، سه استادیار ، یک دانشجوی دوره دکترا و 2 مربی اما هنوز نمی تواند در دوره دکترا اقدام به جذب دانشجو کند چراکه عنوان می شود هنوز شاخص مورد نظر کسب نشده است.

*کريمي مله:تقلب در ارائه پایان نامه ها دامنگیر شده است

یک استاد دانشگاه مازندران هم تقلب در پایان نامه را آسیب در نظام آموزش عالی کشور عنوان کرد و افزود: این مسئله حکایت از غلبه روح مدرک گرایی و غیرکاربردی شدن پژوهش دارد .

دکتر علی کریمی مله اظهار داشت: این مسئله باعث می شود تا کسانی که به دنبال مدرک هستند به انجام پایان نامه های سفارشی بپردازند.

وی با بیان اینکه این موضوع می تواند از زاویه دیگری نشانه این نقیصه باشد که شرایط اشتغال وجود ندارد ، تصریح کرد: به همین منظور تبدیل به تشدید فساد در پژوهش در سطح جامعه می شود.

عضو هيئت علمي دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه دانشگاه های دولتی تا حدودی به دلیل نظارت بیشتر و کارد علمی تر ، کمتر در معرض چنین آسیب هایی هستند ، یادآور شد:اما از آسیب های دیگر مانند سطحی شدن و غیرکاربردی بودن علوم رنج می برند.

وی با بیان اینکه مسئله تقلب در ارائه پایان نامه پدیده ای است که خیلی دامنگیر شده ، افزود: اما موضوعی دولتی نبوده و یک آسیب اجتماعی و فراگیر است و در بین دانشگاه ها هم مختص دوره خاص نیست.

 این دکترای علوم سیاسی خاطرنشان کرد: وقتی علم در جایگاه و منزلت خود قرار نگیرد و یافته های علمی برای توسعه ، کاربرد پیدا نکند دانشجو هم به کار سطحی روی می آورد.

 وی یادآور شد: این نقیصه مسری و دامنگیر همه مراکز می شود.