مازندنومه؛دکتر سیف الرضا شهابی،فارغ التحصیل دانشکده داروسازی دانشگاه تهران:پنجم شهریور مصادف است با زادروز شیمیست معروف ایران "ابوبکر محمدبن زکریای رازی"و از این رو در کشور ما این روز به نام روز"داروسازی"نامگذاری شد.

رازی با اکتشافات خود از جمله کشف "الکل"تحولی بزرگ در علم شیمی و داروسازی و پزشکی پدید آورد و جهان علم هنوز مدیون تحقیقات و اکتشافات این دانشمند شهیر ایرانی است.

با قاطعیت می توان ادعا کرد رازی یکی از افتخارات بزرگ علمی ایران است که درهمه دانشگاه ها و مراکزعلمی وابسته به پزشکی و داروسازی شناخته شده است .

در احوال رازی ذکر کرده انداین دانشمند در حالی که دوسوم عمرش را طی کرده بود بر اثر یک اتفاق ،"کیمیاگری"را رها کرد و به دنبال علم شیمی و داروسازی رفت،تاجائی که درباقی مانده عمرش ده ها کتاب وصدها مقاله علمی وکشفیاتی ازخود به یادگارگذاشت که اکنون مورد استفاده مراکزعلمی وتحقیقاتی قرارمی گیرد.

***

اخیرا رئیس انجمن علمی داروسازی ایران درمصاحبه ای گفت: "درمیان پانصد دانشمند برتر دنیا دو نفر ایرانی هستند که این دو نفر دکتر داروسازمی باشند." این موضوع نشانگر این واقعیت است که همچنان خون رازی در رگ های داروسازان ایرانی جریان  دارد و داروسازان ایران میراث داران ارزنده رازی هستند.

همین جا بی مناسبت نیست نیم نگاهی به وضعیت دارو در کشورانداخته شود.متاسفانه مصرف دارو در ایران چهار برابر مصرف دارو در جهان است و مطابق نظر سازمان بهداشت جهانی (دبلیو-اچ-او) سالانه هر ایرانی 339 باردارو مصرف می کند.

به عبارت دیگرمیانگین اقلام داروئی در هر نسخه در دنیا 5/1 تا2 است،درحالی که درایران درنسخ پزشکان عمومی 26/3 است.

 بایدتوجه داشته باشیم که میانگین اقلام داروئی یکی از شاخص های تجویز و مصرف منطقی داروست. با اینکه مصرف دارو در ایران چهاربرابرمصرف جهانی است از نظر اقتصادی سرانه مصرف دارو در جهان نزدیک 80 دلار و میزان دلاری مصرف دارو در ایران کمتراز30 دلاراست.

 این تفاوت حکایت از آن داردکه بهای دارو در کشور ما نسبت به سایرکشورها فوق العاده پائین است که درجای خود پائین بودن قیمت دارو سبب می شود تا مصرف آن چه به صورت خودسرانه و چه با تجویز پزشک زیاد باشد.

در این میان مصرف خودسرانه دارو یکی از معضلات جامعه ماست و40%داروها درایران خودسرانه مصرف می شود که این موضوع عواقب خطرناکی در بردارد و تعداد زیادی ازاین افراد به ناراحتی های کلیوی مبتلا می شوند و بعدازمدتی به جمع بیماران دیالیزی می پیوندند.

همچنین میزان تجویز داروهای ترزیقی و آنتی بیوتیک درایران بالاست و بسیاری ازمردم علاقه وافر به مصرف داروهای ترزیقی و آنتی بیوتیک ها دارند،به طوری که داروهای تزریقی درایران 46% و در دنیا11%مصرف دارد.

بسیاری ازمردم غافلند از این که آنتی بیوتیک ها در درمان بیماری هائی نظیر آنفلونزا-سرماخوردگی و برخی ناراحتی های گوارشی هیچ نقشی ندارند و در حال حاضر در مصرف آنتی بیوتیک ها نیز در دنیا اولیم!

بیش از هر زمان لازم است تا مردم و بیماران را به عواقب مصرف بی رویه دارو آگاه کنیم و مردم باید واقف شوند که "دارو"مرز بین سم و غذا است.

البته مطلب فوق به این مفهوم نیست که بیماران درهنگام ضروری و بنا بر تجویز پزشک ازمصرف آن سرباز زنند که دراین صورت عواقب خطرناک تری در بردارد.