مازندنومه؛یادداشت مهمان،محمد اتقائی:نقل شده است هنگام عروسی محمد رضا شاه پهلوی و زن مصری اش فوزیه در سال 1317 به سبب گذر مهمانان مصری و همراهان عروس به وسیله راه آهن جنوب به تهران ، از طرف دربار و شهربانی دستور اکید صادر شده بود که دیوارهای تمام دهات های مجاور راه آهن را سفید کنند.

 در یکی از دهات چون گچ در دسترس نبود ، بخشدار دستور می دهد که با کشک و ماست که در آن ده فراوان بود دیوارها را موقتا سفید کنند و به این منظور با پولی که از کدخدای ده می گیرند و با خرید مقدار زیادی ماست کلیه دیوارها را ماست مالی کردند و ماجرای این ماستمالی مدت ها موضوع اصلی شوخی های محافل و مجالس بود!

 با این مقدمه به سراغ موضوعی می رویم که برای شهروندان شهرهای شمالی مشکلی دست و پا گیر است. استان های شمالی ایران به علت شرایط آب و هوایی و موقعیت جغرافیایی ، دارای میزان بارش زیادی هستند، از این رو در مناطق شهری به علت آنکه اکثر سطوح شهر دارای روکش آسفالتی است و دارای ضریب نفوذپذیری کمی می باشد ، شاهد جاری شدن روانآب ناشی از بارش باران در کوچه ها و خیابانها می باشیم که این موضوع مشکلات جدی برای شهروندان ایجاد کرده است .

 نخستین راهکارهایی که برای حل این مشکل توسط مدیران شهری پیشنهاد و اجرا شد ، استفاده از چاه های جذبی در کوچه ها و معابر بود که بدین ترتیب تقریبا در هر کوچه یک چاهی تقریبا عمیق حفر شد و روان آب ناشی از بارش با شیبی که برای کوچه تعبیه شده بود به این چاه ها هدایت می شد .

پس از سالها بنا بر هر علتی ، این چاه ها نتوانستند آب های سطحی را به خود جذب کرده،بنابراین آن قسمت از کوچه ها و خیابان هایی که در پایین دست قرار داشتند دچار آب گرفتگی شدند. این امر نه تنها سبب اخلال در تردد شهروندان شد بلکه سیمای شهر را به شدت تخریب کرد .

 پس از این مشکل شهرداری تصمیم گرفت این روان آب را به هر صورتی از این مناطق دور کند تا بعدا چاره ای بیندیشد، بنابراین در آن کوچه هایی که دارای چاه هایی بودند که نمی توانستند آب های جذبی را به خود جذب کنند،سیستمی تعبیه شد که آب وقتی در چاه ها به سطح مشخصی رسید توسط موتور پمپ هایی که در آنها قرار داده شده بود ، پمپاژ گشته و توسط لوله هایی که پس از عملیات کنده کاری به جوی های کنار خیابان اصلی متصل بود ، هدایت می شد .

 این سیستم که شباهت زیادی به سیستم (Underground Detention Pond) دارد در چاه هایی به کار می رود که دفع روان آب سطحی چاره ای جز این ندارد و بیشتر جنبه مدیریت بحران به خود می گیرد .

حال آن روزی تصور شود هنگام بارش شدید باران ، برق مناطق هم قطع شده و موتورپمپ هایی که به وسیله جریان برق فعالیت می کنند ، نتوانند پمپاژ کنند ! تصور شود روزی این موتور پمپ ها به هر علتی از کار بیفتند و تا زمانی که تعمیر شوند در کوچه ها و معابر چه اتفاقی می افتد ؟!

 این مشکلات با اعزام یک گروه نقشه بردار به مناطق جهت تعیین شیب مناسب و اصلاح شیب بندی کوچه ها و معابر قابل رفع است. از این رو با شیب مناسب می شود روان آب را به جوی های اصلی و سپس به کانال های اصلی که به رودخانه ها متصل هستند ، هدایت کرد.

 هر چند مناطقی وجود دارند که سطح آن محله از خیابان های اصلی پایین تر است ، لذا پس از هدایت تمامی روان آب یک محله به یک نقطه و سپس با نصب موتور پمپ مناسبی که قابلیت انتقال دبی مناسب باشد ، می توان مشکل آن را هم برطرف کرد ؛ یعنی نصب آن همه موتور پمپ ها در کوچه ها ، به مانند حفر چاه ها در سال های قبل ، شباهت بسیاری با داستان ماست مالی که در ابتدا اشاره شد ، دارد .

باید یادآور شد که عملیات نصب و نگهداری این سیستم ها که در کوچه ها نصب شده هزینه بالایی در بردارد و چنانچه این هزینه ها برای یک گروه مهندسین مشاور می شد ، شاید هزینه ای کمتر از این برای شهرداری در پی داشت .

به امید آن روزی که مدیران مرتبط با مسائل شهری به خوبی توجیه شوند که به کارگیری مهندسان مشاور جهت مطالعات یک پروژه هزینه نیست، بلکه سرمایه گذاری است و کارهایی که اصولی و مهندسی طراحی و اجرا نشوند ، مطمئنا نتیجه مطلوبی نخواهند داشت.