مازندنومه،کلثوم فلاحي:برگزاری نخستین مناظره هشت نفره کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری، آب سردی بر سر مخاطب بود.

 پیش از شروع مناظره‌های انتخاباتی، تصور می‌رفت که این مناظره‌ها به داغی مناظره‌های انتخابات 88 نباشد اما تصور نمی‌کردیم شعور مخاطب هم زیر سوال برود.

مناظره‌هایی با پاسخ‌های نصفه و نیمه که گاه سوال‌شونده ابتدا به موضوع دیگری و یا مقدمه بحث می‌پرداخت و تا به جواب سوال برسد، وقت تمام بود، سوال‌های کلی که شاید برای پاسخ دادن به برخی از این سوال‌ها حداقل 2 ساعت وقت لازم است اما کاندیدای بخت برگشته باید در سه دقیقه پاسخ دهد و نقد کنندگان او در 90 ثانیه!

 آن چه دیدم چیزي شبيه يک مسابقه تلويزيوني بود و صد البته بي جنب و جوش تر و بي حال تر از آن!آنجا که نه سوال شونده می‌تواند به سوال خود پاسخ دهد و نه مخاطب به جواب سوال خود می‌رسد!

 برگزاری چنین مناظراتی چه لزومی دارد؟ آیا هدف از برگزاری مناظره،جملات نصفه و نیمه کاندیداها است؟ زمان طولانی این به اصطلاح مناظره‌های انتخاباتی، بیننده و شنونده را هم خسته می‌کند که بدون استرس به دیدن یا شنیدن برنامه خود می‌پردازد چه برسد به کاندیداهایی که بار استرس را هم بر دوش دارند.

 سوالات چند گزینه‌ای و برگزاری کلاس نقد عکس را هم نمی‌دانیم بر اساس کدام تئوری بین‌المللی در مناظرات انتخاباتی جای داده‌اند!

 یادمان می‌آید دبستان که بودیم عکسی را نشان مان می‌دادند و می‌گفتند داستان عکس را بنویسید و در این نحوه طراحی مناظره، شاهد داستان‌گویی کاندیداهای ریاست‌جمهوری هم بودیم!

 سر جلسه امتحان نيز بابت هر سئوال وقت بيشتري به دانش آموزان و دانش جويان مي دهند! پاسخ دادن به این سوال‌ها مانند رویاندن دانه پخته شده‌ای است که شاهزاده چینی برای انتخاب دختر مورد علاقه‌اش به تعدادی از دختران داد و آنها که صداقت نداشتند گلدان سبزی را در روز مقرر نزد شاهزاده بردند، و صداقت در دختر آشپز بود که با گلدان خالی نزد شاهزاده رفت.

 شايد به شیوه بهتری هم می‌شد جلوی توهین‌ احتمالی مناظره‌کنندگان را نسبت به هم را بگیریم نه اینکه مناظره(بخوانيد مسابقه) ریلی برگزار کنیم.

لحاظ کردن وقت حدود چهار ساعته و رسیدن به هیچ-تنها چیزی است که از نخستین مناظره انتخاباتی ریاست‌جمهوری برای مخاطب برجای ماند-

 این مناظره سرد و یک طرفه حتی با شعرخوانی حداد عادل هم از سردی نیفتاد!آيا رسانه ملی به این شیوه در صدد به ظهور رساندن حماسه سیاسی است؟

مناظره‌ای که اگر صدای مخاطب را همراه نداشت،اما گاه اعتراض کاندیداها را به همراه داشت.

 برگزاری مناظره‌های این چنینی تنها رفع تکليف است و اصلا مناظره نيست که روشنگري کند.

*اغلب نامزدها به کلی گویی بسنده کردند

مازندنومه،سردبير:اين نوشته دقايقي پس از پايان مناظره نوشته شده و از چند منظر به آن نگاه شده است:

-نخستین مناظره جمعی 8 نامزد انتخابات ریاست جمهوری از ساعت 16 روز جمعه آغاز شد و تا ساعت 20 به طول انجامید و وسط دو نيمه 15 دقيقه وقت استراحت داده بودند.

- با تمهیدات صدا و سیما و تاکید روی وقتِ اظهارِ نظر کاندیداها، هر کدام از این 8 نفر تنها در تایم تعیین شده صحبت کردند که این موضوع هر چند باعث رعایت عدالت زمانی شد،باعث ابتر ماندن بسیاری از موضوعات شد.تا موتور نامزدها  برای حرف زدن روشن می شد،وقت شان به اتمام می رسید.
 
- مناظره در فضایی خشک و یکنواخت اجرا شد و از ظرفیت های کارگردانی و خلاقیت های برنامه سازی عاری بود.

هر چند عیسی بلوکات-کارگردان مناظره،همان کارگردان تله تئاتر اطروش- تلاش کرد با چند دوربینی که تحت سوییچ اش بود،تصاویری را از نماهای مختلف در معرض دید بییندگان قرار دهد،اما دوربین ها تنبل و بیشتر نماها تکراری بود.

-  نامزدها خیلی سعی نکردند بحث را به حاشیه ببرند و سمت وسوی سیاسی بدهند و جز چند مورد جزیی، بيشتر رعایت حال همدیگر را کردند.این گونه اظهار نظرها باعث شد مناظره چالشی نشود و چندان دلچسب نباشد.

شيوه و سبک اجراي مناظره که سطح کشش و جذابيت آن حتي پايين تر از يک مسابقه تلويزيوني يا حتي برخي برنامه هاي روتين مثل "پايش" بود،باعث دلزدگي مخاطب شد.

- اغلب نامزدها به کلی گویی بسنده کردند و بییندگان جز یک سری صحبت های تکراری و"بایدها و نبایدها"ی معروف و "ما می توانیم" های کلیشه ای چیزی از این 8 نفر نشنیدند؛به خصوص جلیلی و حدادعادل که از کل فحوای اظهارات شان چیز دندان گیری به دست نیامد و نشان دادند چنته شان خاليست.

شاید عارف و تا حدودی قالیباف توانستند به طور نسبی بحث های علمی و کاربردی و برنامه های اقتصادی خودشان را بیان کنند.

در رتبه بعدي هم رضايي،روحانی و ولایتی(به خصوص در فراز پایانی اظهاراتش در بخش نخست که گفت باید با دنیا صحبت کنیم و از همه ظرفیت های نظام استفاده شود) قرار گرفتند.

- محور همه بحث های مناظره، اقتصادی و موضوعاتی مثل اشتغال و مسکن و صنعت  وکشاورزی و تجارت بود.همین مساله باعث تکراری شدن مباحث برخی کاندیداها شد،مثلا غرضی بارها از شبه پول گفت و بقیه نامزدها بارها از تورم و گرانی و دلار و مانند این ها گفتند که باعث خستگی و ملال مخاطب شد.

- بسیاری از بینندگان منتظر بیان نظریات نامزدها در موضوعاتی مثل امور فرهنگی و هنری،زنان و جوانان،آموزش، بهداشت و درمان،روابط بین الملل و...بودند که اصلا این مباحث مطرح نشد و به مناظره های آینده واگذار شد.

نکته این جاست که اگر مخاطبی فرصت نکند مناظرات آینده را تماشا کند،بخشی از مباحث مهم را از دست می دهد.یا کساني که تصميم دارند بر اساس مثلا برنامه هاي فرهنگي نامزدها،گزينه انتخاب کنند،بايد يک مناظره 4 ساعته ي ملال ور ديگر را نير تماشا کنند.

البته برخی از نامزدها از جمله رضایی و غرضی  و عارف نیز نسبت به ساختار مناظره انتقاد کردند و تجدید نظر آن را خواستار شدند.

-همه نامزدها کت و شلوار بر تن داشتند. قالیباف در هر بخش از صحبت هایش یک بسم الله گفت و در انتهای بخش نخست مناظره نیز شعار تبلیغاتی اش را تکرار کرد و گفت دوساله مشکلات کشور را حل و فصل می کند.

غرضي ابتداي مناظره تن صدايش را بالا برده بود تا جلب توجه کند،اما کم کمک آرام شد.عارف هم در بخش دوم به سئوال هاي تستي پاسخ نداد و به شيوه طرح پرسش ها اعتراض کرد.