مازندنومه؛یادداشت مهمان،سید مصطفی فلاح:حماسه مردمی 24 خرداد سبب شد تا امید و شور سیاسی جایگزین رخوت ،قهر و ناامیدی شود.

بی شک پیام اصلی این انتخابات تغییر در مناسبات موجود و حاکم بود. با بررسی آرایش فکری نامزدهای حاضر در رقابت انتخاباتی مشاهده می شود که غیر از آقایان روحانی و عارف که گفتمان شان نقد جدی به رویه های حاکم بود،دیگران در چارچوب رفتارها و سیاست های ناکارامد موجود قرار می گرفتند.

اما با انصراف دکتر عارف، تنها دکتر روحانی بود که نمادهای گفتمان تغییر در مواضعش نمود چشم گیر داشت و رای اعتماد مردم در 24 خرداد 92 به ایشان، در حقیقت رای به عبور از رویه های موجود کشورداری بود؛رویه هایی که در بعد اقتصادی و با سیاست های اشتباه پولی و افزایش نقدینگی و نیز تصمیمات خلق الساعه، غیر کارشناسانه و شوک آور منجر به رشد شاخص فلاکت در کشور شد.

در حوزه صنعت، ورشکستگی صنایع و کارخانه های بزرگی چون خودرو سازی و نیز بنگاه های تولیدی را سبب شد.

در بخش کشاورزی افت تولید، منجر به وابستگی شدید بازار محصولات کشاورزی ، به واردات شد که در نوع خود یک تهدید بزرگ برای امنیت ملی محسوب می شود.

در سیاست خارجی، اتخاذ سیاست های غیر معقول، هیجانی و تنش زا، ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت و تصویب قطعنامه های پیاپی(البته به زعم رییس دولت، کاغذ پاره !!) و نیز کاهش منزلت ایرانیان در جهان را در پی داشت.

در حوزه فرهنگ همین بس که متولیان فرهنگ و هنر در شعله ور ساختن خانه سوزی سینمای ایران عزمی جدی و نقشی پررنگ داشتند و امروز داد اهالی ادب و هنر بیش از هر زمان دیگر به گوش می رسد.

حال مسئله این جاست که دولت و مشخصاً رئیس جمهوری منتخب چگونه می تواند به این مطالبات عمومی گسترده پاسخ مناسبی دهد و مهمتر از آن چگونه می تواند در این مسیر پر فراز و نشیب تاریخی ، پشتوانه عظیم اجتماعی ایجاد شده به مدد بزرگانی چون آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری را حفظ کند.

البته نقش کلام و نشانه گذاری های شخص دکتر روحانی هم در مسیر منتهی به ایستگاه کنونی غیر قابل انکار است، لذا یکی از مهمترین گزاره های حفظ این دستاورد عظیم ،تداوم گفتار و رفتار منجر به این حماسه است.

رئیس جمهوری پس از 12 مرداد و همراهانش در سطوح عالی اداره امور باید سخنان و شعار های ایشان را در پروسه انتخابات از نظر خارج ننمایند، چراکه حافظه بسیار قوی و تاریخی جامعه آنها را فراموش نخواهد کرد و عدول از مسیر ترسیم شده برای جلب نظر مردم خساراتی جبران ناپذیر به دنبال خواهد داشت.

از این رو اولین آزمون سخت برای شیخ دیپلمات ، انتخاب همراهان و همکارانش در دولت آینده است، انتخابی که بی شک با توجه به ویژگی های دولت تدبیر و امید باید بر مبنای شاخصه های گفتمانِ برآمده از خواست مردم باشد.

لذا با توجه به بسته شدن پرونده انتخاب وزرا، راقم این سطور در نظر دارد به ارائه شاخصه های انتخاب استانداران به عنوان یکی از مهمترین حلقه های اجرایی سیاست های دولت و نماد گفتمان رئیس جمهور در استان ها بپردازد.

در ادامه ابتدا به بررسی شاخصه های کلی استانداران دولت تدبیر و امید پرداخته و سپس ویژگی های استاندار مازندران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

شاخصه های کلی

- اخلاق مداری : بی شک گمشده سال های اخیر در مختصات سیاسی کشور، اخلاق بود و جناب روحانی با نکته سنجی دقیق خود از اخلاقی گفتند که نورانیت آن در جامعه کم شده و به سخنان برخی مدیران اشاره کردند که سال ها با واقعیت فاصله داشت(1)

مدیرانی که با شعارهای بی محتوا و سوء استفاده از نام انقلاب بداخلاقی ها را به پای این انقلاب نوشتند.(2)

بر مبنای بیانات دکتر حسن روحانی مدیری لایق تصدی گری در دولت ایشان است که اخلاق مداری از ویژگی های شاخص او باشد، چرا که تشکیل دولت راستگویان و درستکاران تنها با کسانی ممکن است که اعتقاد حقیقی و راستین به مبانی اخلاقی داشته و اخلاق مداری را در سوابق خود به اثبات رسانده باشند. لذا به مدد چنین مدیرانی است که می توان مشی رفتاری اخلاقمدارانه را دوباره در کشور استوار نمود.

- اعتقاد به خرد جمعی : یکی دیگر از نکاتی که در دولت های نهم و دهم سبب آسیب فراوان شد، خود شیفتگی و خودرایی مدیران و بی توجهی به خرد جمعی با پشتوانه کارشناسی بود.

لذا کسانی می توانند به درمان این بیماری کمک کنند که اعتقاد راسخ به خرد جمعی داشته باشند تا بتوان عقل جمعی را جایگزین تصمیمات فردی نمود و پیروزی کار و خرد جمعی را در برابر تصمیم فردی رقم زد.

بنابراین افرادی که در سابقه مدیریتی خود اشتهار به استبداد رای و نظر داشته و دارند مهمترین شاخصه کارگزاران دولت تدبیر و امید را به همراه نخواهند داشت.

- پاکدستی و سلامت : مدیرانی پاکدست و سالم که ایمان داشته باشند صرفاً و صرفاً یک امانتدار از سوی مردمند و باور داشته باشند که مالک کشور نیستند.(3)

بدیهی است که تغییر شرایط فعلی برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور مشروط به ملاحظات ذیل است:

اول : ترمیم اعتماد مردم نسبت به نظام و مدیران آن از نظر سلامت مالی و اقتصادی که متاسفانه در مواجهه جامعه با بزرگترین پرونده های فساد مالی در دولت به اصطلاح عدالت محور به شدت آسیب دیده است.

دوم : جلوگیری از بروز خطاهایی که منجر به آسیب بیش از پیش به اعتماد در حال ترمیم جامعه و شاکله اقتصاد کشور می شود.

مسلماً دولت یازدهم مصمم بر تسریع روند دستیابی به اهداف تبیین شده اقتصادی خود با لحاظ نمودن افزایش سرعت سیستم در این حوزه است که در چنین شرایطی عوامل مفسده برانگیز زمینه بروز بیشتری خواهد داشت.

با توجه به نکات مورد اشاره،مهمترین عامل اطمینان بخش و کمک کننده به بالا رفتن آستانه تحمل مردم نسبت به مشکلات پیش بینی نشده اقتصادی ، پاکدستی و سلامت مدیران است و حضور افرادی که کوچکترین سابقه سوء در این بعد داشته باشند و یا کسانی که افکار عمومی نسبت به سلامت اداری و مالی آنها اطمینان خاطر نداشته باشد قابل اغماض نیست.

- اعتقاد به آشتی طلبی : جناب دکتر روحانی دولت شان را ، دولت صلح و سلام و آشتی معرفی نمودند ، آشتی با مردم ، آشتی با نخبگان و آشتی با جهان(4)

آشتی با مردم به عنوان پایه ای ترین نکته این تئوری است که دولت تدبیر و امید برای عملی نمودن آن نیازمند دست اندرکارانی است که اعتقاد به حقوق حقه ی شهروندی دارند ، مدیرانی که برای از میان برداشتن شکاف های سیاسی اجتماعی و به منظور پایان بخشیدن به فضای امنیتی کشور اعتقاد راسخ داشته باشند نه اینکه خود تربیت شده مکتبِ مدیریت امنیتی باشند، جامعه را به مثابه یک پادگان بزرگ ننگرند و در لوای دولتی با رئیسی حقوقدان از مدیریت سرهنگی بپرهیزند.

به راستی چنین مدیرانی هستند که نخواهند گذارد تا ماموری بی نام و نشان از کسی سوالی بپرسد(5)و همچون شخص آقای روحانی، آزادی اندیشه، بیان و انتقاد را حق همه تلقی می نمایند و در راستای تقویت احزاب واقعی ، آزادی رسانه و مطبوعات ، به عنوان شاخصه های مهم یک جامعه در حال گذار به توسعه ی سیاسی و مخالف فساد، تلاش خواهند کرد.

این همان راهی است که سید محمد خاتمی رفته است و جناب روحانی بارها در مقابل مردم خود را مقید به پیمودن راه ایشان دانسته اند.

آشتی با نخبگان هم سطح دوم این تئوری است ، دانشگاه به عنوان منشاء توسعه و پیشرفت است و خانه اصلی نخبگان، خانه ای که در سال های اخیر بسیار مظلوم واقع شد و کرامت حقیقی آن دچار خسران و آسیب شد، چه استادان و نخبگانی که مهر سکوت بر لبان شان زده شد و چه بسیار دانشجویانی که تنها به دلیل آرمان خواهی از حق تحصیل محروم شدند.

بنابراین مدیرانی قادر به بر قراری آشتی با نخبگان و دانشگاهیان هستند که خود برآمده از متن دانشگاه ها بوده و زبان مشترک با این قشر فرهیخته داشته باشند، مدیرانی که بدانند محیط دانشگاه بی نیاز از فضای امنیتی موجود است و می توان کارها را با مشورت نخبگان ، اساتید و صاحب نظران انجام داد.

و پر واضح است که دو فاکتور آشتی با مردم و آشتی با نخبگان ، در داخل ، مقدمه و پشتوانه ای خواهد بود برای آشتی با جهان در جهت ترمیم موقعیت ایران در مناسبات بین المللی.

ویژگی های لازم برای مدیریت ارشد استان مازندران

استاندار آینده مازندران به عنوان بالا ترین مقام اجرایی استان علاوه بر شاخصه های مورد اشاره در بالا باید دارای ویژگی های زیر هم باشد:

- شناخت کافی از مختصات استان: از نخستین ویژگی های استاندار آینده مازندران، اشراف و شناخت کامل نسبت به کلیت استان مازندران ، ظرفیت های بومی و منطقه ای ، آگاهی از تعارضات بین بخش های مختلف استان و اشراف بر چگونگی آرایش نیروهای سیاسی در این استانِ به شدت سیاست زده می باشد تا بتواند از بروز تعارضات بی فایده جلوگیری کرده و با مدیریتی مقتدر به توسعه ی هرچه بیشتر استان کمک کند.

چنانچه فردی انتخاب شود که فاقد این شناخت باشد، یک بازه زمانی قابل توجه لازم است تا به شناختی اجمالی دست یابد در صورتی که در شرایط کنونی کشور هدر رفت زمانی این چنین شایسته نمی باشد.

- پذیرش و مقبولیت: بر اساس آنچه دکتر روحانی در اولین سفر انتخاباتی خود در چهار محال و بختیاری فرمودند ، وقت آن رسیده در انتخاب مدیران به قبیله گرایی و جناح بازی پایان دهیم و کمال این انتخابِ به دور از باند بازی، انتخاب گزینه مقبول و قابل پذیرش از سوی افکار عمومی و همچنین فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به خصوص نخبگان و فرهیختگان است.

این مهم در کنار سایر پارامترهای انتخاب، بسیار تعیین کننده خواهد بود زیرا انتخاب گزینه ای که در میان افکار عمومی پذیرش نداشته باشد به مانند آب سردی است که بر بدن گرم و آماده حرکت استان ریخته خواهد شد که پس از آن حماسه سیاسی پرشور آمادگی همراهی تمام عیار با دولت را در تحقق برنامه های آن دارند.

نکته حائز اهمیت در خصوص مقبولیت در بین نخبگان ، فرهیختگان و دانشگاهیان استان است که در زمینه اهمیت جلب نظر آنان، در بخش قبل نکاتی بیان شد.

- دارا بودن نگاه توسعه گرا: توسعه مفهومی غریب برای استان مازندران است و حقیقتاً این استان دچار عقب ماندگی های شدیدی است که در پشت حجم سبز جنگل های آن پنهان مانده است.

در تائید نکته فوق همین بس که نتوانستند جنگل ، این نعمت خدادادی عظیم را به درستی حفظ کنند و یا بر میزان آن بیفزایند و تنها به استفاده ی روزافزون از این منبع پرداخته شد تا جایی که در30 سال پس از انقلاب میزان آن به یک سوم کاهش یافت،بنابراین حتی در خصوص جنگل ، یکی از مزیت های استان روند رو به رشدی دیده نشد.

در بخش کشاورزی که مهم ترین بخش هرم توسعه ی متوازن هر جامعه است ، وضعیت غمبار تری حاکم است.خبری از کشاورزی مکانیزه و بهره وری در این بخش به گوش نمی رسد.

در بخش صنعت که می توان استان مازندران را یکی از فقیرترین استان ها به لحاظ توسعه صنعتی لقب داد.

بنابراین استان مازندران نیازمند استانداری است که نسبت به مقوله توسعه استان مازندران علاوه بر انگیزه کافی به منظور ایجاد جهش در این استان، دارای بینش توسعه گرا باشد و فاکتورهای مهم و اساسی توسعه ای را بشناسد و برای تقویت آنها بر مبنای یک برنامه هدفمند استراتژیک پیش برود .

- تجربه مدیریت فرابخشی: با توجه به وجود مشکلات عدیده ی پیش روی دولت ، مدیرانی می توانند موفق عمل نمایند که تجربه مدیریت فرابخشی داشته و ساز و کار های موجود میان دستگاه های اجرایی استان را به خوبی بشناسند و توانایی ایجاد هارمونی درست میان دستگاه های فوق را داشته باشند.

به درستی می توان گفت که یکی از نقاط آسیب زا در مدیریت آینده ی دولت، بخشی نگری مدیران ارشد آن خواهد بود که باید به شدت از آن اجتناب نمود.

- نگاه بین المللی و منطقه ای : یکی از مسائل مهم که تا کنون در مدیریت کلان استان مازندران مغفول مانده است همجواری این استان با 5 کشور آسیای میانه از طریق دریای مازندران است .

با توجه به اولویت های دولت یازدهم در خصوص بهبود روابط بین الملی یکی از مهره های کلیدی کمک کننده در این راستا استاندار مازندران است که البته این موضوع قابل تعمیم به تمامی استانداران استان های مرزی می باشد.

لذا آشنایی این مدیران ارشد به قواعد روابط بین الملل و علم سیاست در موفقیت آنان برای جذب سرمایه های مادی و معنوی همسایگان موثر خواهد بود و چه بسا بتوان یک دیپلماسی دریایی با رعایت موازین حسن همجواری را توسط مقامات ارشد محلی طرفین رقم زد.

و اما نکته پایانی ؛ بدون تردید استان مازندران و شهر ساری از اولین نقاط خروش موج حمایت از دکتر روحانی در رقابت انتخاباتی بود که پس از آن دومینوی استقبال مردمی در سفرهای انتخاباتی شکل گرفت.

ایشان در سفر به مازندران در مسجد جامع ساری خطاب به جوانان فرمودند : جوانان عزیز امروز در برابر احساسات شما شرمگینم، این همه لطف و محبت ،این همه صفا و صمیمیت مازندران را دیده بودم اما نه با این همه شور.

لذا امیدواریم جناب آقای دکتر روحانی به منظور پاسداشت احساسات پاک و شورانگیز مردم استان مازندران ، با انتخاب مدیرانی شایسته و نگاهی ویژه به این استان در راه جبران عقب ماندگی ها نام خود را برای همیشه در میان مردم مازندران جاودانه کنند.

پی نوشت

1- سخنان دکتر روحانی (22/12/91همایش اعلام رسمی کاندیداتوری تالار آینه )

2- // 3- // 4- سخنان دکتر روحانی (17/2/92 هنگام ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری)

5- سخنان دکتر روحانی (18/3/92 همایش سالن افراسیابی)

ایمیل نویسنده: (fallah.sm@gmail.com)