سكانس اول، برداشت اول:
سه شنبه هفته گذشته زماني كه پوسترهاي تبليغاتي يك كنسرت موسيقي در گرگان توزيع شده بود، عده اي از زنان گرگاني كه خود را از خانواده هاي شهداء معرفي كرده بودند با حضور در اداره كل ارشاد گلستان به نوع پوستر و زمان برگزاري اجراي آن در روز پنج شنبه اعتراض كردند. (روزنامه محلي گلشن مهر مورخ 3/11/83)
سكانس اول برداشت دوم:
اين زنان كه تعداد آنها به بيش از 20 نفر مي رسيد، در بدو ورود به –اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي- وقتي از نبودن مدير كل ارشاد آگاه شدند به سراغ خيام، معاون اداره رفتند. يكي از اين زنان معترض مي گويد: چرا بايد عكس دخترها و پسرها با آرايش غليظ بر روي پوستر ها چسبيده شود و در شهر توزيع شود. وي ادامه داد: روز پنج شنبه روز عرفه است و وزارت ارشاد به جاي آنكه فرهنگ اسلامي را ترويج دهد اجازه اجراي چنين كنسرت هايي را در روز عرفه صادر مي كند. (روزنامه محلي گلشن مهر مورخ 3/11/83)
سكانس اول؛ برداشت سوم:
يكي ديگر از زنان مي گويد: ما به عنوان يك مسلمان بايد جلوي چنين مسايل را بگيريم و در روزهاي آينده (چهارشنبه و پنج شنبه) هم خواهيم آمد كه مانع اجراي اين كنسرت و جمع آوري پوسترها شويم. وي اظهار داشت: آقاي خيام به ما قول داده اند كه با اين موضوع برخورد كنند و اگر اين كار انجام نشود، ما خودمان اين مشكل را حل خواهيم كرد. (روزنامه گلشن مهر مورخ 3/11/83)
سكانس دوم: برداشت اول:
چهارشنبه شب گذشته در حاليكه حسين مرعشي معاون رييس جمهوري و رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در همايش گردشگري استان گلستان از ضرورت نهادينه شدن فرهنگ پذيرش گردشگر و تامين امنيت گردشگران داخلي و خارجي سخن مي گفت، عده اي از زنان كه خود را حزب الهي مي ناميدند با حضور در محل تالار – فخر الدين اسعد گرگاني – به شدت به برگزاري موسيقي محلي كتولي در شب عرفه اعتراض كرده و تهديد كردند كه اگر برنامه موسيقي را قطع نكنند خودشان جلسه را بر هم مي زنند. اين زنان با همراهي چند مرد جوان پس از جر و بحث هاي فراوان با مسئولان تالار فخر الدين اسعد گرگاني با فشار وارد محل سخنراني مرعشي شده و با صلوات هاي متوالي اعتراض خويش را به وي اعلام مي كردند و موجب ناراحتي سخنران شدند.
(هفته نامه محلي ستاره گلستان مورخ 3/11/83)
سكانس دوم: برداشت دوم:
… يكي از زنان معترض در پاسخ به يكي از مسئولان كه چرا نسبت به پخش موسيقي از صدا و سيما اعتراض نمي كنيد، گفت: ما نسبت به اين مسئله هم اعتراض داريم ولي صدا و سيما حرف كسي را گوش نمي دهد. (هفته نامه محلي ستاره گلستان مورخ 3/11/83)
سكانس سوم و برداشت پاياني:
… اين تجمع اعتراضي با تن دادن مسئولان برگزار كنند مراسم به خواسته هاي تجمع كنندگان و نيمه تمام گذاشتن اجراي موسيقي كتولي پايان يافت…. (هفته نامه محلي ستاره گلستان مورخ 3/11/83)
اين شرحي بود از تاريخچه پديده اي اعتراضي از سوي عده اي از زنان معترض نسبت به برگزاري موسيقي در شب عرفه. من كه از طرف نشريه براي تهيه خبر مربوط به همايش گردشگري استان گلستان ماموريت يافته بودم تا در اين جلسه شركت كنم، به طور ناخودآگاه در مسير وقايعي قرار گرفتم كه منجر به تهيه گزارشي در مورد اين حركت اعتراضي شد. آنچه در زير مي خوانيد نظرات عده اي است كه يا در شب اين حادثه در محل تالار بودند يا نظرات خود را پس از شنيدن اخبار آن در اختيارمان گذاشتند.
تا به حال سابقه نداشت
خانمي كه در همايش گرشگري استان گلستان عصر روز چهارشنبه مورخ 29/10/83 شركت كرده بود، در حاليكه از ديدن صحنه اعتراض زنان در بهت فرو رفته بود، مي گويد:«در گرگان تا به حال سابقه نداشته است كه عده اي از زنان به يك چنين حركت هاي اعتراضي دست زنند. من نمي دانم آنها از كجا آمده اند، اما نوع اعتراض و گفتمان آنها نشان از آن داشت كه براي جلوگيري از اجراي برنامه موسيقي بسيار مصمم بودند.»
زناني داغتر از كاسه آش
اكنون برگزاري همايش به كلي منتفي شده است و تمامي حضار در جلسه در قالب گروه هاي دو يا سه نفره به بحث پيرامون حركت اعتراضي با يكديگر بحث مي كنند، اما در گوشه اي از فضاي بيروني تالار، از كنار مردي عبور مي كنم كه به خاطر سرماي زياد زمستان دست هايش در جيبش كاپشن مشكي رنگش است. بدنش را جمع كرده است و گويي در فكر است. وقتي متوجه مي شود خبرنگار هستم، مي گويد: «بنويسيد، هر آنچه را كه مي بينيد، بنويسيد»از او مي خواهم كه توضيح دهد «چه چيزي را بنويسيم» كه در پاسخ مي گويد:«بنويسيد كه اينگونه رفتارها و برخوردهاي واكنشي و استفاده از ابزارهاي رعب و وحشت در بيان مطالبات مذهبي و دفاع از ارزش هاي اسلامي، نه تنها به چهره دين ضربه مي زند بلكه به دور از تعليمات مذهبي نيز هست.»
او در عين حاليكه تن دادن به خواسته هاي آنان را زنگ خطري بزرگ مي داند، مي افزايد:«نبايد به خواسته هاي آنان براي لغو برنامه تن مي دادند. من واقعا براي مسئولان متاسفم كه برنامه هاي از پيش تعيين شده ي خود را به خاطر يك حركتي كه شناسنامه آن مشخص نبوده است تغيير دادند.»
كنسرت مهان، هدف اصلي
اما يك از نوازندگان گروه موسيقي «مهان» كه قرار بود در شب هاي چهارشنبه، پنج شنبه و جمعه به مدت سه شب به اجراي برنامه موسيقي در تالار فخر الدين اسعد گرگاني بپردازند، سخنان جالب توجه اي دارد. او در حاليكه معتقد است، هدف گروه 20 نفره زنان براي لغو كنسرت آنها بوده است، درباره دلايل حرفش مي گويد:«تقريبا يكي دو روز قبل از اجراي كنسرت گروه مان، با خبر شده بوديم كه عده اي از زنان در اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي از پوسترهاي تبليغاتي ما ايراد گرفته اند و خواستار آن شده اند كه جلوي توزيع آنها را بگيرند و آن مقداري هم كه توزيع شده است، هر چه سريعتر جمع آوري شوند. ما كه از شنيدن اين حرف با يكي دو نفر ديگر از دوستان خنده مان گرفته بود، خيلي موضوع را جدي نگرفتيم. تقريبا يك روز مانده به اجراي كنسرت به اعضاي گروه خبر دادند كه يك برنامه ضرب الاجل در تالار فخرالدين اسعد گرگاني تدارك ديده شده و از آنجاييكه معاون رييس جمهور به گرگان آمده است، در شب چهارشنبه نشستي را با كليه ميهمانان در تالار براي ايشان تدارك ديده اند. به عبارتي با اين تغييرات يك شب از اجراي كنسرت ما كم شد. در تماس بعدي به ما اطلاع دادند گروه معترض سروصداي زيادي به پا كردند و كنسرت ما هم براي شب هاي بعد لغو شد. فكر مي كنم هدف آنها جلوگيري از اجراي كنسرت موسيقي ما بود. اما چون آنها از تغييرات به وجود آمده در برنامه ريزي مطلع نبودند با جلسه معاون رييس جمهور مواجه شدند. موسيقي اي كه در برنامه گردشگري اجراء مي شد موسيقي سنتي كتولي بود كه كم و كسري از نوحه خواني ندارد. يعني اصلا تحركي در آن سبك موسيقي نيست.»
مي پرسم: «چرا ديگر نوازندگان گروه شما در پوسترهاي تبليغاتي خود از آرايش هاي غليظ استفاده كرده بودند» كه در پاسخ به سئوالم در حاليكه مي خندد، مي گويد: «هيچيك از افراد پوستر آرايش نداشتند، زمانيكه عكس از گروه گرفته شد، براي انجام كارهاي تبليغاتي و آماده سازي پوسترها به چاپخانه فرستاده شد. عكس هاي گرفته شده فقط با كامپيوتر «روتوش» شده بودند كه ظاهرا همين موضوع اين سوء برداشت را ايجاد كرد كه آنها آرايش داشته اند. روتوش كردن يك عمل بسيار رايج در عكاسي هاست و فكر مي كنم اگر همان خانم هاي معترض هم عكس هاي پرسنلي 3در 4 بگيرند، عكاسي عمل روتوش را روي عكس آنها انجام مي دهد»
نگاه یک جامعه شناس
جامعه شناسی در حاليكه نحوه حضور زنان در جامعه را در شرايط كنوني جامعه ايراني بسيار حساس ارزيابي مي كند، مي افزايد: «در شرايطي كه با تلاش هاي دولت اصلاحات و گروه هاي مختلف دولتي و غيردولتي زنان، گام هاي خوبي براي احقاق حقوق زنان و مطرح كردن مسايل آنها نظير حق ديه، حق ارث، حق حضانت فرزندان، حق اشتغال، حق تحصيل، خشونت عليه زنان و … صورت گرفته و مي گيرد، به جاست كه گروه هاي زنان براي حضور خود در حركت هاي اجتماعي – حتي از نوع اعتراضي اش – به ارزيابي از تحولات آينده بپردازند و تاثيرات ابعاد مختلف اقدامات خود را مورد ارزيابي قرار دهند. "
فقدان فضاهاي گفت وگو
در هر صورت حركت 20 زن معترض گرگاني نسبت به اجراي موسيقي در شب عرفه، گوياي آن است كه متاسفانه همچنان فضاهاي گفت و گو در جامعه شهري گرگان بسته است. يا مهارت و استعداد گفت وگو در گروه هاي متضاد جامعه وجود ندارد و يا اينكه اقدامات گروه ها متاثر از فضاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي جامعه پيراموني آنهاست. هر چند مجال اعتراض براي تمامي گروه هاي منتقد در جامعه در چارچوب قانون اساسي كشور، محترم شمرده مي شود، اما نبايد فراموش كرد كه شيوه و نحوه اعتراض هم بايد با توسعه و پيشرفت هاي هر جامعه اي منطبق باشد.
امروز در كشوري زندگي مي كنيم كه جزء كوچكي از دهكده جهاني است و تمامي كنش ها، رفتارها، خواست ها و مطالبات آن در سطوح مختلف منطقه اي، ملي و فراملي مورد ارزيابي دقيق قرار مي گيرد.هر چند اين گزارش به بخش پاياني خود نزديك مي شود، اما اين نگراني همچنان وجود خواهد داشت كه آيا باز هم بايد در آينده شاهد حركت هاي اعتراضي از اين دست باشيم؟ يا اينكه گروه هاي منتقد سعي خواهند كرد براي بيان خواسته هاي خود از فرصت هاي قانوني، مشروع و مورد قبول تمامي افراد جامعه استفاده نمايند؟
(womeniniran)