آب هاي درياي مازندران از سال ها پيش به دليل ورود بي رويه مواد آلاينده به ويژه آلاينده هاي نفتي دچار آلودگي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيك شده است، تا جايي كه حتي طعم برخي ماهي هاي صيد شده از برخي رودخانه هاي شمالي ايران نيز با بوي ناخوشايند نفت همراه است.پژوهش هاي سازمان هاي ذي ربط و پايان نامه ها و تحقيقات دانشگاهي با موضوع بررسي كيفيت آب هاي شمالي ايران، آلودگي آب هاي ساحلي درياي مازندران را به خصوص با آغاز فصل گرما اثبات مي كند. هر چند آلودگي اين دريا كه بر اثر ورود آب رودخانه هاي حاوي پساب هاي صنعتي به وجود آمده تا اندازه اي جدي است كه با نگاه غيركارشناسانه نيز قابل لمس است. كارشناسان دليل اصلي آلودگي آب هاي اين دريا را ورود پساب ها و فاضلاب هاي گوناگون به آن مي دانند.

در واقع محيط درياها به دليل برخورداري از ويژگي هاي اكولوژيكي محل مناسبي براي تخليه فاضلاب پساب  نيستند، اما خاك مي تواند فاضلاب را در خود جاي دهد و با انواع باكتري هاي تجزيه كننده، آنها را به سرعت تجزيه كند. در پايان تجزيه نيز عناصر و مواد غيرآلي توليد مي شود كه بستر گياهي خاك از آنها تغذيه مي كند. بنابراين اگر فاضلاب وارد قسمتي از دريا شود و آن را آلوده كند، ديگر بخش هاي دريا نيز آلوده مي شوند. همچنين ورود فاضلاب به يك بخش از آب دريا فاكتورهاي شيميايي و پيرو آن فاكتورهاي فيزيكي آب را تغيير مي دهند و اين تغييرات سبب تحولات زيستي آب مي شوند.

حاجي زاده، رييس مركز ملي اقيانوس شناسي با اتحقاد به اينكه قضاوت در مورد مسائل زيست محيطي و ميزان آلودگي درياها تنها با تعريف يك پروژه خاص و متمركز امكان پذير خواهد بود، مي گويد: همه كشورها با استفاده از استانداردهاي بين المللي مانند (E.COLI) باكتري هاي بيماري زا را در هر ميلي گرم آب دريا اندازه گيري مي كنند و زماني كه برآيند ميزان آلودگي به مرحله خطرناك برسد به صورت شفاف و در كوتاه ترين زمان ممكن به عموم مردم اطلاع داده مي شود. اين در حالي است كه تحقيقات جدي از سوي ارگان هاي مسئول سنجش دقيق و فراگير ميزان آلودگي نفتي آب هاي درياي مازندران نيز صورت نمي گيرد.

كشورهاي حاشيه درياي مازندران، فاضلاب هاي شهري، صنعتي و كشاورزي خود را به اين دريا مي ريزند و باعث آلودگي آب مي شوند. در اين ميان ايران كه كمترين توليدات صنعتي را دارد، آلودگي صنعتي كمتري نيز ايجاد مي كند. سازمان حفاظت از محيط زيست نيز در چند مرحله طرح جمع آوري و تصفيه فاضلاب رودخانه هاي استان هاي شمالي ايران را اجرا كرده، از جمله در ساري، بابل، جويبار، نوشهر و چالوس از ورود فاضلاب هاي شهري به درياي مازندران تا حدودي جلوگيري شده است. هر چند كه رودخانه  هاي شمال كشور اغلب به عنوان زهكش عمل مي كنند و خود قابليت تصفيه فاضلاب هاي شهري و صنعتي را نيز دارا هستند.

ناصر مهردادي، يكي از مسئولان اداره كل محيط زيست مازندران نيز پیش تر گفته بود كه اداره حفاظت از محيط زيست اين استان در فواصل زماني مشخص آب هاي ده منطقه از شناگاه هاي مهم مازندران را از رامسر تا بهشهر نمونه گيري مي كند و به تجزيه فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي آب هاي اين مناطق مي پردازد و آناليزهاي انجام شده بيانگر آن است كه آلودگي  آب هاي منتهي به درياي مازندران هنوز به حد غيرطبيعي و خطرناك نرسيده است و با توجه به بارندگي هاي سيل آساي سال گذشته آب هاي رودخانه هاي استان مازندران در مجموع شرايط مناسبي را دارا هستند.

بسياري از سازمان ها در خصوص مبارزه با ادامه روند آلودگي آب هاي شمالي و جنوبي ايران مسئول هستند و يكي از آنها سازمان حفاظت از محيط زيست به عنوان مرجع ملي مقابله با آلودگي هاست. همچنين موضوع شناسايي آلودگي هاي آبي با شناخت منابع آن در درياي شمالي و جنوبي ايران از مهمترين بخش هاي اساسنامه تاسيس مركز ملي اقيانوس شناسي كشور و از مباحث بنيادي راه اندازي اين مركز است. همين طور اداره كل بهداشت محيط، شهرداري هاي شهرهاي ساحلي، مراكز پژوهش و آكادميك هر يك مسئول شناسايي و جلوگيري از آلودگي آب هاي شمالي و جنوبي ايران هستند كه بايد در يك رابطه منسجم و ارگانيك با يكديگر به مقابله با اين معضل زيست محيطي بپردازند.از اين گذشته به نظر مي رسد كه در خصوص برخورد با موضوع آلودگي آب هاي شمالي و جنوبي كشور بايد نگاه تك بعدي و مثبت گرايانه مسئولان جاي خود را به يك نگرش دقيق و منطقي نسبت به برخورد با اينگونه آلودگي هاي زيست محيطي بدهد.(hayateno)