مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، کلثوم فلاحی+مینامحسن پور: به بهانه اعلام طرح معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری مازندران مبنی بر برپایی هفته فرهنگی شهرستان های استان،  به همت مازندنومه میزگردی با همین موضوع در مرکز ساری شناسی تشکیل شد.

در این میزگرد حسین اسلامی بنیانگذار مرکز ساری شناسی و پژوهشگر، زین العابدین درگاهی دکترای ادبیات فارسی، پژوهشگر و نویسنده و علی رمضانی پاچی دکترای تاریخ، مدرس دانشگاه و پژوهشگر به اتفاق سردبیر مازندنومه شرکت داشتند.

*فرهنگ را از ویترین خانه ها بیرون بیاوریم

در این میزگرد علی رمضانی-استاد دانشگاه-با اشاره به تشکیل حزب تجدد در ایران سیر تاریخی خرده فرهنگ ها را تشریح کرد و افزود: دور کردن مردم از خرده فرهنگ ها و تشکیل یک فرهنگ واحد، هدف اصلی این حزب بود اما با مقاومت مردم روبرو شد و مردم تا دهه 60 نسبت به فرهنگ شان تعصب خاصی داشتند.

وی ادامه داد: ما در زمینه فرهنگ کم کاری کرده ایم، مثلا جشن آب ریزان و روز عشق را از ما گرفتند و به جای آن قمه دادند.

رمضانی با تاکید بر مشارکت همگانی در اجرای کار فرهنگی، ابراز داشت: باید یک کار مدون و تلفیقی در زمینه فرهنگ انجام شود و تنها اقدام دولتی کارساز نیست.

وی پیشنهاد کرد: فرمانداری ها به کمک استانداری با همکاری فعالان هر شهر در زمینه برنامه ریزی برای هفته فرهنگی شهرشان، کمیته ای فرهنگی تشکیل دهند وهمچنین باید بسیاری از محدودیت ها و موانع را از سر راه برداشت.

این مدرس دانشگاه ابراز داشت: برای اینکه یک کار فرهنگی ماندگار باشد به تحقیق و کار علمی و البته به روز بودن نیاز دارد. باید مردم در این کار دخیل باشند و در واقع فرهنگ را از ویترین خانه ها بیرون بیاوریم.

وی با اشاره به استفاده از نمادهای متفاوتی همچون مشاهیر، نمادهای معدنی، صنایع دستی و ... در هفته فرهنگی، از کم رنگ شدن قوم گرایی و پررنگ شدن شهرگرایی ابراز تاسف کرد.

رمضانی ادامه داد: بهار نارنج در همه شهرها وجود دارد و نباید بر سر اینکه کدام شهر شهر بهارنارنج است، بحث باشد.

وی ایران را دومین کشور غمگین جهان بعد از عراق معرفی کرد و ابراز داشت: در کار همراه با عزا و مصیبت موفق بوده ایم.

رمضانی تصریح کرد: کار فرهنگی همراه با شادی بسیار کم انجام شده و تا توانسته اند جلوی اجرای کنسرت و سیرک را گرفته اند.

* ساری و بابل تابلوی شهر بهارنارنج را جمع کنند

حسین اسلامی هم در این میزگرد گفت: فرهنگ شامل حرف زدن، لباس پوشیدن، دعوا، آشتی، خوردن و ... است.

وی تصریح کرد: در برگزاری هفته فرهنگی باید سرفصل‌های فرهنگی را بشماریم، از گویش، زبان، محصولات فرهنگی، چهره‌های فرهنگی و ملی مذهبی، آشپزی گرفته تا نشریات محلی و آیین‌های محلی و آیین‌های محلی مشترک با آیین‌های ملی مانند نوروز و به مردم هم فرصت دهیم که خود را عرضه کنند.

این مورخ ساروی با بیان این که اصراری نیست در شهرها دعوا بر سر بهارنارنج باشد، افزود: آمل می‌تواند پایتخت واقعی فرهنگی جهان اسلام باشد و بابل هم پیشتاز در انقلاب مشروطه بوده و چهره‌های فرهنگی زیادی دارد و ساری هم شهر ابن‌شهرآشوب و علامه طبرسی صاحب مجمع‌البیان را دارد.

وی با اشاره به این که اجازه بدهیم شهر ما را به نام چهره‌های فرهنگی که داریم معرفی کنند، تاکید کرد: چرا بر سر بهارنارنج دعوا کنیم وقتی سراسر بلوار و خیابان ما از درخت نارنج خبری نیست.

اسلامی با اشاره به این که این فقط یک بازی است و نه ساری شهر بهارنارنج است و نه بابل، افزود: بابل و ساری بزرگ‌تر از این هستند که به بهارنارنج خوانده شوند، چرا بابل شهر سعیدالعلما و ساری شهر ملامجدالدین ساروی نباشد؟

نویسنده کتاب تاریخ دوهزارساله ساری با اشاره به این که در برگزاری هفته فرهنگی باید به شهرها فرصت برنامه‌ریزی دهیم و نمادها هم چهره‌های فرهنگی باشند نه به نام غذا و محصولات سر درختی، گفت: بد است بگویند شهر انار و رب انار و ... البته این نظر من است.

وی ادامه داد: دریا و جنگل مازندران، نماد گردشگری استان نیست بلکه جاذبه‌های اصلی گردشگری مازندران، تاریخ، فرهنگ، ادب و هنر این خطه است.

این محقق با بیان این که تمام گویش‌های محلی، شهر به شهر، زبان، غذا، آداب و ... در عرصه گردشگری قابل عرضه است، تصریح کرد: باید یک چهره انتخاب و معرفی شود. شناسنامه ما سبزی کوکو و قیمه نیست. اگر برای ایران بوعلی‌سینا و فردوسی و ... داریم برای مازندران هم شخصیت‌های مختلفی وجود دارد. دست مازندران در این زمینه پر است، قهرمانان اسطوره‌ای ایران مانند آرش و فریدون، مازندرانی هستند، اصلا چرا دیو سفید را به عنوان چهره فرهیخته و قهرمان واقعی شاهنامه معرفی نکنیم؟

اسلامی استدلال کرد: خیلی از فرصت‌ها را از دست می‌دهیم چون بر سر بهارنارنج دعوا داریم و این دون شان است. عقیده‌ام بر این است که ساری و بابل تابلوی شهر بهارنارنج را جمع کنند، این بازی کودکانه برای مازندران زیبنده نیست.

وی با بیان این که در مازندران بلای شهرسازی و شهرگرایی داریم، تاکید کرد: هنر نیست روستا را به شهر تبدیل کنیم بلکه فقط ضربه‌ای به آن منطقه وارد کرده‌ایم.

* برداشت طراحان این موضوع از هفته فرهنگی چیست

زین العابدین درگاهی در این میزگرد گفت: در این غوغایی که در دنیا و در زندگی مردم ما وجود دارد، توجه به مقوله فرهنگ و مسائل فرهنگی، غنیمت است.

وی با بیان این که به معنای درست، هفته فرهنگی را درک نمی‌کنم، افزود: تا الفاظ مشترکی نداشته باشیم، نمی‌توانیم مفاهیم را انتقال دهیم.

این پژوهشگر قائم شهری با اشاره به این که نمی‌دانم برگزاری هفته فرهنگی به چه معنا است و برداشت طراحان این موضوع از هفته فرهنگی چیست، ادامه داد: گمانم بر این است که ابتدا طراحان هفته فرهنگی، تعریفی از این مقوله ارائه کنند، مقصود چیست و به دنبال چه چیزی هستند؟

حسین اسلامی در پاسخ گفت: ما مثل کودکی هستیم که می‌خواهد راه رفتن را بیاموزد. به جای اینکه به مقوله فرهنگی اهمیت و دو شهری که برادر هم هستند را در کنار هم قرار دهیم، دعوای بهارنارنج راه انداختیم که کار غیرفرهنگی است.

وی تصریح کرد: چند نفر که دغدغه مسائل فرهنگی دارند گفتند از جایی این حرکت را شروع کنیم و به شهرها فرصت دهیم تا داشته‌های فرهنگی خود را ارائه کنند.

درگاهی با بیان این که من برداشت شما را از مسئله فرهنگ را قبول ندارم، چون فقط داریم با لفظ بازی می‌کنیم، بیان داشت: برداشت درست از فرهنگ ارائه دهید و سپس برای آن هفته فرهنگی برگزار کنید. دارید می‌گردید مثل جاهای دیگر آش ترش و نان بپزید و چوپان بیاید لباس بپوشد و کارناوال شادی راه بیندازید و من می‌گویم این درک درستی از فرهنگ نیست.

وی استدلال کرد: درک درست فرهنگی وجود ندارد چون ما سه-چهار نفر هم نمی‌توانیم در کنار هم حرف بزنیم و همدیگر را تحمل کنیم.

این پژوهشگر با بیان این که تعامل فرهنگی وجود ندارد، افزود: باور دارم یک ده آباد بهتر از صد شهر خراب است.

درگاهی با اشاره به این که در چند سال اخیر به تقلید و تبعیت از دیگر استان‌ها، داعیه‌دار کارهای فرهنگی شدیم و همه را هم ضایع کردیم، گفت: برای نمونه به برگزاری جشنواره تئاتر، وارش، شعر علوی، دانشنامه و ... توجه کنید.

وی با بیان این که به هیچ مسئول فرهنگی طعنه نمی‌زنم، تصریح کرد: بگذاریم کار درست با درک درست انجام شود. همه شعار می‌دهیم چون درک درستی از فرهنگ نداریم. فرهنگ فقط آش ترش و لباس رنگی بانوان مازندرانی نیست.

* کار علمی را نمی‌توان هوایی انجام داد

اسلامی در پاسخ گفت: آقای درگاهی، تاکنون هرچه شما بیان کردید فقط انتقاد بود، پیشنهاد و راهکار عملی مطابق نظر شما چیست و در هفته فرهنگی در شهرها چه باید بکنیم؟ گسست فرهنگی بین نسل جدید و نسل قدیم وجود دارد که بسیار خطرناک است. با برگزاری هفته فرهنگی می‌توانیم بخشی از این گسست را ترمیم کنیم.

درگاهی بیان داشت: در دنیا مرسوم است که باید کار علمی انجام داد، کار علمی را نمی‌توان هوایی انجام داد.

وی با بیان این که همواره سعی می‌کنیم با شعارهای فریبنده، تعدادی را جذب کنیم، افزود: خارجی‌ها حدود 600 سال قبل وارد مشرق‌زمین شدند و تمام کوچه پس کوچه‌های ما را گشتند و مطالب جمع کردند و الان بر اساس آن مطالب، کار می‌کنند. به درستی می‌دانند آن دانش و مطالب را در کجا استفاده کنند. معلوم نیست ما چه کاری می‌خواهیم بکنیم.

وی ادامه داد: دکتر رمضانی می‌گوید ما عزاداریم و دکتر اسلامی شعار می‌دهد که اختلاف داریم. با این حرف‌ها نمی‌شود هفته فرهنگی تعریف کرد. این تصمیم درباره برگزاری هفته فرهنگی بر اساس احساسات نادرست است، نه تعقل و مطالعه.

اسلامی در ادامه این میزگرد گفت: شما تیره و تار می‌بینید، عینک تان را عوض کنید. انتقاد می‌کنید اما پیشنهاد ارائه نمی‌دهید.

درگاهی پاسخ داد: عینک من تیره نیست. شما واقعیت‌های تلخ را نمی‌بینید. ذائقه ما ذائقه اجتماع نیست. بروید نسل جوان را ببینید، اگر دیدید، پس عینک تان را بردارید. من استدلال می‌کنم طراحی هفته فرهنگی، بر مبنای مطالعه نیست، شناخت ندارید و احساساتی هستید.

اسلامی گفت: شما با چشم بسته فقط انتقاد می‌کنید.

درگاهی هم پاسخ داد: حرف من کاملا روشن است. اهل فن باید بنشینند و طراحی کنند.

اسلامی در ادامه استدلال کرد: ما حداقل در این زمینه اهل فن هستیم. شما چماق جای دیگر را بر سر ما می‌زنید. ما پاسخگوی دستگاه‌های اجرایی فرهنگی نیستیم. دولتی هم نیستیم بلکه به عنوان یک شهروند فرهنگی می‌خواهیم به مسئولان فرهنگی، راهکار نشان دهیم و یک گام به جلو برداریم.

درگاهی هم پاسخ داد: شما علامه دهر هستید که راهکار نشان دهید؟ درباره حوزه لباس و آتش ترش من درگاهی نباید نظر دهم.

اسلامی گفت: من درباره فرهنگ حرف می‌زنم. کسی می‌تواند انتقاد کند که راهکار بدهد.

درگاهی هم تاکید کرد: این حرف، نادرست است. کسی باید طراحی کند که فکر فرهنگی داشته باشد. کلی‌گویی دردی را دوا نمی‌کند.

وی با بیان این که کلیدی طراحی نمی‌کنید که به همه قفل‌ها نخورد و یک قفل را باز کند، تصریح کرد: کلید طلایی درست می‌کنید که به همه قفل‌ها می‌خورد اما یک قفل هم باز نمی‌کند.

درگاهی ادامه داد: از میان مسئولان فرهنگی مازندران، چند نفر فرهنگی هستند؟ به معنایی که شما از فرهنگ برداشت دارید.

اسلامی توضیح داد: مسئولان فرهنگی مازندران، لزوما چهره فرهنگی نیستند بلکه چهره سیاسی اداری هستند.

درگاهی ادامه داد: من کاری ندارم که همه مسئولان فرهنگی، قطعا فرهنگی باشند اما درک مشترکی از فرهنگ داشته باشند. فرهنگ، ابزاری برای اهداف شان نباشد. طراحی‌ها و حرف‌های این مسئولان، فرهنگی نیست.

*هفته فرهنگی نباید برای پر کردن اشل کاری مسئولان باشد

در ادامه این میزگرد درگاهی با بیان این که منکر تزریق شادی و نشاط در مردم نیستم، باید باشد و ثواب دارد، تصریح کرد: قلب مردم ما را شاد کنید تا کارهای روزمره خود را درست انجام دهند.

این محقق در پایان با بیان این که امیدوارم هفته فرهنگی، برنامه گزارشی مسئولان نباشد، گفت: فرهنگ، ابزاری برای قدرت و خواسته‌های دنیایی است.

درگاهی استدلال کرد: هفته فرهنگی نباید در همه شهرها برگزار شود، در چند شهر بزرگ و کوچک و به صورت منطقه‌ای برگزار شود. اگر در همه شهرها برگزار شود، بی‌محتوا می‌شود.

وی در پایان گفت: برنامه فرهنگی باید بتواند اختلاف‌ها را از بین ببرد و توان‌مندی‌های شهرها را نشان دهد.

رمضانی هم در ادامه به تاثیر پیام های پخش شده در شبکه های اجتماعی و خودداری از ریختن ظرف های نذری در خیابان اشاره کرد و گفت: مردم با دیدن کلیپ ها و خواندن متن های ساده در فضای مجازی و موبایلی تحت تاثیر قرار می گیرند، بنابراین در هر زمینه ای که مشکل داریم باید کار فرهنگی دقیق انجام دهیم و این با اعتقاد مسئولان به کار فرهنگی امکان پذیر است.

این محقق افزود: کار فرهنگی احتیاج به زیربنای محکم دارد و با انجام کارهای سطحی تنها رفع مسئولیت می شود. حتی اگر 10 سال طول بکشد باید ابتدا به دقت پایه های آن محکم شود.

رمضانی بار دیگر روی شاد کردن مردم تاکید کرد و افزود: تا چهره های در هم کشیده و اخمویی که مردم با آن ها سروکار دارند و همچنین تا موانع و فضاهای امنیتی وجود دارد، نمی توان مردم را شاد کرد.

وی در پایان با بیان اینکه کار فرهنگی عشق می خواهد، تصریح کرد: با برگزاری هفته فرهنگی مازندران موافق هستم اما این برنامه نباید برای پر کردن اشل کاری مسئولان باشد