مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، سیده زینب جلالی، کارشناس ارشد مطالعات زنان و خانواده: توجه به سلامت زنان تا مدت ها به سلامت دوران حاملگی، زایمان و نقش مادری او معطوف بود.

در دهه های اخیر توجه به سایر ابعاد سلامت زنان روند رو به رشدی یافت و گروه های مختلفی در سراسر جهان در این زمینه فعال شدند.

اولین گام های بین المللی در راستای ارتقای سلامت زنان توسط سازمان بهداشت جهانی تحت عنوان"مراقبت های بهداشتی اولیه " در سال 1978 آغاز شد. این سازمان از جمله مراکز عمده ای است که نقش مهمی در پیشرفت های ایجاد شده در  امر سلامت زنان داشته است.

شاخه سلامت خانواده و جامعه این سازمان در بخش سلامت خانواده، واحد زن، سلامت و توسعه را ایجاد کرد تا برنامه ها و عملکرد سلامت زنان را در جهان تقویت کند. کمیسیون جهانی سلامت زنان نیز برنامه عملی خود را "سلامت برای زنان در طول زندگی" قرار داده است.

در کشور ما اقدامات جهت ارتقای سلامت زنان توسط وزارت بهداشت و درمان پزشکی و با الگوی برنامه های سازمان بهداشت جهانی انجام می گیرد.

در حال حاضر در یک نگرش عام به وضعیت سلامت زنان می توان دریافت هرچند وضعیت  فعلی زنان با وضع ایده آل فاصله بسیاری دارد، سازمان های جهانی گام های بلندی در راستای تامین حداقل سلامت در جوامع برداشته اند.

در بسیاری از کشورها، بخش دولتی در قالب وزارت، معاونت یا مشاور در مقام وزارت در زمینه زنان و سلامت و رفاه آنان فعالیت می کنند. سازمان ملل متحد نیز با تعیین شاخص "توسعه جنسیتی" به ارزیابی اقدامات کشورها در حوزه سلامت زنان و برابری آنان با مردان پرداخته است.

گزارش های سازمان ملل متحد از کشورها نشان می دهد در بسیاری از کشورهای توسعه یافته سیستم های ملی ثبت موارد فوت، منابع قابل اعتمادی پیرامون ثبت مرگ ها و علل آنها بر حسب سن و جنس ارائه می شود.

نبود ارائه آمار واقعی در کشورهای جهان سوم فهم تفاوت های جنسیتی در ابتلا به بیماری ها را با مشکل مواجه می کند. تمایز ساختار فیزیکی، روحی و روانی زنان با مردان تفاوت هایی را در موضوعات مطرح در بهداشت و سلامت زنان و مردان ایجاد می کند.

در مورد زنان، نیازهای بهداشتی عمومی جامعه و نیازهای اختصاصی وجود دارد که برای حصول سلامت کامل زنان در جامعه، تمام این نیازها باید تامین شوند.

موضوعات مطرح در امر بهداشت و سلامت زنان بسیار متعدد است که ما در اینجا به موضوع بررسی بیماری شایع سرطان می پردازیم.

به نظر می رسد در سالهای اخیر به علت مسن تر شدن جوامع، کنترل برخی از مشکلات عمده بهداشتی و تغییر در سبک زندگی، مرگ ناشی از سرطان در تمامی نواحی رو به فزونی است.

در حال حاضر سرطان یک مرگ از هر هفت مرگ در جهان را به خود اختصاص داده است. مطالعات نشان می دهد هم کشورهای توسعه یافته و هم در حال توسعه با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند، اما نوع سرطان در زنان و مردان این کشورها از هم متفاوت است، به طوری که شایع ترین انواع سرطان در زنان کشورهای در حال توسعه شامل سرطان های دهانه رحم، پستان و معده و انواع شایع سرطان در مردان این جوامع شامل سرطان های ریه و معده است.

در کشورهای توسعه یافته سرطان پستان، راست روده و ریه در زنان و سرطان ریه در مردان شایع ترین انواع سرطان هستند.

تحلیل اطلاعات موجود توسط سازمان بهداشت جهانی  حاکی از آن است که از سنین میانسالی تا اوایل پیری (64-45 سال) سرطان ها در زنان علت عمده مرگ و میر است، اما پس از 65 سالگی زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستند در این سنین مرگ ناشی از سرطان در مردان شایع تر است.

  در استان مازندران به لحاظ نبود مشارکت اجتماعی زنان (که این امر نیز دلایلی مختلف ساختاری و غیر ساختاری دارد) زنان آگاهی لازم را برای تشخیص زود هنگام بیماری های سرطان ندارند و هر ساله تعداد زیادی از زنان استان به علت سرطان پستان و دهانه رحم متحمل هزینه مادی و معنوی بسیاری می شوند.

طرح ریزی برنامه های غربالگری و درمان سرطان در مراحل اولیه اقدامات اصلی پیشگیری است، به طوری که مطالعات نشان می دهد اگر پوشش غربالگری زنان در جامعه خوب اجرا شود و زنان هر سه سال یک بار غربالگری شوند، میزان خطر 91 درصد کاهش می یابد.

زنانه شدن فقر سبب شده است زنان امکان دسترسی به خدمات بهداشتی و اقدامات تشخیصی و درمانی کمتری را در مقایسه با مردان در اختیار داشته باشند و این امر آنها را در معرض ابتلا به خطر بیشتری قرار می دهد.

*سایر مطالب نویسنده:

آیا می دانیدهای طلاق

دانش آموزان قربانی پنهان خشونت سیاسی

بلوغ زودرس، افزایش خشونت های فردی

آیا بارقه امیدی هست؟

بانوان مازندران و مشارکت سیاسی آن ها

زنانه ‌شدن سالمندی

چرا خودکشی در زنان بالاست؟

کفه خشونت به طرف زنان سنگین تر است!

نهاد خانواده، قربانی پنهان خشونت اداری

زنان و بزهکاری

خانواده های نوظهور

پیر می شویم!

جایگاه سند راهبردی حوزه زنان و خانواده کجاست؟

نهاد «سلامت اجتماعی» ایجاد کنیم

زنان و خیانت

آمار طلاق کم نشده است!