سبك هنري پيكره گاو بدست آمده از حفاري هاي باستان شناسي گوهر تپه مازندران نشان مي دهد كه نوعي انديشه رئاليستي ( واقع گرايانه ) در سبك هنري هزاره اول پيش از ميلاد دست مايه نگاه هنرمندان در خلق آثار خود بوده است.
چندي پيش در كاوش هاي باستان شناسي گوهر تپه چند پيكره گاو بدست آمد كه يكي از آن ها نسبتا سالم مانده است. از اين پيكره ها براي انجام مراسم مذهبي استفاده مي شده است.
«علي ماهفروزي»، سرپرست هيات كاوش در گوهر تپه مازندران با اشاره به پيكره هاي گاو بدست آمده از حفاري هاي اين محوطه گفت: «پيكره هاي بدست آمده كه نشان از تفكر مذهبي در هزاره هاي اول پيش از ميلاد در اين منطقه دارد، بر خلاف سبك هنري مرسوم اين دوران در شمال كه بيشتر شاهد گرايش به هنر تجريدي هستيم، رئاليستي و طبيعت گرايانه ساخته شده اند.»
او گفت: «پيكره گاو سالمي كه بدست آمده است بسيار هنرمندانه و رئاليستي ( واقع گرايانه ) ساخته شده كه نشان از ذوق و تفكر هنرمند در خلق آن دارد. اين پيكره پخت بسيار عالي دارد و سعي شده است با كشيدن پارچه يا ابزار مشابه روي آن سطح سفال را براق كنند.»
پيكرك هايي كه غالبا در اين مناطق بدست آمده اند، كاملا تجريدي بوده و كمتر تفكر رئاليستي در ساخت آن ها مورد استفاده قرار مي گرفته است از اين رو كشف اين پيكره هاي گاو با سبكي رئاليستي براي باستان شناسان حائز اهميت است.
ماهفروزي در ادامه گفت: «دقت در ساخت اثر كه حتي در آن هنرمند تلاش كرده تا حركات موزون حيوان را هم به وجود آورد از جمله ديگر ويژگي هاي اين پيكرك ها است كه مشابه آن در كم تر محوطه باستاني ديده شده است.»
به گفته او پيكره سالم كه بزرگ ترين پيكره گاو بدست آمده است نسبت به بقيه پيكرك هاي كشف شده هنرمندانه و استادانه تر ساخته شده و پخت عالي تري دارد. تصور مي شود با توجه به دقتي كه هنگام ساخت و پخت اين پيكرك به كار رفته سفارش يكي از شخصيت هاي طبقه بالاي اجتماعي آن دوران بوده باشد.
كشف مواد فرهنگي از قبيل سفال در اطراف معماري كشف شده نشان مي دهد كه پيكرك ها متعلق به دوره عصر آهن ( هزاره اول پيش از ميلاد ) باشند اما تشخيص كدامين دوره عصر آهن ملزم به مطالعه بيشتر روي پيكره ها دارد.
كشف پيكره هاي گاو نشان مي دهد كه مردم اين منطقه در 3 هزار سال پپيش گاو نر و كوهان دار را مورد پرستش قرار مي دادند. اين احترام امروز هم درميان مردم رواج دارد. در بخش هايي از مازندران گاو هايي وجود دارند كه به آنها «ورزا» يا «چون دكا» گفته مي شود. اين گاوها كه غالبا نر هستند، نماد باروري و تلاشند كه همچنان در ميان اين مردم مورد احترامند.
مازندران يكي از باستاني ترين مناطق ايران محسوب مي شود. كاوش هاي باستان شناسي در اين استان نشان مي دهد كه استان مازندارن از 400 هزار سال پيش تاكنون محل زندگي بشر بوده و حدود 5 هزار سال پيش شهرنشيني در اين استان به شكوفايي رسيده است. گوهر تپه مازندران بزرگترين گواه اين ادعا است.
حفاري هاي باستان شناسي در گوهر تپه به مدت دو ماه ادامه دارد و تلاش هيات باستان شناسي مشخص كردن شيوه هاي شهر نشيني بشر در 5000 سال پيش است كه به خوبي در گوهر تپه ديده مي شود.
گوهر تپه در 5000 سال پيش به مرحله شهر نشيني مي رسد كه مردم آن با بخش هاي مختلف استان مازندارن، گلستان و گيلان در ارتباط و تجارت بوده اند.(chn)