هرساله متوليانى نظير سازمان تعاونى روستايى، كارشناسان و مسؤولان جهاد كشاورزى و حتى مسؤولان انجمن برنج كشور، نسبت به وجود وقفه طولانى در اصلاح و نوسازى صدها شاليكوبى ، عدم اعلام به موقع نرخ تضمينى برنج و پرداخت قطره چكانى بهاى برنج، گله مند مى شوند كه بيشتر به تحميل مسكن آلام شاليكان تبديل شده است.
طبق برنامه اى كه دولت در سال گذشته اعلام داشته بود، از مجموع ۱۰ ميليارد ريال اعتبارى كه براى نوسازى ساختار شاليكوبى هاى فرسوده مازندران تخصيص داده بود، تنها ۳۰ درصد آن پرداخت شده است.
فرسودگى شاليكوبى هاى مازندران در حدى است كه براساس آمار، سالانه ۲۲۰ هزار تن برنجى را كه با عرق جبين شاليكاران توليد مى شود به علت فرسودگى ماشين آلات مورد استفاده به ضايعات تبديل مى شود كه در اين ميان شاليكاران را با ميلياردها ريال زيان مواجه ساخته است.
به گفته نيكزاد مدير صنايع روستايى سازمان جهاد كشاورزى مازندران، دولت در برنامه هاى پنج ساله دوم و سوم و توسعه اصلاح شاليكوبى ها را به تصويب رسانده بود، اما با روندى كه در تأمين منابع مالى آن وجود دارد، به نظر نمى رسد تا ۵ دوره ديگر نيز وصول آن به پايان نرسد.
وى افزود: از يك هزار و ۵۵۰ واحد كارخانه شاليكوبى در مازندران كه از عمر آنها ۷۰ سال گذشته، فقط ۱۴ واحد آن از سنتى به صنعتى تبديل شده است. وى گفت: اصلاح ساختار شاليكوبى ها در اين استان به ۷۰۰ ميليارد ريال اعتبار دولتى محتاج است كه در صورت تحقق آن، ميزان اين ضايعات (خرد شدن برنج)، سالانه به حدود ۱۰۷ هزار تن كاهش مى يابد كه مى تواند درآمد شاليكاران متعادل سازد.
اين در حالى است كه با وجود عدم ساماندهى مشكلات شاليكاران، برخى از مسؤولان اخيراً به نويد خودكفايى در كشت و توليد ارقام پرمحصول برنج تا چند سال آينده روى آورده اند.
به طور كلى در سال گذشته پس از برداشت برنج و حتى طى روزهاى اخير روند تحويل ارقام پرمحصول برنج به مراكز خريد از سوى توليدكنندگان با كندى و وقفه انجام شده كه با توجه به تحميل نسيه فروشى برنج، به نظر مى رسد نه تنها نياز كارخانه ها را با مشكل مواجه كرده بلكه برخى شاليكاران براى رهايى از اين شيوه خريد برنج ،ترجيح مى دهند دسترنج خود را تحويل واسطه ها بدهند.
ابوالحسن سلامى رئيس سازمان جهاد كشاورزى مازندران مى گويد: عواملى چون اعلام به موقع نرخ خريد تضمينى، قيمت گذارى مناسب و شيوه خريد ارقام پرمحصول برنج در ساماندهى مشكلات فوق و افزايش ميزان برداشت ارقام برنج پرمحصول بسيار مؤثر است كه بايد جدى تلقى شود.
وى اعتقاد دارد: با حمايت نسبى دولت، كشت برنج در مازندران اكنون به بيش از ۲۳۰ هزار هكتار رسيده و سطح زير كشت كشور نيز كه در سال ۷۹ حدود ۵۸ هزار هكتار بود، امسال به يكصد و ۶۰ هزار هكتار مى رسد.
وى افزود: دولت دستيابى به خودكفايى دركشت ارقام پرمحصول برنج كشور را در دستور كار خود قرار داده و مصمم است به نتيجه برسد.
وى با انتقاد از عدم تأمين منابع اعتبارى لازم براى خريد ارقام پرمحصول برنج در مازندران، در سرفصل تخصيص اعتبارهاى استانى و ملى افزود: در صورت ادامه اين روند براى خودكفايى برنج دچار مشكل خواهيم شد.
حسينى مدير سازمان تعاون روستايى مازندران نيزمى گويد: امسال پس از برداشت برنج در مازندران، شاليكاران در چهارمين مرحله در مجموع يكصد و ۶۰ ميليارد ريال از مطالبات ۲۳۰ ميليارد ريالى خود را دريافت داشته اند و ۷۰ ميليارد ريال بقيه مطالبات آنها نيز به بعد موكول شده است.
وى افزود: در مرحله چهارم از توزيع مطالبات ۶۵ ميليارد ريالى برنجكاران از سوى اين سازمان، كشاورزانى مى توانند طلب خود را دريافت كنند كه تا دوم مهرماه محصول خود را به مراكز خريد برنج تحويل داده اند.
هر ساله ازمزارع برنج مازندران يك ميليون و ۴۰۰ هزار تن شلتوك معادل ۸۷۰ تن برنج سفيد برداشت مى شود كه ۴۴ درصد برنج كشور را تأمين مى كند.(iran-newspaper)