مازندنومه؛ سرویس سیاسی، احسان شریعت: سال انتخاباتی برای نامزدهای احتمالی مجلس شورای اسلامی فرا رسیده و در اسفند ماه 94 نامزدها رقابت دشواری را در پیش خواهند گرفت. نامزدهای احتمالی حوزه های انتخابیه مازندران تا حد زیادی مشخص شده اند. از نمایندگان فعلی گرفته تا نمایندگان ادوار و چهره های جدیدی که می خواهند برای نخستین بار نماینده شوند. از اصولگرایان گرفته تا اصلاح طلبان و اعتدالیون. از چهره های سرشناس که پست های مدیریتی فراوانی داشته اند تا چهره های جوان که تجربه مدیریتی چندانی نداشته اند.

در این میان چند سوال وجود دارد. نخستین سوال این است که آیا مردم مازندران یک الگوی تحول خواهانه را در انتخابات مجلس 94 ارائه کرده و افراد جدیدی را به نمایندگی بر می گزینند یا آنکه به نمایندگان پیشین اعتماد می کنند؟ چه الگویی در میان این دو انتخاب (تحول خواهی یا اعتماد به نمایندگان فعلی) رخ خواهد داد؟ برای مثال در انتخابات مجلس دوره نهم مردم حوزه انتخابیه قائم شهر، سوادکوه و جویبار یک الگوی تحول خواهانه را برگزیده و به دو نماینده جدید رأی دادند. اما در حوزه انتخابیه آمل مردم دگربار به نماینده دور هشتم اعتماد کرده و وی را به خانه ملت فرستادند.

نخستین پارامتر در رابطه با پاسخ دادن به این سوال ارتباط مردم با تحولات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی جامعه و رویکرد دولت موجود است. دومین عامل تعصبات قومی و منطقه ای و سومین عامل شخصیت، تجارب، و گرایش های سیاسی خود نامزد است.

به نظر می رسد الگوی انتخاب مردم در گزینش و رأی دادن به نامزدهای انتخابات مجلس برآیندی از این سه عامل می باشد. بر این اساس می توان گفت در مازندران بیشتر نماینده ای رأی می آورد که بتواند علائق سیاسی مردم حوزه انتخابیه اش را تشخیص دهد، نظر و موضع مردم نسبت به دولت را تشخیص دهد، در حوزه انتخابیه اش به عنوان چهره ای شاخص شناخته شده باشد، و مهم تر از همه آنکه یک عامل کلیدی و محوری داشته باشد. این یکی از اصلی ترین عوامل انتخاب از طرف مردم مازندران محسوب می شود.

 این عامل کلیدی می تواند برای یک نامزد یک تا چند عامل باشد. برای مثال گرایش سیاسی، نزدیکی یا نسبت خانوادگی به یک شخصیت مهم، پست های مدیریتی بالا، نماد یک جریان فرهنگی بودن، و یا استفاده از یک درخواست تاریخی. اگر نامزدی بر روی یک خواسته ی عمیق تاریخی مردمی دست گذاشته و قول اجابت آنرا به مردم داده و بتواند در دادن این وعده چنان قوی عمل کند که مردم به او اعتماد کنند، مطمئناً رأی مردم را از آن خود خواهد کرد.   

در مجموع باید گفت هیچ نامزدی در صورت دارا نبودن یک یا چند عامل کلیدی که بتواند توجه مردم را جلب کند، نمی تواند اعتماد مردم را جلب کرده و راهی بهارستان شود. در این رابطه باید گفت نامزدهایی که از چند عامل کلیدی بهره مندند و یا نامزدهایی که عامل کلیدی مهم تر با وزن بالاتری را دارند در اولویت انتخاب قرار دارند.

تاریخ انتخابات در مازندران نشان داده هیچ نامزدی بدون داشتن این عامل کلیدی نتوانسته اعتماد مردم را جلب کند. در واقع مردم مازندران کمتر به الگوی انتخاب صفر و صد یا سیاه و سفید روی می آورند. آنها نشان داده اند که می توانند با محاسبه ی این عامل های کلیدی از میان گزینه های موجود نامزدهایی با بیشترین و مهم ترین عوامل کلیدی را انتخاب کنند.

 اما سوال دوم این است که چرا در انتخابات مجلس در استان تبلیغات و آغاز به کار برای ورود در عرصه رقابت های انتخاباتی زود آغاز شده و نامزدها از هم اکنون شدیدا فعالیت خود را شروع کرده اند؟ آیا این از طرف خود نامزدهاست یا آنکه زمینه مردمی داشته و خود مردم اند که این را می خواهند؟ امروز می توان فعالیت های نامزدها را در قالب های مختلف مشاهده کرد که خود را برای اسفندماه آماده می کنند. این فعالیت ها چه دلیلی دارد؟

مسأله بسیار مهمی که می تواند به این سوال پاسخ دهد همان چیزی است که در انتخابات ریاست جمهوری چندان بروز نمی یابد. در انتخابات ریاست جمهوری گاه اتفاق می افتد که تا چند روز قبل از روز انتخابات همه گمان می کنند نامزد الف رأی می آورد اما به ناگاه گزینه ب رأی می آورد. در انتخابات های گوناگون ریاست جمهوری اعم از انتخابات خرداد 92 این مسأله بسیار مشخص بود.

بر اساس نظرسنجی بزرگ ترین موسسات نظرسنجی دنیا حسن روحانی تا چند روز پیش از انتخابات شانسی برای اول شدن نداشت. این یکی از معماهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران است که نمی شود رأی مردم را تا دقیقه 90 پیش بینی کرد. چه بسا نامزدی که با چراغ خاموش حرکت می کند موفق به کسب رأی نخست شود.

اما در مورد انتخابات مجلس شورای اسلامی مسأله تا حد زیادی متفاوت است. در انتخابات مجلس همان گونه که در سطور بالا بیان شد نامزد نمایندگی باید دارای عامل کلیدی باشد. این عامل کلیدی چون انتخابات، یک انتخابات بومی و منطقه ای است و مردم حوزه انتخابیه نامزدها را تا حد زیادی از نزدیک می شناسند نه در دقیقه 90 بلکه در طول زمان به دست می آید. یعنی عامل کلیدی باید در طول زمان شکل گرفته و در نظرات مردم نفوذ کند.

هیچ نامزدی در انتخابات مجلس ناشناخته و با چراغ خاموش رأی نمی آورد. به دست آوردن رأی در انتخابات مجلس یک پروسه تقریباً زمانبر از شناخته شدن در میان مردم است. به همین خاطر نامزدهای انتخاباتی در انتخابات مجلس از ماه ها پیش از روز انتخابات، فعالیت های خود را برای شناخته شدن و کسب اعتماد اقشار مختلف مردم آغاز می کنند.

اگر آنها نامزدی باشند که تاکنون به مجلس راه نیافته اند سعی در شناساندن توانایی های خود به مردم و معرفی خود به عنوان چهره ای کارساز و شایسته به مردم می کنند؛ و اگر در حال حاضر نماینده اند و یا نماینده ادوار پیشین اند، سعی در معرفی دستاوردهای خود و بازسازی اعتماد مردم و کسب دوباره علایق مردم می کنند. به این دلیل است که امروز در حالی که 11 ماه به انتخابات مجلس دهم باقی مانده، نامزدهای انتخابات مجلس دهم در مازندران فعالیت های تبلیغاتی خود را آغاز کرده اند تا با تکرار نام خود بر سر زبان ها در ذهن مردم نقش بندند.