مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، سیده زینب جلالی، پژوهشگر در حوزه آسیب های اجتماعی: سقط جنین به معنای پایان یافتن بارداری در هر مرحله‌ای که زندگی نوزاد در جریان است یکی از موضوعات اجتماعی است که در جوامع مختلف بشری دیدگاه های مختلفی در مورد آن وجود دارد.

قوانین  اکثر کشورهای به دلایل مذهبی و جمعیتی سقط جنین را ممنوع دانسته و قوانین برخی دیگر از کشورها  جهت پیشگیری از ازدیاد جمعیت آن را به طور مطلق آزاد اعلام کرده است.

تعدادی دیگر از کشورها نیز با در نظر داشتن ملحوظاتی با سقط جنین به صورت مشروط اعلام موافقت کرده اند و به زنان اجازه می دهند در شرایط خاص و ضروری، جنین خود را سقط کنند.

تنظیم خانواده، پیشگیری از آسیب وارده به مادر یا جنین یا کل جامعه، گریز از بارداری ناخواسته،  پنهان ساختن روابط نامشروع و تجاوز به عنف از علل شایع اقدام به سقط جنین است.

در دین مبین اسلام حیات، موهبت الهی است و از حقوق اساسی انسان  محسوب می شود. از دیدگاه مراجع شرعی و قانونگذاری، سقط جنین تنها در جهت پیشگیری از آسیب های قطعی وارده به مادر یا جنین یا کل جامعه جایز شمرد شده و در غیر از این مورد جرم بوده و مجازات دارد.

مساله ی سقط جنین

سقط جنین برای پنهان ساختن روابط نامشروع است که امروز یکی از معضلات مهم اجتماعی و دامن گیر بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است که شدت و حدت آن با توجه به بسترهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی متفاوت است.

سقط های مخفیانه و غیر قانونی یکی از علل دخیل در مرگ و میر زنان یا معلولیت های دوران بارداری است؛ به طوری که بر اساس آمار اعلام شده در سال 1997 سقط ناسالم 13 درصد علل مرگ و میر مادران آمریکایی بوده است.

بر اساس بر آورد سازمان بهداشت جهانی حدود 50 میلیون زن در سال سقط را تجربه می کنند که تقریبا نیمی از آنها به صورت مخفیانه و غیر قانونی و با امکانات غیر پیشرفته و غیر بهداشتی اجرا و این امر باعث افزایش  میزان مرگ و میر ناشی از سقط  غیر سالم می شود.

سقط غیر سالم یا ناایمن

بنا بر تعریف بهداشت جهانی خاتمه روند حاملگی توسط افراد فاقد مهارت های لازم در مکان ها و وضعیت های فاقد حداقل استاندارد طبی و با استفاده از وسایل غیر بهداشتی و قدیمی است.

آماری از سقط های نا ایمن در دست نیست، ولی آن چه قابل برآورد است افزایش تقاضای آمپول های ضد بارداری و قاچاق این کالای پزشکی است.

علت های مختلفی بر این امر محتمل است؛ یکی از علت ها می تواند افزایش روابط نامشروع و بارداری ناخواسته از این عمل باشد که البته تغییر در افزایش سقط های نامشروع در یک مدت زمانی کوتاه قطعا نمی تواند دلیل بر افزایش این امر باشد.

علت دیگر افزایش آمار اخیر این است که در گذشته به دلیل عرضه زیاد، ارزان و قابل دسترس وسایل پیشگیری از بارداری، بارداری های ناخواسته و به تبع آن سقط های غیر سالم کمتر بود.

آنچه می توان گفت اینکه  سقط جنین ناایمن امروز به یک آسیب اجتماعی تبدیل شده وحاصل بازتولید آسیب ها یی از جمله کاهش ازدواج، افزایش طلاق، طولانی شدن زمان تحصیل و نیافتن شغل است که البته خود نیز در بازتولید آسیب هایی مانند قاچاق مواد مخدر، سرقت، قتل، فساد، فحشا و فرار از خانه نقش مهمی ایفا می کند.

طولانی شدن زمان مجردی و نارضایتی از زندگی زناشویی، عدم مهارت در حل تعارضات خانوادگی و ضعف بنیان های دینی و اسلامی سبب شده تا  برخی افراد به روابط غیر رسمی و نامشروع روی بیاورند و بدون آگاهی از عواقب آن -به خصوص دختران نوجوان- درگیر بارداری های ناخواسته و غیر مشروع شوند که نهایت این امر به سقط جنین غیر سالم و یا مولد  نامشروع  ختم می شود. این عمل تبعات زیادی برای زنان، کودکان معلوم الحال و جامعه به همراه خواهد داشت.

یکی از واکنش های افراد در برابر بارداری ناخواسته و نامشروع سقط غیر سالم است. قتل در اشکال خودکشی یا دگر کشی از دگر واکنش آن است.

ظهور مادران نوجوان بدون همسر و افزایش موالید نامشروع از دیگر تبعات وارده بر جامعه خواهد بود که سهم تاثیر گذاری در ایجاد ناامنی و انحرافات خواهند داشت. این موضوع با توجه به افزایش آمار هم خانگی ها  در شهرهای بزرگ قابل تامل و بررسی است.

در یک کلام برای پیشگیری و درمان این آسیب اجتماعی انجام پژوهش های کاربردیبه منظور بهبود و تقویت بسترهای اقتصادی برای  اشتغال، افزایش آمار ازدواج، کاهش آمار طلاق ضزوری است. در کنار آن این اقدامات زیر نیز مهم است:

1-   آموزش ایمنی جسمی، جنسی و رعایت حریم خصوصی دیگران از بدو آموزش کودکان تا مرحله دانشگاه  برحسب گروه سنی.

2- آموزش زوج ها در جهت کاهش تعارضات زناشویی و خانوادگی.

3-  بالا بردن سطح تعهد سلامت روانی جامعه بویژه جوانان .