مازندنومه؛ سرویس حقوقی، سردبیر+کلثوم فلاحی: معاون اجتماعی و پیشگیری از جرم دادگستری مازندران در گفت‌وگو با مازندنومه اظهار کرد: مشتاق به اطلاع‌رسانی فعالیت‌های دادگستری هستیم و بر اساس رسالت بزرگی که رسانه دارد می‌طلبد این ارتباط و تعامل، همیشه برقرار باشد و اطلاع‌رسانی صورت گیرد.

وحید برابری در این نشست به سوالات ما در حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم، همکاری سازمان‌ها، نقش رسانه در کاهش جرم و ... پاسخ داد.

معاونت اجتماعی و پیشگیری از چه حوزه‌هایی تشکیل شده است؟

معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم دادگستری مازندران از چهار اداره تشکیل شده است. حوزه برنامه‌ریزی و مطالعات جرم شناسی، حوزه برنامه‌ریزی، حوزه ستاد مردمی و حوزه پیشگیری فرهنگی، چارت این معاونت را تشکیل می‌دهد. معتقدم حوزه مطالعات جرم شناسی، تغذیه کننده دیگر حوزه‌ها است.

ما در این زمینه از استادان دانشگاه، قضات عالی تجدید نظر و حتی از دیدگاه مدیران هم بهره می‌گیریم. اعضای هیئت علمی دانشگاه را به صورت ثابت، عضو گروه پژوهشی داریم. در حوزه برنامه‌ریزی، برنامه‌ها را در طول سال به تهران پیشنهاد می‌دهیم و سپس اجرا دوباره به ما محول می‌شود.

این وسط مردم چه قدر دیده شده اند؟

نقش مردم در پیشگیری از وقوع جزم هم در قالب حوزه ستاد مردمی دیده شده است. بسیاری از کشورهای دنیا با محول کردن پیشگیری از جرم به خود مردم، بسیار موفق عمل کردند. در مازندران بیش از چهار هزار نیروی مردمی داریم که در حوزه پیشگیری از جرم فعالیت می‌کنند.

در زمینه پیشگیری فرهنگی هم اعتقاد داریم ابتدا باید اقدامات فرهنگی لازم صورت گیرد، نگاه‌ها و نگرش‌ها را تغییر دهیم تا بتوانیم موفق باشیم. پیشگیری اجتماعی از مهم‌ترین اجزای پیشگیری است.

چه برنامه ویژه‌ای در سال 94 دارید که باید به آن بپردازید؟

آنچه در مازندران به صورت فعال می‌توانیم در طول سال 94 و در برنامه داشته باشیم که در سال 93 هم به آن پرداختیم، پیشگیری رشد مدار است که در حوزه افراد زیر 18 سال و برای پیشگیری از وقوع جرم تعریف می‌شود. با آموزش و پرورش و بهزیستی مازندران تعامل خوبی داریم. ارتباط با مراکز علمی و صنعتی را هم عملی و اجرایی کردیم.

قدمت معاونت شما 3-4 سال بیتر نیست. اقدامات خاصی که از زمان تشکیل این معاونت انجام شده را بیان کنید.

سال 90 نخستین سال تشکیل معاونت پیشگیری بود. در این سال همایش ملی برگزار کردیم و نتایج خوبی از برگزاری این همایش به دست آوردیم. 22 استاد برجسته کشوری در این همایش، مقالات را داوری کردند و به مقالاتی که رتبه برتر کسب کردند گواهی مشترک دانشگاه و دادگستری اهدا شد.

در دانشگاه‌ها نشست علمی برگزار کرده و هر سال از تعدادی پایان‌نامه حمایت مالی می‌کنیم. این پایان‌نامه‌ها باید در گروه پژوهشی ما تصویب شود.

ماهنامه تدبیر که مربوط به ماست، در آخرین شماره خود به همکاری دادگستری و دانشگاه پرداخته است. این ماهنامه هر ماه برای استادان دانشگاه تهران و شهید بهشتی ارسال می‌شود و توسط آنها مورد نقد قرار می‌گیرد.

منابع کتابخانه شهید بهشتی را در معاونت اجتماعی دادگستری مازندران دائر کردیم. 200 کتاب از کتابخانه این داشگاه هدیه گرفتیم و همکاری خوبی داریم.

در حوزه پیشگیری از جرائم افراد زیر18 سال و دانش آموزها چه عملکردی دارید؟

باید فرقی بین افراد زیر 18 سال و افراد بزرگسال در زمینه وقوع جرم داشته باشیم. در حوزه بین‌الملل، افراد زیر 18 سال اگر مرتکب جرم شوند جزو آمار بزهکاری قانونی محسوب نمی‌شود. نسبت به این افراد، پیشگیری اجتماعی انجام می‌شود. زمانی می‌توانیم در مدارس، عملکرد موفقی داشته باشیم که جامعه هدف ما یعنی دانش‌آموز، همه آموزش‌ها را فرا گرفته باشد. در کنار دانش‌آموز، والدین او، مدیران و ... هم باید آموزش ببینند.

تمام کارهای پیشگیری از جرم فقط به دادگستری محول نشده است. ایده‌ای که در مجامع بین‌المللی مطرح است، ورود همه سازمان‌ها و نهادها به حوزه پیشگیری را بیان می‌کند. در کشور ما بودجه پیش‌بینی شده برای حوزه پیشگیری، کافی نیست.

 از نیروهای داوطلب که تمایل به همکاری با شما را داشته باشند، چگونه بهره گیری می کنید؟

 مردم هر منطقه‌ای نسبت به حوزه خود آگاهی دارند. مسئله اصلی که در دستور کاری داریم این است که ستادهای مردمی در هر منطقه شکل گیرد و آن منطقه را رصد کند که چه راهکارهایی برای پیشگیری از جرم وجود دارد و در کدام موارد نیاز به دخالت قضایی است.

نگاه اولیه ما پیشگیری و مبارزه با علل وقوع جرم است. به طور مثال اگر ببینیم ضعف اقتصادی یکی از عوامل وقع جرم سرقت است یا ضعف شیوه تربیتی از عوامل جرم است در این حوزه دیگر سازمان‌ها را به کار می‌گیریم.

نیروهای مردمی ما به صورت غیر رسمی فعالیت می‌کنند و فعالیت آنها در جهت پیشگیری است. از مراکز خاص معرفی می‌شوند و بعد از تحقیقات محلی و انجام مصاحبه، به عنوان نیروی مردمی به کارگیری می‌شوند.

چه مواردی در صدر جرائم استان است؟

سرقت، ضرب و جرح عمدی، توهین، ایراد صدمه بدنی غیر عمد، تهدید و تخریب جزو چند جرم نخست استان است. در سال 93 در برخی موارد با کاهش آمار مواجه بودیم و اقدامات مفید بود.

در بحث سرقت در 6 ماه سال 93 نسبت به سال 92 کاهش 11 درصد کاهش را شاهد بودیم. ورودی به زندان در سال 92 بیش از 15 هزار نفر بود و این رقم در سال 93 به حدود 14هزار نفر کاهش یافت.

کاهش هشت درصدی در ضرب و جرح عمدی، کاهش حدود 10 درصدی توهین، کاهش هشت درصدی تهدید و کاهش حدود 9 درصدی تخریب را هم در استان داشتیم.

از سال 88 تا 90 ورودی زندانیان افزایش پیدا کرد. 51 تا 60 درصد آمار نشان می‌دهد که افراد زندانی کمتر از 10 روز بازداشت می‌شدند و از این آمار هم بیش از 50 درصد حکم برائت می‌گرفتند.

در سال 91 نسبت به سال 90 کاهش 11.6 درصدی و در سال 92 نسبت به 91 هم کاهش 16.9 درصدی ورود به زندان را داشتیم.

طرح وکیل خانواده در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

این طرح در حوزه منابع انسانی دادگستری است. هنوز قطعی و تصویب نشده و در مرحله مطالعات قرار دارد.

چشم‌انداز حوزه پیشگیری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به حوزه پیشگیری اجتماعی امیدوارم. در این زمینه رسانه هم نقش بسیار مهمی دارد. در بعضی کشورها برنامه‌های ویژه پیشگیری دارند که از تلویزیون پخش می‌شود و برنامه کاربردی است.

منِ عضو جامعه نمی‌دانم با فرزندم چگونه صحبت کنم که نوع آن ادبیات، پنداره منفی ایجاد نکند این در حالی است که رسانه می‌تواند در این زمینه نقش اثرگذار داشته باشد.

در اینجا رسانه با ما همکاری دارد اما این همکاری کافی نیست. صدا و سیما باید تمام توان خود را برای همکاری در زمینه پیشگیری از جرم، به کار گیرد، در حالی که اکنون سه چهار درصد هم اثرگذار نیست.

نیازمند برنامه دائمی هستیم نه برنامه‌ای که در هفته یک بار از شبکه استانی پخش شود. با جرائد هم همکاری خوبی داریم و سال گذشته ستونی به عنوان پیشگیری از جرم در برخی رسانه‌ها داشتیم. 24 اداره کل و سازمان در سطح استان را رصد کردیم که می‌توانند در حوزه پیشگیری نقش فعال داشته باشند.

وظایف قانونی این دستگاه‌ها را از دل قانون استخراج کردیم و در قالب برنامه جامع به استانداری ارائه دادیم.