مازندنومه، سرویس اجتماعی: هفته گذشته بود که ماجرای شیوع آنفلوآنزای پرندگان مطرح شد. زمانی که سازمان دامپزشکی کشور، در اطلاعیه‌ای از تلف شدن 25 پرنده به دلیل ابتلا به آنفلوآنزای پرندگان در روستای نوگاردان مازندران خبر داد.

همزمان با اعلام این موضوع، وزارت بهداشت برای مقابله با این بیماری اعلام آمادگی کرد، ولی در عین حال بر این موضوع تأکید کرد که تاکنون گزارشی مبنی بر مشاهده نوع انسانی این بیماری نداشته است.

با گذشت چند روز از این ماجرا اما شیوع بیماری کریمه کنگو، این بار در مناطق شرقی کشور، نگران‌کننده شد. تا جایی که روز دوشنبه، سازمان دامپزشکی کشور، با انتشار اطلاعیه دیگری، توصیه‌های جدی به مردم کرد تا مبتلا نشوند.

حالا وزارت بهداشت هم وارد عمل شد و آماری اعلام کرد که نشان داد، کریمه کنگو، برخلاف آنفلوآنزای پرندگان، تلفات انسانی هم داشته است.

براساس آخرین اعلام وزارت بهداشت، کریمه کنگو از ابتدای امسال 6 نفر را مبتلا کرده و جان 3 نفر را گرفته است. این خبر را رئیس اداره کنترل بیماری‌های مشترک انسان و دام وزارت بهداشت اعلام می‌کند.

او می‌گوید آمار ابتلا و مرگ‌ومیر به خاطر این بیماری، مربوط به سه ماه اول امسال است. محمدرضا شیرزادی توضیحات بیشتری درباره این بیماری می‌دهد: « تب کریمه کنگو بیماری ویروسی است که توسط کنه میان دام‌ها منتشر می‌شود. دام و کنه نیز مقصد این ویروس هستند.» گفته می‌شود افراد زمانی به این بیماری مبتلا می‌شوند که دام حامل این ویروس را ذبح کنند یا با دامی که مبتلاست، تماس داشته باشند.

وزارت بهداشت تأکید می‌کند که بیماری کریمه کنگو علایم خاصی ندارد و از ظاهر دام نمی‌توان متوجه وجود این ویروس شد.  براساس اعلام رئیس اداره کنترل  بیماری های  مشترک میان انسان و دام، تابستان فصل شیوع این بیماری است، درحالی‌که فعالیت کنه منتقل‌کننده این ویروس در فصل‌های پاییز و زمستان متوقف می‌شود.

«در برخی مناطق که چندان سرد نمی‌شوند و دمای هوا بالای 15 درجه می‌ماند، ممکن است فعالیت کنه ادامه یابد اما اصولا در زمستان موارد ابتلا به بیماری کم است و در تابستان شایع می‌شود. کنه پس از تخم‌گذاری ویروس را به تخم خود نیز انتقال می‌دهد. به دلیل پیچیده بودن مهار کنه،‌ این بیماری در تمام کشور وجود دارد. بنابراین در زنجیره انتقال، به طور عمودی این انتقال صورت می‌گیرد.»

شیرزادی، شایع‌ترین راه انتقال این بیماری در ایران را ذبح غیربهداشتی و غیرقانونی دام به‌ویژه در مناطق روستایی اعلام می‌کند و به ایسنا می‌گوید: «روستاییان هنگام تماس با دام از کندن کنه‌های روی بدن دام، خودداری کنند.

همچنین لباس‌های خود را پس از خروج از اصطبل و محل نگهداری دام‌ها تعویض کنند و دست و صورت خود را با آب و صابون بشویند، چراکه دام بیمار خطر انتقال بیماری‌های بسیاری را دارد.»

او با اشاره به راهکارهایی برای جلوگیری از انتقال بیماری به پرسنل پزشکی در بیمارستان‌ها، ادامه می‌دهد: « ذبح دام باید در کشتارگاه صورت گیرد و ذبح‌کنندگان نیز از وسایل حفاظتی استفاده کنند.»

شیرزادی درباره نحوه انتقال بیماری تب کریمه کنگو نیز توضیحاتی می‌دهد:« ویروس این بیماری داخل بدن کنه است. نیم ساعت پس از گزش کنه و خونخواری آن،‌ ویروس داخل بدن دام می‌شود و یک هفته در بدن دام ماندگاری دارد، بنابراین در صورتی که دام طی این یک هفته ذبح شود، خطراتی را می‌تواند ایجاد کند.»

او توصیه می‌کند: « بهتر است افرادی که دامدار نیستند هنگام مراجعه به مناطق روستایی، تا حد امکان تماسی با دام نداشته باشند. دامداران نیز وقتی با دام در تماس هستند از وسایل حفاظتی استفاده کنند و پس از پایان کارشان نیز لباس‌ها را عوض کرده و دست و صورت خود را بشویند.»

حالا با جدی شدن هشدارها، این بار رئیس سازمان دامپزشکی کشور، وارد عمل شد و از ممنوعیت ذبح دام خارج از کشتارگاه‌های صنعتی خبر می‌دهد.

مهدی خلج می‌گوید: « در پی مشاهده چند مورد از بیماری تب کریمه کنگو، ذبح دام در خارج از کشتارگاه‌های صنعتی ممنوع است.» او از مردم می‌خواهد تا از خرید گوشت از اماکن غیربهداشتی خودداری کرده و جگرخام نخورند: «براساس دستورالعمل و اطلاعیه سازمان دامپزشکی در سراسر کشور و استان تهران کشتارگاه‌ها موظفند لاشه گوشت را تا ۲۴ ساعت در سردخانه با دمای مناسب صفر تا ۴ درجه نگهداری و پس از آن در خودروهای یخچال‌دار ویژه حمل گوشت توزیع کنند.»

این مسئول در سازمان دامپزشکی اما آمار متفاوتی از وزارت بهداشت درباره تلفات کریمه کنگو اعلام می‌کند: « در چند هفته گذشته ۲ تا ۳ مورد ابتلای افراد به بیماری تب کریمه کنگو در یکی از استان‌های شمالی کشور (منطقه چالوس) گزارش شد که یکی از مبتلایان فوت کرده است.»

خلج می گوید: «کارگران کشتارگاه‌ها در زمان کشتار از دستکش، ماسک و عینک استفاده کنند، روستاییان و دامداران هنگام شیردوشی باید مراقب کنه‌ها باشند و از له کردن کنه‌ها با دست و سنگ خودداری کنند زیرا با خارج شدن خون از کنه‌ها، خطر ابتلا به بیماری وجود دارد.

همچنین دامداران هنگام پشم‌چینی از دستکش استفاده کنند. کودکان و نوجوانان روستایی هم از بازی کردن با کنه‌ها خودداری کنند و تخم این حشرات را فوت نکنند، زیرا احتمال انتقال بیماری از طریق چشم و بینی وجود دارد.

چوپانان نیز شب‌ها از خوابیدن در نزدیکی دام خودداری کنند تا دچار گزش حشرات و انتقال بیماری از این طریق نشوند.» با این همه رئیس سازمان دامپزشکی تأکید می‌کند که: « مصرف گوشت قرمز در صورتی که دام در کشتارگاه‌های مجاز ذبح و در دمای مناسب نگهداری شده و همچنین لاشه گوشت نیز به تأیید سازمان دامپزشکی کشور رسیده باشد، هیچ مشکلی ندارد.»

*این گزارش در شماره امروز روزنامه شهروند منتشر شده است.