رييس سازمان محيط زيست پيشنهاد داد تا روز 21 مردادماه مصادف با 12 آگوست در پنج كشور ساحلي درياي خزر به عنوان روز درياي خزر ناميده شود.
عصر ديروز ـ بيست و يكم مردادماه ـ مراسم روز لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون حفاظت از محيط زيست درياي خزر كه به كنوانسيون تهران معروف شده است، برگزار شد.

بر اساس مفاد كنوانسيون تهران كه در سال 2003 در شهر تهران به امضا رسيد، كشورهاي حاشيه درياي خزر كه شامل جمهوري آذربايجان، جمهوري اسلامي ايران، جمهوري قزاقستان، فدراسيون روسيه و تركمنستان هستند، متعهد شدند تا به تمامي اصول اين كنوانسيون وفادار بوده و در حفاظت و حمايت از آب‌هاي درياي خزر و ذخائر ژنتيكي آن بكوشند.

روز گذشته نخستين روز لازم‌الاجرا شدن اين كنوانسيون بود و به مناسبت اين روز، مراسمي در سالن همايش‌هاي ايراني وزارت امور خارجه برگزار شد. در اين مراسم، رييس سازمان محيط زيست، مديركل دفتر محيط زيست دريايي، مديركل سازمان منطقه‌اي حفاظت از محيط زيست دريايي(راپمي)، مدير برنامه محيط زيست درياي خزر(سپ)، معاون آسيا و اقيانوسيه و كشورهاي مشترك‌المنافع و نماينده ويژه در امور درياي خزر و چند نفر از كارشناسان محيط زيست دريايي سازمان حفاظت محيط زيست حضور داشتند.
قرار بر اين بود كه در اين مراسم چهار سفير كشورهاي حاشيه درياي خزر در ايران، نيز شركت داشته باشند كه اين جمع از حضور آنان محروم بود.

فاطمه واعظ جوادي، رييس مازندراني سازمان محيط زيست و معاون رييس جمهور، در اين مراسم گفت: «اجراي كنوانسيون تهران، بار ديگر لزوم همكاري كشورهاي ساحلي را براي حفظ محيط زيست دريايي به اثبات مي‌رساند.»

وي افزود: «درياي خزر به عنوان بزرگترين درياچه دنيا، درياي بسته‌اي است كه تنها از طريق كانال ولگا به آب‌هاي آزاد ارتباط دارد و در سال‌هاي اخير با مشكلات زيست محيطي فرامرزي روبه‌رو بوده است.»
اين مقام مسئول اظهار داشت: «آلودگي‌هاي ناشي از اكتشافات، حمل‌و‌نقل‌هاي دريايي، صيد بي‌رويه ماهيان، قاچاق ماهي، ورود گونه‌هاي مهاجم و ... سبب شد تا كنوانسيون حفاظت از محيط زيست درياي خزر پس از هشت سال تلاش كشورهاي منطقه در سال 2003 در تهران به امضا رسد تا پنج كشور ساحلي اين دريا بتوانند با همكاري يكديگر و اجرايي كردن پروتكل‌هاي اين كنوانسيون، اين زيست بوم مهم جهاني را از آلودگي‌ها برهانند.»

وي اظهار داشت: «تحقق اين كنوانسيون در گرو خواست سياسي كشورهاي منطقه است.»
جوادي با تاكيد بر اينكه جمهوري اسلامي ايران از 21 مردادماه 85 متعهد به انجام مفاد كنوانسيون تهران بوده و دين خود را در راستاي توسعه پايدار درياي خزر ايفا خواهد كرد، گفت: «تطابق قوانين زيست محيطي ملي هر پنج كشور ساحلي درياي خزر يكي ديگر از تعهدات ما در اجراي اين كنوانسيون است.»
وي با تشكر و قدرداني از سازمان‌هاي بين المللي ذيربط با محيط زيست كه در اجرايي شدن كنوانسيون تهران كشورهاي ساحلي درياي خزر را ياري دادند، گفت: «حمايت و پشتيباني اين سازمان‌ها بر كسي پوشيده نيست.»
رييس سازمان حفاظت محيط زيست، با توجه به اهميت روز لازم‌الاجرا شدن كنوانسيون تهران، پيشنهاد داد تا اين روز در تمامي پنج كشور ساحلي درياي خزر، به عنوان روز "درياي خزر" ناميده شود.

پيش نويس كنوانسيون درياي خزر
در پيش‌نويس كنوانسيون كشورهاي حاشيه درياي خزر كه از اين به بعد كشورهاي متعهد به اين كنوانسيون خوانده مي‌شوند، آمده است:«اين كشورها با آگاهي از تخريب محيط زيست درياي خزر در اثر آْلودگي از منابع مختلف فعاليت‌هاي انساني از جمله تخليه مواد مضر، خطرناك، مواد زائد و ساير آلودگي هاي ناشي از منابع دريايي و منابع مستقر در خشكي، با تصميم راسخ در حفظ منابع زنده درياي خزر براي نسل‌هاي حاضر و آينده، با آگاهي به ضرورت تضمين مضر نبودن فعاليت‌هاي مستقر در خشكي براي محيط زيست درياي خزر، با توجه به خطرات ناشي از نوسانات سطح آب كه محيط زيست خزر و خصوصيات اكولوژيكي و آب‌نگاري منحصر به فرد آن را تهديد مي‌كند با تاكيد بر اهميت حفاظت از محيط زيست درياي خزر و با تصديق اهميت همكاري ميان دولتهاي ساحلي خزر و با سازمان‌هاي مربوطه بين‌المللي، بايد به 9 بخش اين كنوانسيون متعهد باشند.»

در بخش اول اين كنوانسيون، مفاد كلي كه شامل هدف و دامنه شمول است مورد توجه قرار دارد.

تعهدات كلي، جلوگيري، كاهش و  كنترل آلودگي، حفاظت، نگهداري و احياي محيط زيست دريايي، ترتيبات سازماني، پروتكل‌ها و ضمايم، اجرا و قبول و مواد نهايي از ديگر بخش‌هاي اين كنوانسيون است.
اين كنوانسيون در چهارم نوامبر 2003 با يك متن اصلي به زبان‌هاي انگليسي و روسي امضا شد كه هر دو متن داراي اعتبار يكسان است.

پس از امضاي متن اصلي، اين كنوانسيون به امانت به دولت جمهوري اسلامي ايران تحويل داده شد.(chn)