محوطه باستاني خرند يكي از مهم ترين سايت هاي باستاني كشور در دوران عصر آهن است كه طي دو فصل كاوش در آن باستان شناسان توانسته اند گورستان ها و آثاري از هزاره دوم تا هزاره اول قبل از ميلاد را كشف كنند. «عبدالمطلب شريفي»، باستان شناس و سرپرست هيات حفاري باستان شناسي خرند در مورد كوچ نشين بودن ساكنان اين محوطه، گفت: «طي كاوش هاي باستان شناسي در محوطه باستاني خرند اشياي سفالين، اشيا و تزيينات فلزي از جنس طلا، نقره، سرب، آهن، مفرغ و اشيايي از جنس صدف و خرمهره به دست آورديم كه شباهت بسيار زيادي به اشياي كشف شده در 27 محوطه باستاني استان مازندران دارند. اين شباهت نشان مي دهد كه اين اشيا توسط يك گروه از افراد ساخته شده است.» وي با بيان اين كه شباهت اشيا مي تواند نشان از كوچ نشين بودن ساكنان خرند داشته باشد، گفت: «يافته هاي ما نشان مي دهد ساكنان خرند كه زندگي خود را با دامپروري مي گذرانده اند سه هزار سال پيش يعني در اوايل هزاره اول قبل از ميلاد زمستان ها را در سواحل مازندران طي مي كرده اند و تابستان ها با طي مسافتي نزديك به 80 كيلومتر به خرند مي رسيده اند و در كنار چشمه هايي كه در اين منطقه وجود داشته است، ساكن مي شدند.» در حال حاضر نيز گروهي از عشاير كه براي قشلاق به استان سمنان وارد مي شوند در حاشيه همان منطقه اي كه عشاير كوچ روي خرند در سه هزار سال پيش ساكن مي شدند اطراق مي كنند. همچنين اشيايي شبيه به اشيا و تزيينات به دست آمده از حفاري هاي خرند را نيز هم اكنون مي توان به صورت پراكنده در ميان مردم روستايي اين منطقه ديد كه اين نشان از نوعي تداوم و سير حركت هنري تا زمان حاضر دارد و قرار است مردم شناسان درباره آن بررسي هاي لازم را در اين دوره كاوش انجام دهند. شريفي همچنين در مورد ديگر تاثيرات باقي مانده از دوران كوچ نشيني در ساكنان اطراف محوطه خرند مي گويد: «كوچ ساكنان خرند و اطراف آن از دوران هاي قبل سبب شده كه مردم روستاهاي اطراف خرند همچنان به گويش مازندراني صحبت كنند.» كاوش هاي باستان شناسي در محوطه باستاني خرند از سال 1381 و بعد از شروع حفاري هاي غير مجاز در اين محوطه آغاز شد. باستان شناسان در بررسي هاي خود در اين محوطه ابتدا كار را از شناسايي حدود 30 گور كه توسط حفاران غير مجاز حفاري شده بود، شروع كرده و با توجه به اطلاعات به دست آمده اقدام به كاوش در قبور جديد كردند. در بررسي هاي باستان شناسي در قبور خرند كارشناسان دو نوع تدفين كه يكي به صورت جنيني (چمباتمه زده) و ديگري به صورت طاقباز است را شناسايي كرده اند. همچنين باستان شناسان در بررسي گورهاي خرند، اعتقاد دارند با توجه به اين كه ساكنان خرند مردگان خود را در ديوارها و كف منازل خود دفن نمي كرده اند، اقوام مهاجر آريايي بوده اند. به گفته شريفي مشخصه اقوام بومي ايران اين است كه اجساد مردگان را در داخل ديوارها و كف منازل خود دفن مي كردند. اما آريايي ها قبرستان هاي جداگانه اي در خارج از منازل داشته اند. همچنين طي دو فصل كاوش در محوطه باستاني خرند اشياي مختلفي نيز به دست آمده كه شامل ظروف سفالي، اجناس فلزي نظير ادوات جنگي، سرنيزه، تزييناتي نظير انگشتر و گوشواره از جنس طلا، نقره، آهن، مفرغ و سرب است. باستان شناسان معتقدند با توجه به وجود فلزات مختلف در ميان اشياي ساكنان خرند، بايد اين مردم به فن فلزكاري و معدن كاري آشنايي داشته باشند. قرار است در سومين فصل كاوش در محوطه خرند باستان شناسان به بررسي هايي در مورد نحوه فلزكاري و معدن كاري خرندي ها در سه هزار سال پيش بپردازند. سومين فصل كاوش در محوطه باستاني خرند در حالي از مرداد ماه آغاز مي شود كه در اين كاوش ها باستان شناسان را گروهي از متخصصان علوم مختلف ديگر نظير مردم شناس، انسان شناس، زمين شناس و نقشه بردار همراهي مي كنند. محوطه باستاني خرند در فاصله 51 كيلومتري شمال سمنان و 22 كيلومتري شمال شرق شهميرزاد در دامنه جنوبي رشته كوه البرز قرار گرفته است.