یلدا؛ روشنایی در پس شب تیره
دکتر رضا ستاری، استاد ادبیات دانشگاه مازندران: یلدا تولد خورشیدی است که قرار است در پس طولانی ترین شب سال به وجود آید/ هیچ نوع سند تاریخی نداریم که چیزی به نام آیین مهر در ایران وجود داشته است/ تنها آیینی که قربانی کردن و کشتار در آن منع شده، دین زرتشت است.
مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، کلثوم فلاحی: دکتر رضا ستاری در سلسله نشست های نواندیشی دینی با موضوع از اسطوره تا جشن در موسسه بشیر در ساری، اظهار کرد: اسطوره هایی که در ایران از آن صحبت می کنیم مربوط به روزگار پیش از اسلام و حتی زرتشت است.
وی با بیان اینکه اسطوره های مربوط به مهر و خورشید از جمله اسطوره های مربوط به پیش از زرتشت است، افزود: پیش از دین آوری زرتشت، مهرآوری مورد پرستش ایرانیان بوده است و این مساله را نباید با آیین میتراییسم اشتباه بگیریم.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با بیان این که مهرآوری نباید با میتراییسم اشتباه گرفته شود، ادامه داد: هیچ نوع سند تاریخی نداریم که چیزی به نام آیین مهر در ایران وجود داشته است، اگرچه این مساله امروز به شکل باور درآمده، اما وجود خارجی ندارد و در ایران نه تنها به نام دین مهر بلکه به شکل فرقه هم وجود نداشته است.
وی با اشاره به این که مهری وجود داشته که از آن صحبت شده و پیش از زرتشت به عنوان یکی از ایزدان مورد پرستش بوده، تاکید کرد: وقتی زرتشت دین خود را ارائه کرد، از میان خدایان مختلف، اهورامزدا را برگزید و گفت این خدا را پرستش کنید.
ستاری در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در زبان فارسی واژه جشن ریشه در واژه یسنا دارد که به معنای ستایش و نیایش است، افزود: این نشان می دهد در جشن باید ستایش و نیایش وجود داشته باشد.
این استاد ادبیات دانشگاه با اشاره به اینکه بسیاری از اعمالی که در جشن ها وجود دارد ممکن است برآمده از باورها باشد، گفت: تنها آیینی که قربانی کردن و کشتار در آن منع شده، دین زرتشت است.
ستاری با بیان اینکه سخره گرفتن قدرت را هم می توان در این جشن ها مشاهده کرد، ادامه داد: این نوعی رهایی است، ملتی که تحت فشار بود اعمالی را انجام می داد تا برای چند روزی زیر این فشار نباشد. بعضی جشن ها هم خوشگذرانی صرف و خوردن و میل کردن بود.
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه در ایران قدیم جشن های زیادی داشتیم، تصریح کرد: در هر ملتی ممکن است جشن های متفاوتی مطابق با آیین آن ملت به وجود آید.
وی با بیان اینکه جشنی که با عنوان شب یلدا یاد می کنیم در منابع کهن ما به عنوان جشن یاد نشده است، خاطرنشان کرد: این واقعیتی است انسان امروزی بنا به نیازهای خود تغییراتی را در جشن ها به وجود می آورد. جامعه شناسان می توانند بر روی این مساله پژوهش کنند که چرا شبی مانند یلدا به جشن تبدیل شده است. یلدا در ابتدا شبچرانی بوده و سپس حافظ خوانی به آن اضافه شده است.
ستاری با اشاره به اینکه یلدا تولد خورشیدی است که قرار است در پس طولانی ترین شب سال به وجود آید، اظهار کرد: معنای نمادین شب یلدا، روشنایی در پس شب تیره است.
وی با بیان اینکه شب یلدا باعث انسجام خانواده می شده و کارکرد اجتماعی دارد، افزود: هر کدام از باورها در دوره های مختلف دچار تغییراتی شده تا با نیازهای روز تطبیق یابد. این بهانه ای برای شاد بودن است تا پشت شب هایی که آبستن غم است شادی وجود داشته باشد.
در این نشست استاد محمدعلی کاظمی سنگدهی به شعرخوانی پرداخت و رامین اعتمادزاده هم آواز خواند.
- چهارشنبه 1 دی 1395-10:45
دست مریزاد