مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، مهندس سید امیرصالحی، کارشناس امور شهری: 29 اردیبهشت سال 96 ملت ایران تنها برای تعیین رییس جمهوری دوازدهم به پای صندوق های رأی نمی روند، بلکه شورای اسلامی شهر و روستا نیز دور پنجم خود را باید در این انتخابات به محک آزمون بگذارند. آزمونی مهم که در آن مردم شهرها و روستاها منتخبان خود را در شورای اسلامی انتخاب کرده و مسئولیت های مهم مشورتی برای بهبود امور شهر و روستا را بر عهده آنان می نهند.  

در قانون وظایف و اختیارات متعددی برای شوراها در نظر گرفته شده است. بررسی و شناخت کمبودها، نيازها و نارسايي های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابيه و تهيه طرح ها و پيشنهادهاي اصلاحي و راه حلهاي كاربردي در اين زمينه‌ها جهت برنامه‌ريزي و ارائه آن به مقامات مسئول ذيربط یکی از مهم ترین وظایف شوراها محسوب می شود.

همچنین نظارت بر حسن اجراي مصوبات شورا و طرحهاي مصوب در امور شهر یا روستا و برنامه‌ريزي در خصوص مشاركت مردم در انجام خدمات اجتماعي، اقتصادي، عمراني، فرهنگي، آموزشي و ساير امور رفاهي در قانون پیش بینی شده است. اما آیا این موارد که بخشی از وظایف شوراهاست، به نحو احسن در شهرها و روستاها اجرا می شود؟

در سال های اخیر به ویژه شهرهای مازندران خلاء جدی در زمینه تخصص را احساس کرده و کمتر به سمت تخصص گرایی پیش رفتند. به همین دلیل وظایف ذکر شده در فوق کمتر جامه عمل پوشانده و محقق شد.

رویه های موجود در 4 دوره شورای شهر به ویژه در شهرهای بزرگ مازندران حاکی از وضعیتی دارد که باید شوراهای تخصصی با رویکردهای علمی و فنی وارد عرصه شوند. این مهم در چند سال اخیر محقق نشده و افرادی با رویکردهای غیر تخصصی و تنها از روی عصبیت های قومی و قبیله ای وارد شوراها شده اند.

به همین دلیل نکته ای که همواره در جلسات شوراها نمایان می شود رخ داده و این جلسات را از سطح جلسات تخصصی برای حل مشکلات به سطح جلسات همصحبتی که فایده چندانی ندارد تبدیل کرده است.

تخصص گرایی در شوراها یعنی افرادی به عنوان اعضای شورای شهر و روستا وارد گود انتخاباتی شوند که بتوانند متناسب با رشته تحصیلی، تجارب کاری و گرایش های فکری و عملی شخصی گره ای از امور اجرایی شهر و روستا گشوده و برای پیشبرد امور مثمر ثمر باشند.

برخی شوراها در شهرهای مازندران به دلیل نبود همین تخصص گرایی با شناخت نادرست از عملکرد شورا در چند سال اخیر سطح شورا را از تصمیم گیری های مهم شهری به اتاق رایزنی و بنگاه کاریابی تغییر داده اند که بر همگان مبرهن است.

افراد متخصص هستند که می تواند با درک درست وظایف، اختیارات و نحو عملکرد در شورا به این نهاد پارلمانی جایگاه شایسته اش را بخشیده و آنرا در منظر عموم به عنوان پارلمان شهری نمایان سازند. اما افراد غیر متخصص چون کارایی خاصی در نظام عملکردی شورا ندارند درکی «خویشاوند محورانه» از شوراها پیدا کرده و آن را محل پیگیری امور شخصی، آشنایان و خویشاوندان خود بر می شمرند.

آسیب بزرگ دیگر عدم تخصص در اعضای شورا تصمیمات نادرست و اجرای ناقص تصمیمات درست است. عدم وجود تخصص های لازم در اعضای شورا به ویژه در شورای شهرهای بزرگ می تواند به تصمیمات نادرستی منجر شود که شهر را با مشکل روبرو کند. همچنین تصمیمات درست نیز بر اثر عدم تخصص لازم در اعضای شورا می تواند سرنوشتی نامیمون پیدا کرده و به طور صحیح اجرا نشود.

رویکرد غیر تخصص گرایانه در شوراها پیامدهای بزرگ دیگری نیز دارد که از آن جمله می توان به نبود اولویت بندی پروژه ها و فعالیت ها اشاره کرد. این معضل از درک ناصحیح و همچنین رایزنی های پشت پرده نشأت می گیرد.

در پایان باید به علت ها و راهکارهای مقابله با این رویه خطرناک در مازندران اشاره کرد. اندیشمندان اذعان می کنند در هر شهر و دیاری که هیجانات، تعصبات و گرایش های قومی بر تصمیمات عاقلانه و انتخاب های منطقی سایه افکند تخصص گرایی نخستین قربانی ماجرا خواهد بود.

در انتخابات شوراهای شهر و روستا نیز همین گونه است و هر زمان چنین اتفاقی افتد شورایی ضعیف در پایین ترین سطوح تخصصی انتخاب می شوند. لیکن تنها راهکار مقابله با این فرهنگ نادرست، انتخاب های منطقی همراه با تحقیق درباره علم و تجربه افراد نامزد شده در انتخابات است. مطمئناً افرادی که دارای پیشینه عملکردی مرتبط با امور شهری و تخصص لازم درباره تصمیمات شهری هستند بهتر می توانند وظایف مشورتی و نظارتی را در امور شهرداری انجام دهند.

به نظر می رسد با گذشت 4 دوره از شوراهای شهر و روستا به ویژه مردم شهرهای بزرگ مازندران این بار در شورای پنجم با درس گرفتن از تجارب 4 دوره گذشته دست به انتخاب های عقلانی زده و پارلمانی قدرتمند با اعضایی متخصص در امور شهری را راهی نهاد مقدس شورا خواهند کرد. به همین دلیل درک و شناخت جریان های سیاسی که با استفاده از تحریک احساسات قومی و دامن زدن به هیجانات کاذب به دنبال دستیابی به کرسی های شورای شهر هستند امری بسیار مهم است.

شهروندان مازندرانی می بایست در این مقطع با درایت لازم دست افرادی را که بدون تخصص های لازم و تنها با سوار شدن بر موج های تبلیغاتی کاذب به دنبال فتح کرسی های پارلمان شهری هستند کوتاه کرده و افرادی متخصص و باتجربه را بر مسند امور شهر بنشانند. این امر با شناخت افراد لایق و شایسته که در شورای پنجم ورود خواهند کرد قابل حصول است.