تعداد بازدید: 9845

توصیه به دیگران 1

سه شنبه 24 بهمن 1385-0:0

نماد سرو در بناهاي تاريخي مازندران

يادداشتي از:صمد صالح طبري -خبرنگار


در ساخت و ساز اكثر بناهاي تاريخي و قديمي و به جاي مانده از دوران قاجاريه در نماسازي بناها از شكل هاي ويژه اي با معنا و مفهوم خاص استفاده شده است كه علاوه بر زيبايي بنا، از ويژگي هاي خاصي برخوردارند.


نمادهايي چون خورشيد، ماه، درخت، گياهان، حيوانات پرندگان اساطيري در ساختمان ها و به ويژه مكان هاي مذهبي حكايت از پيشينه فرهنگ به كارگيري آن در هنرهاي بومي منطقه دارد.
يكي از اين نمادهاي آشنا و زيبا كه در ساختمان هاي قديمي و تكايا و مساجد استان كاربرد داشته است نماد زيباي درخت سرو است كه در ساخت نماي بناهاي آجري و بندگچي چشم ها را نوازش مي دهد.
اين نماد كه براي هر بيننده اي زيبا و دل انگيز است نشانه اي از آزادي و حيات جاويدان و راستي و قامت و ايستادگي مي باشد. سرو از كجي و نادرستي و پيوستن از شاخه هاي ديگر مبراست.


در اساطير كهن باستان هم آمده است؛ درخت سرو وقف خورشيد است و به همين علت در بالاي نماد سرو در بناهاي قديمي نماد خورشيد قرار دارد. نماد سرو بيانگر حفظ ارزش هاي معماري بومي اسلامي با مفاهيم سرافرازي، راستي، سبزي و پايداري است. كه متاسفانه در ساختمان هاي جديد اين نمادهاي پر معني و با مفهوم هيچ جايگاهي ندارد و اين هنر بومي و اصيل معماري به ورطه فراموشي سپرده شده است. اكنون در بناهاي جديد شاهد معماري وارداتي و بدون هويت هستيم كه هيچ سنخيت و قرابتي با فرهنگ و هويت ملي اسلامي مان ندارند.(bashirnews)


  • جهان‌آرايپاسخ به این دیدگاه 4 0
    دوشنبه 30 بهمن 1385-0:0

    طبيعي است كه هر ملتي از نمادها و نشانه‌هاي خاصي در هنرهاي مختلف استفاده مي‌كند، مازندران، با توجه به ويژگي‌هاي اقليمي نمي‌تواند از نشانه‌هاي طبيعي خود بي‌بهره باشد. اين ويژگي را در اشعار و قصه‌هاي مازندراني مي‌توان يافت. اما اينكه جناب‌‌آقاي طبري مي‌فرمايند در معماري مازندران از نماد سرو بهره برده‌اند، كاش به تكايا و محل‌هاي آن اشاره مي‌كردند و هم آنكه دليل چنين پديده‌اي را بر مي‌شمردند. اما به نظر مي‌رسد يكي از دلايلي كه در معماري به‌جا مانده از دوران قاجار معماران اشكال سرو را به گونه‌اي نمادين به كار بردند، بيش از آنكه جنبه باور بومي و اعتقاد محلي در آن وجود داشته باشد، به نظر متأثر از تفكر معماراني است كه وارد مازندران شده‌اند، تا آنكه خود اين معماران مازني باشند. در تمامي كتيبه‌ها و نوشته‌هاي ملل جهان اول بايد شخصيت اثر را شناخت و باورهاي او بررسي كرد تا در ادامه بتوان بر كارهاي انجام گرفته توسط او تحليل كرد. در نقش‌نگاره‌هاي تكاياي بابل اگر دقت شود، برخي نمادها چون ماهي، اژدها و بسياري پرندگان كاربرد بيشتري دارند... به هر حال سعي آقاي طبري را سپاس مي‌گذارم و خواهش مي‌كنم اين موضوع را به گونه‌اي مدقق و مستدل همراه با عكس‌هاي بيشتر توضيح دهند.


    ©2013 APG.ir