مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، اشکان جهان‌آرای: پنجشنبه گذشته اجرای پایانی نمایش «شازده هملت» با حضور تعداد زیادی از علاقه‌مندان به تئاتر و تنی چند از مسئولان بابلسری در سالن آمفی‌تئاتر مجموعه فرهنگی و هنری باهنر بابلسر روی صحنه رفت و از عوامل تولید این نمایش و بازیگران آن قدردانی شد.

هفته گذشته در صفحه تئاتر همشهری مازندران در گفت‌وگو با «تقی اسفندیار» نویسنده و کارگردان «شازده هملت» از این نمایش، شکل تولید و ویژگی‌های آن گفته شد. اما «شازده هملت» یک ویژگی قابل توجه هم داشت، آن هم این‌که رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بابلسر در این نمایش به عنوان هنرپیشه، کنار بسیاری از هنرجویانی که نخستین یا دومین حضور خود روی صحنه را تجربه می‌کردند روی صحنه رفت و بازی کرد.

این اقدام به گفته خود فلاحت‌پیشه شاید کار عجیبی نباشد، اما دست‌کم این‌طور می‌توان گفت که انقدر در سال‌های اخیر چنین اقدامی انجام نشده که باید آن را به فال نیک گرفت و تحسین کرد. بازی «امیر حسین فلاحت‌پیشه» -رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بابلسر- در نمایش «شازده هملت» بهانه‌ای شد تا با او گفت‌وگویی درباره نوع نگاه مدیران فرهنگی به فعالیت‌های این حوزه داشته باشیم.

*آقای فلاحت‌پیشه، این‌که یک مدیر و رییس اداره فرهنگ و ارشاد شهرستان روی صحنه به ایفای نقش بپردازد از نگاه خودتان عجیب نیست؟

به نظرم من کار غیر طبیعی اتفاق نیفتاد. معتقدم روند غیر طبیعی پیش از این جریان است که مدیران ما به کار مستقیم در حوزه فرهنگی ورود نمی‌کنند، البته فکر می‌کنم بیشتر به خاطر تابوهای خودساخته که از پیش بود. مانند این‌که فضای مدیریتی باید فضایی خشک و کاملا رسمی، جدی و اداری باشد. متأسفانه ما مدیریت را از فعالیت اجتماعی و زندگی شخصی منفک نکردیم. در دانش روز مدیریت می‌بینیم مدیر تا زمانی مدیر است که در محل کارش حضور دارد و به جز آن در فضاهای خانوادگی و اجتماعی باید شهروند باشد و به صورت عادی فعالیت مرسوم شهروندی یا شخصی را داشته باشد. به خاطر این‌که در جامعه چنین نگرشی را کمتر داشتیم یا اتفاق نیفتاده، شاید حضور من در صحنه تئاتر و بازی در کنار تعدادی از هنرمندان نوجوان غیرطبیعی به نظر برسد.

*به عبارتی می‌شود گفت این تصمیم صرفا ناشی از علاقه شخصی شما بود؟

علاقه فقط یک بخش داستان است. فکر می‌کنم بخش مهم قضیه این است که هر کسی در حوزه‌ مدیریتی که به او واگذار می‌شود باید این دیدگاه را داشته باشد که در عرصه تخصصی خودش فعالیت هم بکند. مثل این‌که خیلی از شهرداران ما مهندسی خوانده‌اند و بعضا هم در این رشته شرکت‌های شخصی تخصصی دارند و کار می‌کنند. به نظرم در حوزه فرهنگی به این دلیل که متاسفانه از مدیران غیرمتخصص در زمینه فرهنگ و هنر استفاده می‌شد که صاحب‌نظر نبودند، کار فرهنگی را نمی‌شناختند و دغدغه کار فرهنگی نداشتند این اتفاق خیلی کم دیده می‌شود.

*یعنی اکنون شرایط را از نظر حضور مدیران مرتبط با فرهنگ و هنر مهیاتر می‌دانید؟

بله. خوشبختانه از زمان حضور آقای جاودانی در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این دیدگاه را در انتصاب مدیران شهرستان‌ها شاهد هستیم. چند روز پیش سمیناری در تهران برگزار شد که رژسای بسیاری از ادارات شهرستان‌های کشور حضور داشتند. هنوز در بسیاری از استان‌ها رؤسای ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌ها از افراد غیرمتخصص این حوزه انتخاب می‌شود. مثلا از یکی از استان‌های بزرگ کشور حدود 70 درصد مدیران شهرستان‌ها آموزش و پرورشی بودند. طبق آماری مشاهداتی که گرفتم، مازندران تنها استانی است که رؤسای ادارات شهرستان‌ها عمدتاً از حوزه فرهنگ و ارشاد هستند یا دستی بر حوزه فرهنگ و هنر دارند. وضع استان ما از این نظر خوب است و عرصه فرهنگ و هنر در شهرستان‌ها طی 3 سال اخیر بیشتر به اهالی فرهنگ و هنر واگذار شد.

این شیوه انتصاب‌ها می‌تواند فضای فرهنگ و هنر را پویاتر کند. چون مدیر از جنس هنرمندان است. خودم را بیشتر از حوزه مدیریتی به عرصه هنری وابسته می‌دانم. به‌ویژه پس از حوزه کاری دوست دارم این فضا را برای خودم فعال داشته باشم. ما مدیران عرصه فرهنگ و هنر نباید از این فضا دور باشیم. یکی از معاونان وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گفت «مدیر فرهنگی که با خانواده سالی یک کنسرت نرود، از یک گالری هنری دیدن نکند، به تماشای یک تئاتر ننشیند و برای دیدن یک فیلم در سینما حاضر نشود دغدغه فرهنگ ندارد.» این یکی از ضعف‌هاست که واقعا هم وجود دارد و باید خود ما مسئولان تلاش کنیم که این ضعف را برطرف کنیم.

*بازی در یک نمایش از ابتدای پذیرش این مسئولیت در چشم‌انداز مدیریتی شما بود یا به خاطر پیشنهادی که به شما شد پذیرفتید؟

بله، از ابتدا مد نظرم بود. چون سرپرست گروه تئاتر «آموت هنر» هستم که تنها گروه تئاتر ثبت شده بابلسر هستم، باید سالی یک کار انجام دهیم تا پروانه گروه تمدید شود. اما متاسفانه فضای کاری اداره نمی‌گذاشت تا در زمینه تولید نمایش دست به کار شوم. وقتی با خبر شدم گروه تئاتر «سبز نو» در حال آماده‌سازی نمایش است، برای خسته نباشید به محل تمرین رفتم و با پیشنهاد آقای اسفندیار برای بازی مواجه شدم. با توجه به این‌که حدود 7 سال است بازی نکردم و از فضای بازی دور بودم، پیشنهاد را پذیرفتم. چون بازی در نمایش کمتر از کارگردانی وقت‌گیر است. با وجود مشغله کاری توانستم با گروه تمرین کنم.

*خودتان قصد تولید نمایش ندارید؟

اتفاقا در حال انجام مقدمات برای تولید یک نمایش برای اجرا در سال 96 هستم. پس از تعطیلات نوروز تمرین نمایش آغاز می‌شود. تعدادی از بازیگران انتخاب شدند و اکنون در حال رایزنی برای انتخاب سایر بازیگر هستیم. قصد دارم نمایش «همسایه آقا» نوشته «حسین کیانی» را روی صحنه ببرم. احتمالا این نمایش تابستان 96روی صحنه می‌رود.

*به نظر شما این قبیل فعالیت‌ها توسط مدیران هنری به ویژه حضور یک مدیر در کنار هنرمندان نوجوان چقدر در فضای فرهنگی و هنری تاثیرگذار است؟

تاثیر بسیار زیادی دارد. برای نمونه حضور من در این گروه انگیزه‌ای به نوجوانان داد. تابوی مدیریت خشک را شکست و این ذهنیت که نزدیک شدن به مدیر سخت است را برای آنان پاک کرد. اکنون راحت‌تر می‌توانند حرف خودشان را بزنند. کارهای فرهنگی هم معمولا تاثیرشان بلندمدت‌تر است. وقتی هنرجوها ببینند یک رییس اداره هم روی صحنه به حرف کارگردان گوش می‌کند، بهتر با قواعد بازی در تئاتر آشنا می‌شوند و برای خوب بازی کردن انگیزه می‌گیرند. ضمن این‌که انتقال تجربه و دانش هم اتفاق می‌افتد. مجموع داشته‌های من و هم‌نسلانم اطلاعات خوبی به ویژه برای نوجوانان و جوانانی است که تازه وارد صحنه می‌شوند. البته با خبر هستم که این قبیل فعالیت‌ها توسط برخی از دوستان همکار در شهرستان‌های دیگر هم پیگیری می‌شود. مانند آقای «مهدی روحی» که رییس اداره شهرستان نکا است و در کنار مدیریت، فعالیت تئاتری هم دارد. دوستان دیگر ما هم دغدغه هنری دارند. به نظرم بهترین شکل اثرگذاری این فعالیت‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که مسئولان شهرستان‌ها در شهر خودشان کار کنند و اثری را تولید کرده باشند.

از سوی دیگر می‌توان به اثرگذاری این حضور در بین هنرمندان برای شناسایی مشکلات آن‌ها اشاره کرد. وقتی خودم از نزدیک جنس مشکلات را بدانم بهتر آن‌ها را برطرف می‌کنم. وقتی در سالن حضور یافتم و با خبر شدم که سیستم گرمایش سالن کار نمی‌کند، با وجود نداشتن بودجه موتورخانه سالن را تعمیر کردیم. این حضور می تواند به رفع مشکلات هم کمک کند.

*بازی هنرمندان نوجوان در این نمایش را چطور ارزیابی می‌کنید؟

خیلی خوب بودند. نباید بچه‌ها را با باتجربه‌ها مقایسه کنیم. این‌ها را وقتی با زمانی که پشت سر گذاشتند مقایسه کنیم می‌بینیم فوق‌العاده هستند. واقعاً پیشرفت و فضای حسی‌شان خیلی خوب است و قدرت دریافت خوبی دارند. یکی از انگیزه‌های ورود من به نمایش همین بود که این نسل جوان را بهتر بسازیم. ما در حوزه نمایش در برخی شهرها از نظر داشتن بازیگر که در کنار تماشاگر رکن اصلی تئاتر است فقیر هستیم. در بابلسر طی سال‌های اخیر با تلاش «عباس ابوالحسنی» در شورای سیاستگذاری تصمیم‌های خوبی گرفته شد. دوستان دیگر هم تلاش کردند هنرمندانی را پرورش دهند که زیرساخت نیروی انسانی تئاتر شهرستان مناسب باشد. امروز می‌توانیم بگوییم که بانک خوبی برای تئاتر در بابلسر داریم. این یک مزیت است. بچه‌ها در حد و توان خودشان خیلی خوب هستند. به آن‌ها امیدوار هستم و مطمئنا اگر با دقت بیشتری کار کنند، نسل درخشانی را برای تئاتر بابلسر و مازندران خواهند ساخت.

*با توجه به این‌که چند تن از رؤسای ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌های مازندران از خانواده تئاتر هستند، نظرتان درباره این‌که یک اثر نمایشی با حضور شما مدیران اهل تئاتر تولید شود چیست؟ مثلا یک نمایشنامه‌‌خوانی که وقت کمتری هم برای تولید بگیرد.

پیشنهاد خیلی خوبی است. می‌شود روی آن فکر کرد و حتما آن را به مرحله اجرا رساند. حتما با دوستان در شهرستان‌های دیگر رایزنی می‌کنم تا این پیشنهاد را عملی کنیم. فکر می‌نم از آن استقبال شود و بتوانیم اتفاق خوب و ماندگاری را در تئاتر استان رقم بزنیم.