مازندنومه؛ سرویس سیاسی، شبنم لشگری: رای دهی و مشارکت در انتخابات آشکارترین نوع مشارکت سیاسی برای اغلب شهروندان در جوامع مردم سالار است . رای دادن موثر ترین و عملی ترین وسیله شهروندان است تا افکار و عقاید خود را در اداره امور عمومی و اجتماعی اعمال کنند.

از آنجا که میزان مشارکت شهروندان در انتخابات یکی از شاخص های میزان مشروعیت و مقبولیت نظام سیاسی در بسیاری از کشورها است، حکومت ها بر حضور حداکثری مردم در انتخابات تاکید می کنند تا بدین طریق در عرصه داخلی و عرصه بین المللی از موضع مقتدرانه برخوردار شوند.

از این رو مشارکت و حضور حداکثری رای اولی ها نیز ضرورت پیدا می کند و در این راستا برنامه ریزی هایی صورت می گیرد. ضمن اینکه در کنار آن باید بر آموزش نحوه انتخاب آگاهانه نیز اهتمام داشت، چرا که انتخاب نامطلوب در میزان مشارکت در انتخابات بعدی تاثیر گذار خواهد بود .

با توجه به اینکه انگیزه های افرد برای مشارکت در انتخابات می تواند متفاوت باشد، در این گزارش انگیزه ی رای اولی ها برای مشارکت در انتخابات و معیار آنها برای انتخاب رئیس جمهور و نماینده شورای شهر مورد بررسی قرار گرفته است.

انتخاب اصلح

احساس مسئولیت نسبت به سرنوشت کشور، احساس تکلیف شرعی، تقویت انسجام ملی، تاثیر پذیری از جریان های سیاسی جزو مواردی بود که رای اولی ها به آن اشاره داشتند .

محدثه صداقتی یکی از رای اولی هاست که برای نخستین بار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد . او به عنوان یک جوان خود را موظف به شرکت در انتخابات می داند .

پریسا اباذری ضمن بیان اینکه هر شخصی باید در سرنوشت کشور خود دخیل باشد گفت: "می خواهم با ایجاد انگیزه ی  مشارکت در اطرافیانم  مشارکت را نسبت به سال های پیش افزایش داده تا فردی شایسته انتخاب شود."

صبا اهدایی شرکت در انتخابات را به منزله تکلیف دانست و گفت: "دیگر به سنی رسیده ام که بتوانم رئیس جمهور آینده ام را خودم انتخاب کنم  و سعی دارم از بین کاندیداها فردی اصلح را برگزینم."

-"فرد اصلح از نظر من کسی است که به دیپلماسی و گفتگوی تمدن ها اهمیت دهد و به تمام تفکر های دنیا احترام قائل باشد." این نیز گفته دانشجوی رای اولی است که ۲۹ اردیبهشت ماه  برای نخستین بار در انتخابات شرکت خواهد کرد.

مرضیه فخری رئیس جمهور اصلح را فرد عادلی می داند که با سیاست و تدبیر به سمت پیشرفت کشور گام بردارد و رفع مشکلاتی از قبیل بیکاری و تحریم و مبارزه با فساد  را در دستور کار خود قرار دهد.

جریان های سیاسی امتحان خود را پس داده اند

شناخت از جناح ها و گرایش های سیاسی در میان دانشجویان فعال درحوزه های سیاسی و اجتماعی به نسبت بیشتر از دیگر دانشجویان است. به طور مثال، گفته ی یک دانشجوی رای اولی قابل توجه است: "نسبتا تمام جریانات سیاسی که در فضای حاکم بر کشور نقش بازی می کنند آشنایی دارم، دیدگاه های جریان های سیاسی و  گفتمان و نظریه های این جریانات برای من معیار انتخاب فرد مورد نظرم محسوب می شود.

مالک جباری در ادامه گفت: فرد منتخب من  شخصی است که قرابت گفتمانی و طرز تفکر مورد علاقه من را داشته باشد.

مهران برزکار دانشجوی دیگری است که سال گذشته تجربه  انتخابات مجلس را پشت سر گذاشته است.

برزکار با اشاره به اینکه رای ندادن به منزله واگذار کردن نتیجه انتخابات به افراد دیگر است، عنوان کرد: جریان های مختلف سیاسی امتحان خودشان را پس داده اند، بنابراین دیدگاه آنها تا حدودی در انتخاب من تاثیر خواهد گذاشت.

سهم رسانه های مختلف در شکل گیری افکار عمومی

همه مصاحبه شوندگان اخبار انتخاباتی را دنبال می کنند. مناظره های بین نامزد ها و سخنرانی هایی که از صدا و سیما پخش می شود، خبرگزاری ها و به ویژه شبکه های اجتماعی سهم عمده ای در شکل گیری افکار عمومی و تصمیم گیری در زمان انتخابات دارند. خانواده و اطرافیان مصاحبه شوندگان، نیز در تصمیم گیری نهایی نقش دارند.

زهرا علیزاده یکی از رای اولی هاست که هیچ اطلاعاتی  در خصوص جریان های سیاسی ندارد و می گوید: "اهل سیاست نیستم . بر اساس مصاحبه ها و سخنرانی هایی که نامزد ها انجام می دهند هر کدام که به معیارم نزدیک باشند را انتخاب می کنم "

کوثر مازندرانی در پاسخ به این پرسش که برای شناخت کاندیدها  از چه رسانه هایی استفاده می کند یا از چه افرادی کمک می گیرد،  می گوید: "خانواده و تلویزیون "با توجه به همزمانی انتخابات شورای شهر و روستا با انتخابات ریاست جمهوری، جوانان رای اولی انتظاراتی نیز از کاندیداهای شورای شهر و روستا دارند.

شناخت کامل نقاط قوت و ضعف شهر برگزیدن افراد متخصص و حاذق در حوزه شهری اعم از مهندسان رشته های ریاضی برای توسعه شهری و همچنین برگزیدن افراد خبره و متخصص در  حوزه های فرهنگی و استفاده از نیروهای جوان و تحصیلکرده از جمله مواردی بود که به آن اشاره داشتند.

*تجربه موفق سازمان دانش آموزی در دولت اصلاحات

مصطفی فلاح -سخنگوی ستاد دکتر روحانی در مازندران که خود یک جوان است- ضمن اشاره به اینکه رسانه ها فارغ از نوع نگاه و جناح سیاسی، نقشی محوری و حساس در شکل گیری فضای مناسب انتخاباتی و افکار عمومی دارند، افزود: رسانه ها به خصوص در ایجاد شور و نشاط انتخابات در فضای عقلایی جامعه نقش ایفا می کنند.

 فلاح با اشاره به اهمیت حضور جوانان به ویژه رای اولی ها در انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: به طور قطع نخستین حضور در انتخابات برای قشر نوجوان تجربه ای بسیار جذاب خواهد بود و خاطره ای به یادماندنی برای آنان به یادگار خواهد گذاشت، لذا این نسل شور و انگیزه ای متفاوت از سایرین دارند.

در حقیقت این اشتیاق می تواند ریشه های مسئولیت پذیری را در جوانان و نوجوانان تعمیق ببخشد و در راه رسیدن آنان به الگوی شهروندانی مترقی و متعهد موثر واقع گردد.

 وی در ادامه افزود: رقابت‌های انتخاباتی می‌توانند تجربه‌های جالبی باشند. در یک چنین رقابتی که در دنیای واقعی رخ می دهد و اثرات آن بر زندگی فردی و اجتماعی یک جوان و نوجوان اثر می گذارد جذابیت های پیدا و پنهانی می تواند وجود داشته باشد که بر اساس نوع شخصیت رای اولی ها و یا جوانان ظهور و بروز پیدا کند.

بعضاً شعارهای تبلیغاتی نامزدها و یا شگردهای تبلیغاتی آنان است که در میزان تهییج این گروه از رای دهندگان اثرگذاری بالایی دارد. اما به هر تقدیر فضای سیاسی موجود در هر مبارزه انتخاباتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ ولی در بسیاری از موارد، عامل مهم‌تر (که برنده و بازنده را مشخص می‌کند) شرایطی است که در هر ستاد انتخاباتی و بر اساس صورت پویا رقم می‌خورد.

سخنگوی ستاد دکتر روحانی در مازندران با اشاره به  اینکه فرایندهای تمرینی نقش بسزایی در خصوص این مهم ایفا می کنند تصریح کرد: در گذشته به خصوص در دولت اصلاحات تمرین فرایند انتخاب بارها و بارها مورد تاکید قرار گرفت و در فرایند انتخاب پارلمان دانش آموزی به صورت جدی مورد منسه ظهور درآمد. در فرایندهای انتخابی که گرچه تمرین بوده و هستند اما تجربه های گرانبهایی به نسل آینده و رای اولی ها انتقال پیدا خواهد کرد.

فلاح در خصوص نهادهای متولی به تجربه موفق سازمان دانش آموزی در دولت اصلاحات اشاره کرد و گفت : متاسفانه پس از آن دولت دچار استحاله شده و اثرگذاری خود را از دست داده است.

*اولین رای اگر منتج به نتیجه موفق شود در آینده با غرور از آن یاد خواهد شد

دبیر حزب کارگزاران ساری با اشاره به اینکه اولین تجربه رای دادن همراه با ذوق و شوق است که گهگاهی مسیری برای آن تعریف نمی شود و هیجان مانع از این می شود که رای اولی ها به اهمیت موضوع پی ببرند گفت: نسل امروز اگر آموزش ببینند که در همان قدم اول رای درست و حساب شده باشد، پایه گذار نسل متفکر و صاحب اندیشه با انتخاب های درست خواهند بود. اما از طرفی اگر در اولین انتخاب خود تحت تاثیر هیجانات قرار بگیرند و شوق کاذب در اثر تبلیغات منجر به نتیجه منفی در انتخابات شوند دچار سرخوردگی می شوند و این نا امیدی برای نسل های بعدی  ایجاد می کند. از این رو اولین قدم برای هر کاری خیلی مهم است. اولین رای اگر منتج به نتیجه موفق شود در آینده همچنان با غرور از آن یاد خواهد شد.

سعید بهاری با اشاره به اینکه نهاد های مختلف متولی آموزش و ایجاد روند فرهنگی هستند افزود: خانواده آگاه فیلتری است برای آموزش های نادرستی که ممکن است از نهاد های عمومی و جامعه بیرون بیاید.

وی ضمن اشاره به نقش رسانه در تصمیم گیری شکل گیری افکار عمومی در زمان انتخابات افزود: صدا و سیما رسانه فراگیر است  که تاثیر زیادی دارد . اما اگر همین رسانه اعتماد مردم را نسبت به خودش از دست دهد از یک رسانه مکتوب هم کم اثر خواهد شد. در چنین حالتی رسانه های دیگر از جمله رسانه های مجازی و مکتوب و دیگر رسانه ها  تاثیر زیادی خواهند داشت. کما اینکه می بینیم یک رسانه به تنهایی نقش بسیار پررنگی بازی می کند که طبیعتا در بحث آموزش هم تاثیر گذار خواهد بود.

بهاری با اشاره به اینکه نتایج این انتخابات بر انتخابات آینده تاثیر گذار خواهد بود اظهار کرد: کاهش مشارکت به تاثیرات رفتارهای قبلی ما بر می گردد. هر اندازه نتایج آخرین انتخابات آگاهانه و رضایتمند باشد حضور بعدی نیز با جدیت انجام خواهد گرفت.

وی افزود: برکاتی که جمهوری اسلامی ایران از آن بهره مند است علی رغم اینکه در بعضی دوره ها خواست مردم از صندوق رای  بیرون نیامده است، با این حال مردم با نگاه وظیفه محور در پای صندوق های رای حضور پیدا کردند .