مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، اشکان جهان‌آرای: سرما باعث شد در بسیاری از خانه‌ها بخاری‌ها آماده شود تا برای چند ماه پاییزی و زمستانی پیش رو، گرمای خانه‌ها را تأمین کند.

هر سال پیش از آماده‌سازی و نصب بخاری‌ها در منازل و محیط‌های کاری، هشدار‌هایی مبنی بر رعایت نکات ایمنی در نصب بخاری به منظور جلوگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن داده می‌شود. البته هنوز فصل سرما از را نرسیده، مازندران 5 فوتی بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن داشت. به گفته مدیرکل پزشکی قانونی مازندران، در 6 ماه نخست امسال 5 نفر شامل یک زن و 4 مرد جان‌شان را بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید از دست دادند که البته نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک نفر کاهش را نشان می‌دهد.

5 فوت ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسید در 6 ماه

دکتر «علی عباسی» اظهار کرد: 2 مورد از این فوتی‌ها مربوط به نکا، 2 مورد آمل و یک مورد هم در بهشهر بود. همچنین 4 نفر از این تعداد در فروردین ماه جان خود را از دست دادند و یک نفر دیگر نیز خرداد امسال دچار مسمومیت گازی شد.

وی با تأکید بر این‌که شهروندان خطر گاز مونوکسید کربن را جدی بگیرند، تصریح کرد: رعایت نکات ایمنی در شروع فصل سرما ضروری است. گاز مونوکسید کربن مرگ‌آور است و شهروندان هنگام استفاده از وسایل گرمایشی برای گرم نگهداشتن فضای درون خانه و محل فعالیت باید نکات ایمنی را در نصب و به‌کارگیری وسایل گرمایشی رعایت کنند. شهروندان هنگام استفاده از وسایل گرمازا باید به سالم بودن و استفاده درست از وسایل گرمایشی و باز بودن مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن توجه داشته باشند.

رعایت نکات ایمنی

این مسئول خاطرنشان کرد: استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می‌دهند. سردرد و سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما، سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و گاه تنگی مردمک‌ها از نشانه‌های مسمومیت با گاز مونوکسید کربن هستند که شدت این علائم در بیماران قلبی بیشتر است.

مدیرکل پزشکی قانونی مازندران توجه به توصیه‌های همچون روشن نکردن آتش در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد، روشن نگه نداشتن اتومبیل در فضای بسته گاراژ، استفاده از کلاهک مناسب برای دودکش‌ها و نصب درست لوله بخاری و آبگرمگن را در کاسته شدن تلفات ناشی از گاز گرفتگی مؤثر دانست.

عضو شورای قضایی استان گفت: شهروندان علاوه بر نصب تهویه مناسب برای آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه به منظور گرم نگه داشتن محیط داخل خانه خودداری کنند. چنانچه از بخاری‌های گازسوز برای گرمایش محیط استفاده می‌شود باید مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد شده و از درزبندی و بستن کامل منافذ خودداری شود.

این‌ها توصیه‌هایی است که هر سال مسئولان در حوزه‌های مختلف مرتبط با ایمنی منازل بر آن تأکید می‌کنند، اما باز هم شاهد جان باختن تعدادی از هم‌وطنان‌مان هستیم. سال گذشته 33 هم‌استانی به خاطر مسمومیت با گاز جان خود را از دست دادند.

در چند سال اخیر با توجه به فعالیت شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی، خبرهای بیشتری از این اتفاقات تلخ به اطلاع همه ما رسیده است، اما هنوز در آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت با مونوکسید شاهد اعداد و ارقام هستیم. در حالی‌که در این زمینه به صفر رسیدن تلفات اتفاق چندان دور از دسترسی نیست.

مرگ 178 مازندرانی با گاز مونوکسید

اگر نگاهی به آمارهای مربوط به مرگ و میر ناشی از مسمومیت با مونوکسید کربن در مازندران بیندازیم با رقم قابل توجهی روبه‌رو خواهیم شد. نگاهی گذرا به تلفات ناشی از گازگرفتگی در مازندران بین سال‌های 88 تا پایان 95 می‌اندازیم. از ابتدای سال 1388 تا پایان سال 1395 بر اساس آمارهای رسمی 178 نفر در مازندران جان خود را بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید از دست دادند.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که تعداد مرگ‌های ناشی از مسمومیت با مونوکسید در چند سال اخیر دائماً در نوسان بود و روال منطقی و مشخصی از کاهش یا افزایش این آمارهای تلفات جانی دیده نمی‌شود. سال 1388 بر اثر مسمومیت با مونوکسید 29 مازندرانی جان خود را از دست دادند. این تعداد در سال 1389 با 2 نفر افزایش به 31 تن رسید، اما در سال 1390 تعداد کشته‌شدگان با این قاتل خاموش تقریبا به نصف کاهش یافت. در این سال 16 مازندرانی جان‌شان را بر اثر مسمومیت با گاز از دست دادند.

سال 1391 این آمار بار دیگر کاهش یافت و به عدد 13 رسید. سال 1392 نیز نسبت به سال‌های 1388 و 1389 سالی تقریبا مناسب از نظر تعداد تلفات با مونوکسید بود و تعداد کشته‌شدگان با گاز با یک نفر افزایش به 14 تن رسید. اما در سال 1393 یک بار دیگر تعداد کشته‌شدگان به بیش از 2 برابر افزایش یافت و به عدد 30 رسید. این تعداد در سال 1394 دوباره کاهشی چشمگیر داشت و در عدد 12 متوقف شد. سال 1395 نیز این تعداد به بیشترین حد خود در بازه زمانی سال‌های 88 تا 95 رسید و همان‌طور که گفته شد 33 نفر در سال 1395 جان خود را به خاطر سهل‌انگاری در رعایت نکات ایمنی از دست دادند. با توجه به افزایش تعداد مشترکان گاز در شهرها و روستاهی مازندران طی 8 سال اخیر، احتمالا این تعداد بیشترین رقم کشته‌شدگان با مسمومیت مونوکسید در مازندران طی یک سال است.

خوابِ بی‌پایان در شب‌های سرد سال

 طبیعتاً تعداد زیادی از این جان‌باختگان در نیمه دوم سال دچار حادثه شدند و به خواب آرام مرگ با مونوکسید فرو رفتند. باز هم طبیعی است که در همه سال‌های اخیر وضعیت به همین شکل باشد، یعنی تعداد کشته‌شدگان با گاز مونوکسید در نیمه دوم سال افزایش یابد. دلیل این امر هم مشخص است؛ در فصل سرد سال استفاده از وسایل گرمازا افزایش می‌یابد. آمارها هم به سادگی این موضوع را تایید می‌کنند؛ در بازه زمانی سال‌های 1388 تا پایان 1395 بر اساس آمارهای پزشکی قانونی مازندران، 142 نفر در مازندران جان خود را در نیمه دوم سال از دست دادند.

باز هم نگاهی به آمارهای بالا می‌اندازیم؛ یک نکته قابل توجه دیگر نیز در این آمارها وجود دارد و آن هم این‌که بر اساس مشاهدات آماری میزان سرمای زمستان ارتباط چندانی با تعداد کشته‌شدگان ندارد. برای مثال در 3 ماه سرد زمستان سال گذشته -1395- که باعث یخ‌زدگی مرکبات مازندران شد و خسارت زیادی هم به کشاورزی و باغداری استان وارد کرد، 17 نفر جان‌شان را از دست دادند، اما در زمستان مشابه دیگر، یعنی زمستان 92 که بحران برف یا همان بحران سفید مازندران را در بر گرفته بود و مازندرانی‌ها روزهای سردتری را نسبت به دی، بهمن و اسفند سال 1395پشت سر گذاشتند، فقط 3 نفر جان خود را آن هم در دی ماه از دست دادند و بهمن و اسفند 1392 هیچ تلفاتی در این زمینه ثبت نشد. اما در پاییز سال گذشته 8 نفر به خاطر مسمومیت با مونوکسید کشته شدند و در پاییز 1392 طبق آمارها 9 نفر جان خود را از دست دادند.

انفجارهای ناشی از نشت گاز

 بر مرگ‌های ناشی از مسمومیت با مونوکسید کربن، باید انفجارهای ناشی از نشت گاز در منزل یا محل کار را نیز افزود که گاه موجب مرگ و گاهی هم مصدومیت و معلولیت افراد می‌شوند. این مورد نیز در چند سال اخیر بارها مشاهده شده است که باز هم به سهل‌انگاری در رعایت نکات ایمنی استفاده از وسایل گازسوز و گرمایشی ارتباط دارد.

حالا باز هم 5 ماه آبان، آذر، دی، بهمن و اسفند در راه هستند و نگرانی مسئولان و مردم از بروز این حادثه تلخ دوباره افزایش می‌یابد. این را هم باید در نظر داشت که در برخی مناطق که اخیرا و در سال جدید از نعمت گاز بهره‌مند شده‌اند باید اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی را بیشتر مورد توجه قرار داد. بسیاری از مناطق کوهستانی مازندران سال آینده به شبکه گازرسانی متصل می‌شوند و این موضوع می‌تواند همچنان به صفر نشدن آمار تلفات ناشی از مسمومیت با مونوکسید یا حتی رشد آن کمک کند.