مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، رضاشریعتی: امروز ۲۱ آبان «نیما یوشیج»، شاعر و کسی که با در انداختن طرحی نو در روح و روان شعر فارسی، عنوان بنیانگذار شعر نوین فارسی را نصیب بُرد، یکصد و بیست ساله شد.

  او که در 21 آبان ماه 1276 خورشیدی در روستای یوش از توابع بخش بلده شهرستان نور مازندران دیده به جهان گشود، در 13 دی 1338 در 64 سالگی بر اثر بیماری ذات الریه دار فانی را وداع گفت. 

نیمایوشیج در بالغ بر 60 سال زندگی خود توانست معیارهای هزارساله شعر فارسی را که تغییر ناپذیر می‌نمود، با شعرها و رای‌های محکم و مستدلش، تحول بخشد.

'تعریف و تبصره و یادداشت‌های دیگر' ، 'حرف‌های همسایه' ، 'حکایات و خانواده‌ی سرباز' ، 'شعر من' ، 'مانلی و خانه ی سریویلی ، ' فریادهای دیگر و عنکبوت رنگ'، ' قلم انداز'، ' کندوهای شکسته '(شامل پنج قصه‌ی کوتاه)و ' نامه‌های عاشقانه ' از جمله آثار این شاعر مازندرانی است.

او با مجموعه تأثیرگذار افسانه که در واقع سند تحول شعر نو فارسی بود، انقلابی در شعر ایران به وجود آورد؛ انقلابی که آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی تا پیش از آن را به چالش کشید.

در 120 سالگی خاموشی نیما، به سراغ محمدعظیمی نیماشناس، احدجاودانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد مازندران و دلاور بزرگ نیا، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران رفتیم.

*مسئولان دغدغه‌ای برای شناخت نیما ندارند

محمد عظیمی -نیماشناس و پژوهشگر مازندرانی- در گفت‌وگو با ما با بیان اینکه دانشکده‌های ادبیات فارسی گام‌های مثبتی در معرفی و تحلیل آثار نیما یوشیج برداشته‌اند و نسل جدید آموزشی اقبال بیشتری به شعر امروز دارد، گفت: شایسته نیست که فارغ‌التحصیل زبان و ادبیات فارسی به شناخت لازم از شعر معاصر نرسد و همین می‌تواند دلیل متقنی بر ظهور نیافتن شاعران پیشرو از مراکز آکادمیک باشد.

این پژوهشگر مازندرانی با تاکید بر اینکه سازمان علمی،‌‌ فرهنگی و تربیتی سازمان ملل‌متحد (یونسکو) نام نیما‌‌ یوشیج را به مناسبت یکصدمین سال تولد، در لیست مشاهیر جهان ثبت کرده بود، اظهار کرد: هنوز شورای فرهنگ عمومی و شورای عالی انقلاب فرهنگی نام نیما را در تقویم رسمی کشور قرار نداده‌ است. تاسف‌بارتر آنکه خانه‌ی نیما در تهران که می‌تواند موزه‌ای درخور و شایسته برای شعر معاصر باشد، علی رغم ثبت ملی همچنان بلااستفاده و در اختیار مالک خصوصی است و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی‌و‌‌ گردشگری و شهرداری تهران که شایسته‌ترین متولیان حفظ آثار تاریخی و یادمان‌های فرهنگی هستند، در این رابطه فعالیتی نکرده اند.

این نیماشناس بهشهری با بیان اینکه کاسبکاران آثار نیما با دستکاری آثار، چاپ غلط، ادعاهای دروغین و کتاب‌سازی زمینه‌های درست شناخت این شاعر بزرگ را مخدوش کرده‌اند، افزود: آنچنان که شایسته است، نسل امروز از فعالیت‌ها و آثار فراوان نیما در زمینه‌ی شعر، داستان، نمایشنامه، نقد ادبی و ... آگاه نیست که نیازمند همتی تازه دارد.

عظیمی با تاکید بر لزوم ساخت فیلمی از زندگی نیما گفت: ما تعصب بومی خود را از دست داده و برای این شاعر کاری انجام ندادیم.

وی با بیان اینکه در خصوص نیما چند کار مستندواره انجام شد، اظهار کرد: در یکی از کارها نادرکجوری افسانه نیما را یک زن تصور کرد و این موضوع باعث خدشه به چهره نیما شد درحالی که چنین ادعایی از اساس کذب است.

 این کارشناس ادبیات و زبان فارسی با اشاره به علاقه کارگردانانی نظیر کیارستمی، معصومی و شاهپور محمدی برای ساخت فیلم نیما گفت: فیلم‌نامه این‌کار توسط بنده تدوین شد و حتی محمدی مجوز گرفت اما هیچ حمایتی از او نشد.

عظیمی با انتقاد از اینکه متاسفانه از سوی مسئولان پیگیری‌ و دغدغه‌ای برای شناخت نیما توسط علاقه مندان به ادبیات وجود ندارد، خاطرنشان کرد: در بخشی از سریال شهریار روایت غلطی از دیدار نیما با شهریار نقل شده است که نشان می‌دهد کارگردان بر زندگی نیما مسلط نبود و به مستندات زندگی او آگاه نبود.

*ترویج فرهنگ بومی در اشعار نیما

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران در گفت وگو با ما گفت: نیما یوشیج یک ظرفیت جهانی بوده که اشعار نوپردازانه او در جهان اثر گذار است.

احد جاودانی با اشاره به استفاده از کلمات تبری در اشعار نیما افزود: تمایز اشعار نیما با دیگر شاعران کشور ما به ‌دلیل استفاده گسترده فرهنگ، زبان تبری و مادری در اشعار خویش بوده است.

وی تصریح کرد: این شاعر علاوه بر ریختن طرح نو در شعر و ادبیات فارسی فرهنگ بومی و زبان زادگاه خویش را در سطح وسیعی از آثار خود گسترش داده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران یکی از اولویت‌های این اداره کل را در حوزه شعر و ادب فارسی پرداختن به آثار و نقش نیما در این حوزه دانست و تصریح کرد: نیما یوشیج در تاریخ ادبیات فارسی نقش بسیار پررنگ و مهمی دارد و این امر سبب شده است تا آثار نیمایی همواره نو و پویا باقی بماند.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره سراسری شعر مازندران به همراه نشان ملی نیما یوشیج افزود: نخستین جشنواره سراسری شعر مازندران به همراه نشان ملی نیما یوشیج در بهمن ماه سال جاری برگزار می‌شود.

جاودانی ادامه داد: نخستین  نشان ملی نیما یوشیج به یکی از شاعران برجسته و تاثیر گذار درشعر معاصر ایران اهدا خواهد شد.

وی همچنین از تلاش و پیگیری چند ساله برای ساخت فیلم و مستندی از زندگی نیما یاد کرد و افزود: برای این مهم نیاز به عزم همگانی داریم تا بتوانیم بودجه لازم را تامین کنیم.

*موزه نیما بازمانده از دوره قاجار

دلاور بزرگ نیا -مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران- هم با اشاره به سالروزتولد نیما، گفت: روستای یوش در سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی ثبت‌شده که شش اثر ثبتی و چهار اثر واجد ارزش تاریخی در این روستا وجود دارد.

وی افزود: موزه نیما، از بناهای به جا مانده از دوره قاجاریه بوده و به سال ۲۰۷ هجری قمری توسط جد پدری نیما، علی‌خان ناظم الایاله ساخته‌شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی افزود: ابعاد و مقیاس خانه نیما گویای سطح اجتماعی و اقتصادی و خانواده وی است و عکس‌ها و تصاویر از لحظه‌لحظه زندگی او، پیوندش با طبیعت پیرامون، ابزار و وسایل شخصی نیما، کتاب‌هایش، مجلات و یادداشت‌ها نیز سهمی در بازگویی آراء و عقاید اجتماعی و حتی سیاسی‌اش دارد.

بزرگ نیا با تاکید بر اینکه زندگی و تفکرات نیما یوشیج دارای ابعاد پنهانی است که هنوز شناخته نشده است، خاطرنشان کرد: این موضوع می‌طلبد پژوهشگران در این زمینه کارهای بیشتری را انجام دهند.

وی افزود: آثار نیما یوشیج، پدر سبک جدید شعر نو ظرفیت جهانی شدن دارد.

این مسئول ادامه داد: گردشگران ادبی علاقه‌مند به زبان پارسی و فرهنگ و عرفان ایران ـ اسلامی از سراسر جهان به یوش سفر کرده و از خانه و موزه نیما دیدن می‌کنند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران بیان کرد: تاکنون اشعار زیادی از نیما به زبان‌های روسی، انگلیسی، فرانسه، اسپانیایی، آلمانی و ترکی ترجمه شده است.