مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، کلثوم فلاحی: چندی قبل گروهی متشکل از پژوهشگران و نویسندگان، شناختنامه مازندران را در حوزه‌های مختلف فرهنگی، به سرپرستی زین‌العابدین درگاهی منتشر کردند. این پژوهشگر و نویسنده مازندرانی، اکنون شناختنامه مازندران در حوزه دفاع مقدس را سرپرستی می‌کند. با او گفتگو کردیم.

درباره تدوین شناختنامه مازندران در بخش دفاع مقدس توضیح دهید.

محور جدیدی که برای شناختنامه مازندران طراحی شده در حوزه دفاع مقدس است، پیش از این در حوزه نام‌آوران، شخصیت‌های علمی، فرهنگی و دینی را در شناختنامه مازندران معرفی کردیم. زیرمجموعه شناختنامه مازندران،  حوزه دفاع مقدس را با همراهی بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس مازندران شروع به کار کردیم. 33 جلد کتاب با رویکرد شناختنامه‌ای برای معرفی سرداران شهید مازندران شروع به کار کردیم که تاکنون 27 جلد منتشر شده است.

در معرفی شهدا، چه مسائلی مورد توجه قرار گرفته است؟

از هر شهر مازندران، یک تا سه شهید شاخص انتخاب شد و با همراهی بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس، به شناسایی و معرفی این شهدا پرداختیم.

غیر از معرفی شناسنامه‌ای، به سایر فعالیت‌های این شهدا هم در قبل از انقلاب و سال‌های بعد از انقلاب و جنگ اشاره شده است. معرفی ویژگی‌های فکری، رفتاری و نظامی هر یک از سرداران شهید را در این شناختنامه لحاظ کردیم.

مبنای انتخاب شهدا برای معرفی، چه بود؟

تلاش بر این بوده زندگی‌نامه هر شهید و افکار و اندیشه‌هایش، مستند باشد و بر اساس شواهد، اسناد و مدارک تدوین شود. از تدوین غیرضروری و پرداخت افسانه‌ای و اسطوره‌ای و ماورایی خودداری کردیم. شهدا افرادی بودند که مانند ما زندگی و رفتار کردند و با دستیابی به یک سری برتری‎‌ها، توانستند جان خود را فدا کنند. مبنای انتخاب شهدا برای معرفی در شناختنامه، فرماندهی در جنگ بود.

شاید برخی نگاه‌های افسانه‌ای به شهدا، باعث شده تا به ویژه نسل جوان، آن‌گونه که باید در شیوه زندگی شهدا تدبر نکنند. با توجه به اینکه از این مسئله پرهیز کرده‌اید به نظر می‌رسد کتاب‌ها مورد توجه عموم جامعه قرار گیرد. نظر شما چیست؟

از این نوع نگاه پرهیز کردیم، شهدایی داریم که به حر لشکر 25 کربلا معروف بودند اما اعتقاد داریم سابقه قبل از جنگ و سال‌های پیش از انقلاب این افراد هم باید عنوان شود تا این نگاه‌ها تغییر یابد.

جوانان ما باید بدانند شهدا افرادی نبودند که مادرزاد آسمانی باشند بلکه برخی از اینها در جریان انقلاب، به این سمت هدایت شدند، برخی از اینها مانند ما جوان قبل از انقلاب بودند و در آن برهه زندگی کردند. تصاویر واقعی از شهدا ارائه دادیم.

نویسنده‌های شناختنامه حوزه دفاع مقدس، شهدا را به گونه‌ای معرفی کردند که در نگاه جامعه باورپذیر باشد.

تصور می‌کنید تعداد جلدهای شناختنامه دفاع مقدس مازندران افزایش یابد؟

قرار بر این بود 33 جلد شناختنامه تدوین کنیم که تاکنون 27 جلد منتشر شده است و بنا داریم این شناختنامه را به 40 جلد برسانیم.

در پایان نام شهدا و نویسنده کتاب‌های مربوط به این شهدا را معرفی کنید.

سردار شهید حسین‌جان بصیر، سردار شهید جعفر شیرسوار و امیر شهید خلبان احمد کشوری به قلم زین‌العابدین درگاهی، سردار شهید بلباسی، سردار شهید حسین‌علی مهرزادی، سردار شهید حبیب‌الله افتخاریان و سردار شهید موسی نظری به قلم سید محمد هاشمی، سردار شهید ناصر بهداشت به قلم احد مهربان‌نژاد، سردار شهید حسین بهرامی به قلم هاجر امامی بندپی، سردار شهید علی‌اصغر پولادی به قلم سمیه اسلامی، امیر شهید خلبان حسین خلعتبری به قلم جلیل غدیری، شهید یاسر زند به قلم یاسر زند، سردار شهید خیریان و سردار شهید مصطفی گلگون به قلم عصمت بابادی، سردار شهید حشمت‌الله طاهری به قلم فاطمه حیدری، سردار شهید احمد امین طبرسی به قلم آزیتا معاش‌ثانی، سردار شهید ذبیح‌الله عالی به قلم ابراهیم غفاری چراتی، سردار شهید محمد حسن قاسمی طوسی، سردار شهید محمد رحیم بردبار و شهید محمد مرشدی به قلم سید حسین ولی‌پور زرومی، سردار شهید شعبان فکوری به قلم علی رستم‌نژاد، سردار شهید علی‌اکبر کارگر و روحانی شهید سلیمانی‌فرد به قلم منور ولی‌زاده، سردار شهید صادق مزدستان، سردار شهید حمیدرضا نوبخت، سردار شهید علیرضا نوبخت و سردار شهید علیرضا نوری به قلم صبا معاش‌ثانی، امیر شهید سید مسعود منفرد نیاکی به قلم صبورا محمودی، سردار شهید یوسف سجودی به قلم محسن علی‌نژاد، امیر شهید خلبان علی‌اکبر شیرودی به قلم زین‌العابدین درگاهی و صبا معاش‌ثانی، سردار شهید سید ابراهیم کساییان به قلم سپیده واگذاری، سردار شهید ابوالقاسم محمدزاده به قلم محمدعلی دیانی و روحانی شهید هاشمی‌نژاد به قلم صاعقه خشنودی.