مازندنومه، سرویس فرهنگی و هنری: نشست تخصصی طنز در رادیو مازندران با حضور عوامل برنامه عصرگاهی «نماشون» در حوزه هنری مازندران برگزار شد.

در این نشست که با اجرای حمیدحمزه نژاد همراه بود، ابتدا بهروز رستگار و علی حسن نژاد به قرائت شعرهای طنز محلی خود پرداختند و در ادامه تهیه کننده برنامه «نماشون» گفت: این سوال برایم مطرح بود که چرا در حوزه هنری فقط برنامه های مربوط به شعر طنز برپا می شود و جایگاه نثر طنز و طنز در رسانه ای مانند رادیو کجاست؟

علی صادقی با بیان اینکه در همین راستا، این نشست برگزار شد، اظهار کرد: رادیو مظلوم است و این مظلومیت را در برنامه امروز هم می‌توان لمس کرد.

وی افزود: در رادیو وقتی اسم طنز می آید، ذهن‌ها به سمت برنامه «صبح جمعه با شما» و پیش از آن «شما و رادیو» می رود.

صادقی با اشاره به اینکه در رادیو مازندران تولید برنامه ای با مختصات صد درصدی طنز خیلی سابقه ندارد، گفت: سبک و ساختار برنامه‌سازی در رادیو در این سال‌ها عوض شده، 15 سال قبل برنامه طنز نداشتیم و اغلب، برنامه های عصرگاهی تفریحی و سرگرمی با محوریت مسایل اجتماعی و فرهنگ عامه بود که البته آیتم طنز هم داشت اما برنامه‌ای که صفر تا صد آن طنز باشد، همین برنامه «نماشون» است که با اسم های مختلف مثل مازرونی ونگ، عصر رادیو، عصر مازندران، بهارستان و... بیش از یک دهه است تولید می شود.

وی با بیان اینکه متن رادیویی شبیه متن مکتوب نیست و باید شنیده شود و شنونده یک بار فرصت شنیدن دارد و عملاً نابیناست، تصریح کرد: نویسنده برنامه طنز باید بداند برانگیختن و به کارگیری نیروی تخیل شنونده مهم است.

این نویسنده ادامه داد: نویسندگی در برنامه‌های مختلف رادیو، زبان متفاوت دارد و طنز رادیو در چند سبک و فرم برنامه می‌تواند قرار گیرد.

صادقی در بیان ویژگی های طنز رادیویی اعم از نمایش طنز، برنامه های ترکیبی-نمایشی، جنگ و برنامه های مجله ای، با اشاره به اینکه هر برنامه طنز باید به اجزای کوچکتری تقسیم شود و هر کدام مستقل طنز خود را داشته باشند، خاطرنشان کرد: نویسنده طنز در رادیو تنهاست، چون هم چنین نویسنده‌هایی کم داریم و هم حساسیت‌هایی وجود دارد. حساسیت ها گاهی به شکایت مسئولان از ما نیز منجر شده است.

وی با بیان اینکه یکی از وظایف نویسنده طنز رادیو تیپ سازی و خلق شخصیت است، اظهار کرد: شعاری در نماشون با این عنوان داریم که «ما با همه شوخی می‌کنیم حتی شما دوست عزیز»، اما نقد غیر منصفانه، تمسخر اقوام و شهرهای مختلف، ضد زبان و فرهنگ بومی عمل کردن و جدایی طلبی و بازی شرق و غرب استان نباید در قالب طنز طرح شود.

تهیه کننده برنامه رادیویی نماشون ادامه داد: تهیه کننده باید تصور کند برنامه را برای یک نفر می سازد. یعنی تنها یک مخاطب دارد. احتمال دارد این یک نفر سرگرم کار دیگری باشد. بنابراین باید توجه او را جلب کند. به همین دلیل در برنامه های طنز در گنجاندن نکته های طنزی، کنایه ای، جناسی و استعاری باید دقت شود که نکته ها توسط مخاطب ها درک شود.

صادقی با اشاره به اینکه طنز نباید آزار دهنده باشد و مرز بین طنز و آزار، خیلی شکننده است، افزود: خلاقیت و آفریتش بالاتر از تکنیک کار است، اصول را می‌توان در یک دوره آموزشی، یاد گرفت اما بدون خلاقیت نمی‌توان مسیر را به درستی طی کرد.

نویسنده و تهیه کننده برنامه رادیویی نماشون تصریح کرد: ما در نماشون هر چند ذخیره ذهنی از سوژه ها داریم،  سوژه های مان را با مشاهده از زندگی و مسایل و دلمشغولی های روزمره مردم می گیریم. در این 10-12 ساله تلاش کردیم چاه خلاقیت مان همواره آب داشته باشد. خلاقیت را بالاتر از فرمول ها و چارچوب های کلاسیک کار می دانیم.

وی تاکید کرد: تهیه کننده برنامه طنز رادیویی باید مخاطب طنزش را بشناسد و روحیاتش را بسنجد. نویسنده طنز رادیویی مانند یک تردست که در آن واحد چند توپ را در هوا نگه می دارد، باید در هر لحظه و برای هر قشری که مخاطب اوست، چیزی برای عرضه داشته باشد.

تهیه کننده برنامه نماشون، با بیان اینکه می‌توان انتقاد کرد و اتفاقی برای فرد هم نیفتد، گفت: بسیاری از خودسانسوری‌ها، خودساخته است، نقد در برنامه طنز، محور است وگرنه چه فرقی با برنامه جدی دارد.

وی تاکید کرد: ما تا حدودی قیدوبندها را هم از پای خیال و هم تا حدودی در واقعیت باز کرده ایم. به خودمان آزادی های لازم را برای دستیابی به مخاطب بیشتر و رضایتمندی مخاطب داده ایم. برنامه طنز اگر جسارت و جرات نقد و شوخی را نداشته باشد فرقی با برنامه جدی و خنثی ندارد.

مدیرمسئول سایت مازندنومه با اشاره به اینکه طنز یعنی مسائل مربوط به جاده، حادثه، گرانی، یارانه و ... همین اتفاقاتی که در روز می‌افتد، تصریح کرد: صادق بودن با مخاطب عنصر مهم دیگری در طنز است، تلاش کردیم با وجود تصوری که از صداوسیما وجود دارد، با مردم صادق باشیم.

وی خاطرنشان کرد: الان درک رسانه‌ای مردم بالاست. نمی توان و نباید به مردم دروغ تحویل داد. محدودیت‌ها را به مردم‌می‌گوییم و چیزی برای پنهان کردن نداریم.

صادقی استدلال کرد: خیلی حرف ها را می شود رک و راست و صاف بیان کرد. اما بعضی حرف ها را نمی شود راحت بیان کرد. مثلا نمی توان راحت درباره ضعف فلان مسئول و کوتاهی فلان ارگان گفت. واکنش نشان می دهند. ما تلاش کردیم هم حرف مان را بزنیم و هم کسی از ما نرنجد. در واقع نقد در لباس خنده. سعی می کنیم حین خنداندن، حرف مان را هم بزنیم. (خنده خنده شه حرف ره زمبی)

وی در پایان با ذکر مصادیق و مثال گفت: در متن نماشون ما از تکنیک هایی مثل اسم و تیپ سازی، کوچک سازی، اغراق و بزرگنمایی، بی معنایی، استدلال احمقانه، کاریکاتورسازی، نظیرسازی، مشابه سازی، لطیفه سازی، برعکس گویی، بی تناسب سازی، بی ربطی، یکسان سازی، دومعنایی، تضاد و... برای نگارش متن و نمایش ها و خنداندن مردم بهره می بریم.

* باید ظرفیت خود را بالا ببریم.

مجری-بازیگر برنامه نماشون هم در این نشست اظهار کرد: در گذشته در برنامه  گلبانگ ساحل کارهایی برای طنز تنظیم می‌شد اما برنامه‌های امروز شکل متفاوتی دارند.

رحمان قدمی با بیان اینکه امکانات و حمایت، باید برای تولید برنامه طنز مهیا باشد، افزود: رسانه و شرایطی که بر آن حاکم است (مسایل درون سازمانی) و مسایل برون سازمانی متفاوت و دست و پاگیر است و ما هم کارمند هستیم و تابع قانون.

وی افزود: در رادیو همین هم که طنز اجرا می‌شود کار سختی است، و حمایت نمی‌شود.

قدمی با اشاره به اینکه باید حرف مردم را بزنیم چون رسانه مردم هستیم، گفت: بعضی مشکلات وجود دارد که بخشی به ظرفیت مردم برمی‌گردد و بخشی هم به ظرفیت دیگران.

این مجری رادیو اضافه کرد:سریال پایتخت، سریالی پخش شده اما ظرفیت پذیرش این سریال چه اندازه است، باید ظرفیت خود را بالا ببریم. گاهی برای حل یک معضل در قالب برنامه طنز باید تاوان بدهیم.

گفتنی است در بخش پایانی این نشست بخشی از برنامه نماشون با اجرای رحمان قدمی و الهه جباری، به صورت زنده برای حاضران اجرا شد.