مازندنومه، سرویس فرهنگی و هنری: در روزگاری که حفظ و ابراز هویت تاریخی به نشانه ای از تاریخ، تمدن و فرهنگ تبدیل شده و هر قوم و ملتی درصدد است تا پیشینه ی حضورش را به رخ جهانیان بکشاند و از این رهگذر بتواند به گردشگری و اقتصاد ناشی از حضور، درآمدی درخور و اشتغالی پایدار ایجاد کند، بناهای یگانه و منحصربه فرد ما در اثر بی کفایتی متولیان فرهنگی نابود می شود.

انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو با ارسال متن زیر از مرگ تنها اثر قاجاری این شهر خبر داده است:

اردیبهشت ماه که تجلی فرهنگ، شعر و نکوداشت میراث فرهنگی و روز جهانی موزه است، سهم بهشهر از این اتفاقی که باید تلنگری به حفظ داشته های فرهنگی باشد، تخریب تنها بنای قاجاری خانه ی عطار شده است.

خانه ی علی اکبر عطار لمراسکی که با معماری و تزئینات ویژه دوره قاجاری و دارای چهار اتاق و راهرو در دو طبقه ساخته شده بود و به علت نبود ماترک در اختیار وراث درجه دو قرار داشت، از سالها پیش خالی از سکنه و در اثر باد و باران بخش کوچکی از سفال های پشت بام آن ریزش کرده بود.

انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو با شناسایی این مکان در سال 1384 و نامه نگاری به اداره کل میراث فرهنگی وقت، ثبت ملی این بنای تاریخی را خواستار شد.

طی بازدیدهای نماینده میراث فرهنگی از این مکان، واجد ثبت ملی تشخیص داده شد، اما نامشخص بودن نماینده وراث در طی این سالها از عواملی بود تا بنا مورد حفاظت قرار نگیرد.

در سال 1395 نماینده یکی از وراث اعلام کرد این مکان به مبلغ 170 میلیون تومان آماده فروش است. ضمن بازدید از این مکان و بررسی وضعیت موجود، گزارشی از ویژگی های تاریخی مکان را با شخصیت های فرهنگی شهرستان مطرح کردیم تا با کمک از خیران میراث فرهنگی موجب حفظ این بنا و ثبت در آثار ملی شویم.

متاسفانه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در طی دهه های اخیر التفات لازم را نسبت به آثار تاریخی نداشته و نه تنها با عنوان نداشتن بودجه از خرید آثار تاریخی خودداری کرده است، نسبت به حفاظت از آثار ثبت شده نیز اهمال می کند و نمونه های آن در بهشهر نیز وجود دارد.

مشورت با معاونت وقت اداره کل میراث فرهنگی نسبت به خرید این خانه موجب شد تا ایشان پیشنهاد خرید این مکان را به شهرداری بهشهر کند که همیشه مدعی حفاظت از میراث فرهنگی است.

شورای شهر و روابط عمومی با استقبال از خرید خانه عطار با تبلیغات گسترده در سایت شهرداری و فضاهای مجازی، منادی برآوردن آرزوهای شهروندان در ایجاد موزه و اعلام خرید خانه عطار شدند. در حالی که هیچگونه خریدی انجام نداده و تنها به مذاکراتی اکتفا کرده بودند.

آقای مهندس فیروزی مدتی که سرپرست شهرداری را به عهده داشت، منادی آوردن نوشدارو و واقعی سازی رویای مردم نسبت به خرید این خانه بود و علی رغم دریافت حکم رسمی شهردار، حداقل به ادعاهای خود جامه عمل نپوشانید و نشان داد که نمی توان به قول های ایشان هم اعتماد کرد.

شورای شهر بهشهر هم که پس از انتخابات سرگرم پافشاری بر انتخاب شخصی به سمت شهردار بود، بدون توجه به وظایف اصلی خود که عمدتاً بر محوریت فرهنگی و اجتماعی است، تنها به وعده هایی بی عمل اکتفا کرد و ریاست شورای اسلامی که در دوره قبل مسئول کمیسون گردشگری این شورا بود و باید بیشتر از دیگران به ضرورت حفظ ابنیه های تاریخی توجه کند، علی رغم پیگیری های مداوم این انجمن و قول هایی که برای تصویت خرید این مکان داده بودند، هیچگونه اقدامی نکرد.

شورای اسلامی و روابط عمومی شهرداری در سالهای اخیر با تبلغات گسترده دائما پیگیر در اختیار گرفتن آثار عصر صفوی (کاخ چشمه عمارت و مجموعه عباس آباد) بوده و خود را حامی میراث فرهنگی نشان داده اند، اما برای خرید تنها خانه ارزشمند قاجاری با تمام ادعاهای تبلیغاتی اقدامی نکرده اند.

معاونت میراث فرهنگی استان هم علی رغم آگاهی از تخلفات فراوانی که شهرداری بهشهر نسبت به حفظ حریم تاریخی در اختیار خود داشته اند، نسبت به وظیفه ی ذاتی این نهاد اقدامات شایسته و پیشگیرانه ای نداشته اند.

یکی از وراث خانه عطار اسفند ماه به برداشتن بخشی از پوشش سفالی این بنا اقدام کرد که با پیگیری های انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو و مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان، از ادامه عملیات تخریب جلوگیری شد و همان روز ریاست شورا نسبت به مصوبه خرید این بنا در جلسه عصر وعده داد.

در نهایت تنها اثر قاجاری بهشهر بخاطر بی توجهی میراث فرهنگی، شورای شهر و شهرداری بهشهر در 22 اردیبهشت توسط وراث تخریب شد. خانه ای که می توانست با آثار ارزشمندی که داشت، نماد معماری و سکونت بهشهر در عصر قاجاری باشد.

براساس مصوبه شورای سازمان میراث فرهنگی کشور در سال 1373 ، انجمن های میراث فرهنگی کشور در مراکز استان ها به ریاست استاندار و دستگاه های ذیربط بوده و در شهرستان ها از 1. فرماندار ( رئیس). 2. مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ( دبیر). 3. شهردار. 4. رئیس شورای اسلامی شهرستان. 5. فرمانده نیروی انتظامی شهرستان. 6. رئیس جهاد کشاورزی شهرستان. 7. رئیس اداره آموزش و پرورش. 8. رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی. 9. رئیس منابع طبیعی شهرستان. 10.رئیس محیط زیست شهرستان. 11. چهار تن از صاحب نظران و علاقه مندان، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان به پیشنهاد مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان و تصویب اعضاء تشکیل شده و وظیفه دارند تا نسبت به موارد ذیل اقدامات قانونی را به انجام برسانند.

•    تعیین مسوولیت و حدود وظایف اعضاء در حفاظت از آثار و تپه های تاریخی ، در صورت امكان انتخاب یك نفر نماینده  مورد اعتماد برای حفاظت هر یك از آثار و تپه های تاریخی واقع در در حوزه بخش یا قریه از بین اعضای اصلی یا افراد علاقمند و معرفی آن به میراث فرهنگی محل .

•    تهیه صورت جامعی از تپه ها و بناهای تاریخی با توجه  به اطلاعاتی كه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در اختیار آن ها  قرار می دهد و كسب اطلاع از وجود آثار تاریخی ناشناخته به ویژه آثار تاریخی كه در نقاط كوهستانی و دور افتاده وجود داشته واحیاناً از نظر میراث فرهنگی دور مانده باشد .

•    مشورت  و ارایه راه حل عملی برای جلوگیری از خرید و فروش اشیای تاریخی و معرفی خریداران و فروشندگان و دلالان و كاوشگران  غیر مجاز به مراجع ذیربط .

•    رسیدگی به گزارشات واصله از طرف اعضاء و مطلعین محلی در رابطه با هر گونه تخریب آثار تاریخی و ارایه گزارشات تخریب  یا تجاوز و نیز ساخت وساز در حریم آثار و یا بر روی تپه های تاریخی توسط رییس انجمن و حوزه های انتظامی و ارسال رونوشت آنها به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری محل جهت پیگیری لازم.

•    شركت در كلاسهای تشكیل شده از سوی انجمن های استان و شهرستان كه با مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان جهت افزایش آگاهی های آنان بر گزار می شود .

•    جلب مساعدتهای مادی و معنوی اهالی محل و فراهم كردن زمینه ی همكاری و هماهنگی سایر دستگاه های دولتی و عمومی در جهت حفظ آثار و تپه های تاریخی هر محل .

•    سعی در بالا بردن سطح معلومات و اطلاعات علمی  وفرهنگی اهالی به شناخت وحفاظت آثار تاریخی ( به خصوص آثار منطقه ) و علاقمند كردن مردم به رعایت احترام وحفظ صیانت انها از طریق گردهمایی.

متاسفانه باید گفت که چنین انجمنی در شهرستان بهشهر وجود ندارد و وجود این انجمن می توانست با پیگیری نسبت به حفاظت از این بنا، مانع تخریب ساختمان شده و وراث خانه عطار هم از طریق حفظ این خانه و نام خاندان، تنها هویت معماری عصر قاجاری را ماندگار کنند.

اهمال شورای شهر و روابط عمومی شهرداری علی رغم تبلغات گسترده نسبت به حفظ خانه عطار، نشانه آشکاری از بی توجهی نسبت به آثار تاریخی و میراث فرهنگی شهرستان بوده و در حافظه تاریخی دوستداران میراث فرهنگی خواهد ماند.