مازندنومه، سرویس اجتماعی: آن چه در پی می آید بخشی از گزارش ایرنای مازندران درباره نقش خبرنگاران استان در بحران کروناست. در این گزارش با علی صادقی -سردبیر مازندنومه- نیز گفتگو شده است. صادقی بر این باور است که اکنون ما به جای خبرنگاری بحران، بحران در خبرنگاری داریم. متن کامل در زیر آمده است.

یک فعال رسانه‌ای گفت: خبرنگاری شغل متفاوتی است و کهنگی و روزمرگی در این شغل بی‌معناست. خبرنگاری که خلاق است همیشه باید در جریان مسائل باشد و لازمه این در جریان بودن هم کشف حقایق تازه است.

علی صادقی با بیان اینکه خبرنگار موقع کار، پرسش‌هایی مطرح می‌کند که عامه مردم می‌خواهند بدانند جواب این پرسش‌ها چیست، اظهار کرد: از این روی خبرنگار باید همیشه با مردم باشد و نیازمندی‌ها و علایق مردم را بشناسد در پیدا کردن حقیقت اصرار و پشتکار داشته باشد، راه‌های اصلی و میانبر را بداند که چگونه خبر حقیقی را از خبر جعلی تشخیص دهد.

وی با اشاره به اینکه کار خبرنگار انعکاس رخدادهایی است که قابلیت تبدیل شدن به خبر و اطلاع‌رسانی را به جامعه دارد، گفت: خبرنگار باید در مجموع تجربه، دانش و شم خبری داشته باشد که ملزومات کارش است.

این فعال رسانه‌ای ادامه داد: اکنون در شرایط شیوع کرونا، خبرنگاری که بیکار و منفعل است، در واقع شم خبری ندارد که البته آن هم ممکن است به خاطر نداشتن دانش و تجربه‌ باشد.

وی تصریح کرد: فردی که خبرنگاری در بحران را نداند، خبرنگار محسوب نمی‌شود، هر چند اسمش در سامانه وزارت ارشاد به عنوان خبرنگار ثبت شده باشد. خبرنگاری تعطیل بردار نیست، مانند هوا است و باید همیشه در جریان باشد به ویژه در زمان بحران.

صادقی افزود: در زمان بحران، مخاطب تشنه اطلاعات و آگاهی است، اما می‌بینیم اکنون قاطبه جامعه خبری ما در قرنطینه فکری و قلمی فرو رفته‌اند و ذهن بسیاری از خبرنگاران مازندرانی در قرنطینه است و معدودی در حال تولدی محتوا هستند.

سردبیر مازندنومه با بیان اینکه اکنون متوجه شدیم به جای خبرنگار بحران، بحران در خبرنگاری داریم، اظهار کرد: بخش زیادی از خبرنگاران که در زمان غیربحرانی اسم شان را در رسانه‌ها می‌دیدیم، اکنون معلوم نیست کجا هستند و تولیدشان چیست؟ مگر خبرنگار فقط باید در جلسات دولتی حضور یابد که خبرنگار محسوب شود؟ کجای دنیا خبرنگاری داریم که فقط به جلسات برود و هر چه مسئول گفت تایپ کند و برای رسانه‌اش بفرستد؟

صادقی با اشاره به اینکه کرونا پر از سوژه‌های خبری، گزارش و گفت و گو است، تصریح کرد: بسیاری از خبرنگاران ما خلاقیت ندارند و تنبل هستند. اصلا برای من سوال است که با این بیکاری خودخواسته، چگونه مخارج زندگی خود را تامین می‌کنند؟ این افراد تصور می‌کند چون کرونا اغلب مشاغل را زمین‌گیر کرده، آنها هم باید در خانه بمانند و شغل خود را تعطیل کنند، در حالی که خبررسانی مانند نفس‌کشیدن، ممتد است.

مدیرمسئول سایت مازندنومه در ادامه چند سوژه خبر، گزارش و گفتگو را بیان کرد و افزود: کرونا کنار زشتی هایش، زیبایی های زیادی هم دارد که می‌تواند دستمایه کار خبرنگار شود؛ موضوعاتی مانند گزارش یا گفتگو با کادر درمانی که هفته هاست از خانواده دورند و در معرض خطر، گفتگو با خانواده پزشکان و پرستارانی که به خاطر کرونا درگذشته اند، گزارش از نیروهای خدماتی بیمارستان ها که دیده نمی شوند، گفتگو و گزارش از ستادهای مردمی مبارزه با کرونا، کسانی که ماسک می دوزند، گان می دوزند و پول جمع می کنند که تعداد این ها خیلی زیاد است. خیاطانی داریم که دو سه ماه است بدون دریافت مزد، لباس و ماسک می دوزند و کارگاه‌شان هم اجاره‌ای است، حتی افراد تحت پوشش کمیته امدادی هستند که زندگی دشواری دارند، اما در خانه‌های‌شان رایگان ماسک می دوزند، گفتگو و گزارش از دست‌فروش‌ها و کارگران روزمزد که این روزها به سختی روزگار می گذرانند، گفتگو با جامعه‌شناسان و استادان علوم سیاسی درباره پساکرونا، گفتگو با روان‌شناس‌ها درباره آسیب‌های روانی کرونا به خانواده‌ها و کودکان، گفتگو با اقتصاددان‌ها درباره اقصاد استان و کشور پس از کرونا، اطلاع‌رسانی درباره کشت و کار بهاره در زمان کرونا، گفتگو با کارشناسان بهداشت محیط، گفتگو با دهیاران و شوراهای روستایی درباره وضعیت روستاها و اقدامات‌شان در بحران، گفتگو با روحانیانی که داوطلبانه فوتی‌های کرونایی را کفن ودفن می کنند، گفتگو درباره نقش آسیب‌های زیست‌محیطی کرونا، کارکرد تامین اجتماعی در زمان بحران، مراسم ختم‌های مجازی، وضعیت ورزش در زمان قرنطینه با توجه به تعطیلی مراکز ورزشی، وضعیت هتل‌ها و سوییت ها و اماکن بوم‌گردی و بسیاری از مشاغل تعطیل شده در زمان کرونا و وضعیت شاغلانش، گفتگو با پزشکانی که شماره گذاشته اند در فضای مجازی تا مردم تلفن کنند و ویزیت رایگان بشوند و ده‌ها سوژه دیگر. اصلاً خبرنگاری به ده نفر تلفن کند که یک میلیون تومان وام واریزی دولت را چه کرده؟ همین سوژه یک گزارش جالب می شود.

تهیه کننده صداوسیمای مازندران افزود: در نبود خبرنگاران بحران، بحران کپی پیست، تشدید می‌شود و الان در فضای مجازی شاهد کانال‌های کپی پیستی هستیم که اخبار تولیدی دیگر رسانه‌ها را مصرف می‌کنند. اهمیتی هم ندارد آن تولید، ارزش خبری واقعی داشته باشد یا نه، فقط می‌خواهند یک پست به پست‌های خود اضافه کنند. این ها حتی توانایی تشخیص صحت خبر را هم ندارند و هر چه به دست شان برسد استفاده می‌کنند. چون سطح سواد رسانه‌ای مردم پایین است، جذب این کانال‌های دست دو و سه می‌شوند.

مدیرمسئول سایت مازندنومه با بیان اینکه این افراد خبرهای تولیدی دیگر رسانه‌ها را در کسری از ثانیه سرقت می‌کنند، ادامه داد: این یعنی رسانه‌ها و خبرنگاران حقیقی و واجد شرایط، در حداقل نفرات هستند، یا خبرنگاران و رسانه‌های این چنینی نداریم و یا آن قدر کم داریم که رسانه‌های درجه چندم جلو آمدند.

صادقی تصریح کرد: البته در آینده مردم تلگرام‌زده می‌شوند و خیلی از مخاطبان این رسانه‌های دست چندم ریزش می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه در شرایط بحران، خبرنگار باید ۲ کار انجام دهد، اظهار کرد: خبرنگار در این شرایط باید آگاهی کامل از وقایع جامعه و مسائل روز داشته باشد، همچنین منابع خبری را بشناسد و با آنها ارتباط برقرار کند.

این فعال رسانه‌ای خاطرنشان کرد: از یک جهت کار برای خبرنگار در شرایط بحران راحت‌تر است چون دیگر دنبال موضوع نمی‌گردد، الان موضوع کرونا است و فقط باید سوژه‌های مربوط به این موضوع را پیدا کند.

تهیه کننده رادیو مازندران یادآور شد: تلگرام و ایسنتاگرام خبرنگار را وابسته و تنبل کرده و او تصور می‌کند با انتشار استوری و پست‌های یک خطی و کارهایی از این دست، به وظیفه خود عمل می‌کند.

وی ادامه داد: وظیفه خبرنگار، استوری و پست و کپی کردن نیست؛ تولید محتوا و قدرت و توانایی تجزیه و تحلیل مسائل مهم است که اکنون یک خبرنگار در شرایط بحران باید انجام دهد.

این فعال رسانه‌ای با اشاره به اینکه خبرنگار قبل از بحران، حین بحران و بعد از بحران وظایفی دارد، افزود: اگر دیگران مسائل را فراموش می‌کنند خبرنگار باید به یاد داشته باشد ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که آبستن حوادث طبیعیِ خارج از مهار ما است، همان طور که از دیگران انتظار داریم در شرایط بحران رفتار حرفه‌ای داشته باشند، خبرنگاران هم باید در این روزهای سخت، کار خود را به درستی انجام دهند.

صادقی تاکید کرد: شم خبرنگاری الان باید بروز یابد و فقط نباید به دنبال این باشیم که سازمان دولتی کارش را درست انجام دهد، خبرنگار هم وظایفی دارد که باید درست انجام دهد.

وی با طرح این سوال که در روزهای کرونایی، در مازندران چند خبرنگار تلاش کردند وارد بیمارستان شده و گزارش تهیه کنند؟ گفت: شاید تعداد کمی رفته باشند اما به اولین در بسته‌ای که خوردند برگشتند و با این بهانه که "راه نمی‌دهند" از این کار منصرف شدند. ولی باید بگویم با وجود خطرات و درهای بسته‌ای که وجود دارد، اندک خبرنگار و مستندساز این کار را انجام دادند.

صادقی با اشاره به اینکه خبرنگاری در بحران دانش و مهارتی است که باید در اطلاع‌رسانی به کار گرفته شود تا اخبار متناقض و بحران‌زا گسترش نیابد، خاطرنشان کرد: بحران تمام نمی‌شود بلکه جای خود را به بحران دیگری می‌دهد؛ بنابراین خبرنگاری نباید هیچ وقت تعطیل شود.