«تاريخ هزار ساله اسلام در نواحى شمالى ايران» عنوان كتابى به قلم محمدمهدى شجاع شفيعى است كه به موضوع نفوذ و گسترش اسلام در نواحى مازندران، گلستان و مناطق رويان، الموت و طالقان از قرن دوم تا قرن دوازدهم هجرى مى پردازد.

 چاپ دوم اين كتاب كه چندي پيش از سوى نشر اشاره منتشر شده، با ويرايش كامل و تجديدنظر كلى نويسنده همراه بود.

محمدمهدى شجاع شفيعى متولد ۱۳۳۰ تنكابن و فوق ليسانس حقوق است كه به وكالت دادگسترى اشتغال دارد.

 وى هم اكنون علاوه بر مقالات فراوانى كه در نشريات مختلف چاپ كرده، كتاب ديگرى نيز در دست تأليف دارد.گفت وگوي"ساير محمدي"-شاعر وروزنامه نگار بابلسري-را با او بخوانيد: 

* آقاى شفيعى كتاب «تاريخ هزار ساله اسلام...» با چه انگيزه اى تأليف شده است؟

 \ واقعيت اين است كه شخصاً از سال ها پيش به دنبال پيدا كردن كتابى بودم كه منحصراً درباره وقايع صدر اسلام و تاريخ اسلام و امور مذهبى در خطه شمال ايران نوشته شده باشد، اما هر چه گشتم، اثرى با اين مشخصات پيدا نكردم.به هر حال بسيارى چون من مى خواهند بدانند، چگونه پيكارگران قرن هاى نخستين اسلام به آن سوى البرز و سراسر سرزمين هاى سرسبز شمال تسلط پيدا كردند و سرانجام به چه صورت، دين مبين اسلام را پذيرفتند.

 اين گرايش چه فراز و نشيب هايى داشت و چگونه محبت خاندان على (ع) در دل هاى مردم اين ديار خانه كرده و در جان و روان آنها ريشه دوانده است. اسلام با چه شكل و محتوايى براى مردم البرزنشين پذيرفتنى شد بعد هم اين پرسش مطرح مى شود كه براى علويان مهاجر سده هاى آغازين اسلام چه جايى مساعدتر از مناطق سرسبز شمالى براى پاشيدن بذر اسلام و براى كاشتن نهال هاى عدالت راستين اسلام چه خاكى آماده تر از سرزمين حاصلخيز شمال ايران مى توانست وجود داشته باشد.

 * شما براى نوشتن چنين كتابى از چه منابعى استفاده كرده ايد؟

 \ اگر در دامنه هاى شمالى البرز و كرانه هاى جنوبى خزر به علت باران سالانه و رطوبت هوا آثار و ابنيه تاريخى و بناهاى باستانى مربوط به قرون گذشته دوام نياوردند تا در اين دوران به كار پژوهشگران بيايد، اما خوشبختانه كتاب ها بويژه كتاب هاى تاريخى و سفرنامه هاى گوناگون كه مورخان و پژوهشگران درباره اين خطه مكتوب كرده اند، گذشته اى بسيار روشن را از اين نواحى به ما مى نمايانند. تلاش برخى از محققان براى شناخت ابعاد و جنبه هاى گوناگون تاريخى و فرهنگى اين خطه واقعاً سزاوار تقدير است.

من طى سال ها مطالعه و تحقيق و يادداشت بردارى از منابع مختلف توانستم، انبوهى داده هاى تاريخى فراهم كنم. نقل و انتقال ادارى هم مزيد بر علت شد تا بسيارى از آثار دوره اسلامى از جمله مساجد، بقاع متبركه و ساير بناهاى تاريخى را از نزديك ببينم و هر بار كه پاسخ يك پرسش را پيدا مى كردم، ده ها پرسش ديگر در انديشه ام پيدا مى شد. سرانجام آنچه فراهم كردم بسيار گسترده شد، پس تصميم گرفتم آنها را به صورت كتابى تأليف و تدوين كنم.

 * عدد هزار سال كه در عنوان كتاب آمده، مربوط به ورود اسلام به ايران است يا اين عدد را به صورت نمادين انتخاب كرده ايد ؟

\ اين هزار سال مربوط به ورود اسلام به خطه شمال است. يعنى از قرن دوم هجرى بود كه اسلام وارد شمال ايران شد. تا قرن دوازدهم هجرى را دنبال كردم. اسلام از قرن اول يعنى از سال ۲۳ هجرى كه اسلام وارد مدائن پايتخت ساسانيان شد، به تدريج قدم به قدم گسترش يافت به نهاوند و همدان و ديگر نقاط نفوذ كرد. اما مازندران و خطه شمال ايران حاكمانى داشت كه در برابر اين جريان مقاومت مى كردند. يعنى گروه هايى كه در آن سوى البرز بودند، از جمله ديلميان و اسپهبدان طبريان و حكومت هاى محلى كه به نحوى بازماندگانى از حكومت ساسانيان بودند، مانع نفوذ لشكريان اسلام مى شدند. (iran-newspaper)