تعداد بازدید: 4068

توصیه به دیگران 1

يکشنبه 26 اسفند 1386-0:0

باد بهارون بيمو

جلوه‌اي از آيين‌هاي نوروزي در مازندران


آداب و رسوم نوروز در تمامي ايران زمين شنيدني است و مازندران نيز با مراسم‌هاي نوروز خواني و مادرمه‌ در ميان ديگر استان‌ها شهرت خاص دارد‌.
  
 
 تعريف درست نوروز نخستين روز سال در تقويم ايراني يعني يكم فروردين ماه و يا روز اورمزد از ماه فروردين است، لحظه آغاز نوروز درست پس از نيمه شب بوده و اين يك لحظه تقويمي است.
لحظه تحويل سال يك واقعه يا لحظه طبيعي است و زمان آن مي‌تواند ساعت‌ها با لحظه آغازين روز يكم فروردين فاصله داشته باشد، بنابراين لحظه تحويل سال در سراسر جهان يكي است، ولي لحظه آغاز نوروز يكم فروردين نسبي است، نسبت به خط استاندارد زمان بين‌المللي كه سابقاً به خط گرينويچ مشهور بود و هنوز هم اكثر مردم آن را به همين نام مي‌شناسند.

*شگون‌آو‌ري
برخي از خانواده‌هاي روستايي ايران به ويژه در مازندران به هنگام نوروز سفره عيد نوروز را چند ساعت پيش از تحويل سال مي‌چينند و در اشتياق تحويل سال، منتظر كسي مي‌شوند كه او را براي خود شگون‌آور قرار داده‌اند تا در نخستين ساعت‌هاي سال نو به خانه‌شان بيايد و برايشان شگون بياورد.
‌هر يك از خانوادهاي روستا، يكي از همسايه‌ها يا يكي از منسوبان به خود را براي خانه خود شگون‌آور مي‌دانند و او را به اصطلاح خودشان سال‌مج يا مارمه مي‌نامند.


سال‌مج هر خانه‌اي، نخستين كسي است كه پس از تحويل سال به آن خانه وارد مي‌شود. او با خوشرويي و نشاط با ظرفي آب به خانه مي‌آيد. آب را در حياط خانه مي‌پاشد و سال نو را به اهل خانه تبريك مي‌گويد.
افراد خانه با سرور و شادماني به استقبال سال‌مج خود مي‌روند و او را به كنار سفره عيد و سيني دعوت مي‌كنند. آن‌ها از سال مج با كلوچه، نان، عسل، آجيل و ميوه به گرمي پذيرايي مي‌كنند و اعتقاد دارند كه از يمن حضور سال‌مج و از شگون اين پذيرايي، سفره‌شان در سال جديد هميشه پربركت خواهد بود. به اين مراسم، شگون‌آوري گفته مي‌شود.

*آداب و رسوم نوروز‌خواني
‌نوروز‌خواني معمولاً 15 روز قبل از فرا رسيدن عيد نوروز شروع مي‌‌شود.
در مراسم نوروزخواني، نوروز‌خوانان معمولاً به داخل روستاها مي‌‌آيند و با خواندن اشعار در مدح امامان و ترانه‌هاي محلي، طليعه سال نو را به مردم مژده مي‌‌دهند.


نوروز‌خوانان چند نفر هستند، يك نفر اشعار را مي‌‌خواند، يك نفر ساز مي‌‌زند و نفر ديگر كه به آن كوله‌كش يا باركش مي‌‌گويند به در خانه‌هاي مردم مي‌‌رود و مي‌‌خواند، «‌باد بهارون اومده ـ نوروز سلطون اومده ـ مژده دهيد به دوستان ـ گل به گلستون اومده» يا اين‌كه همين مضامين را با عبارات «بهار آمد، بهار آمد خوش آمد ـ علي باذولفقار آمد، خوش آمد ـ نوروزتان نوروز ديگر ـ‌ شما را سال نو باشد مبارك»، صاحبخانه نيز با دادن پول، شيريني، گردو، تخم مرغ، نخود و كشمش از آنان پذيرايي مي‌‌كند.


هنگام تحويل سال نيز افراد خانواده دور سفره هفت سين كه با ظرافت و سليقه خانم خانه چيده شده، مي‌‌نشينند و در حالي‌كه پدر خانواده دعاي تحويل مي‌‌خواند، منتظر سال نو مي‌‌شوند.
در گذشته كه امكانات ارتباطي مانند راديو و تلويزيون نبود با تيراندازي يا گفتن اذان سال جديد را به همه اعلام مي‌كردند.


در مازندران بعد از اين كه سال نو شد يك نفر كه معمولاً از بچه‌ها انتخاب مي‌شود به عنوان مادرمه (مارمه) برگزيده شده و با مجمعي كه در آن قرآن، آيينه، آب، سبزه و شاخه‌هاي سبز جوان قرار دارد، وارد خانه مي‌‌شود. چهارگوشه اتاق‌ها را آب مي‌‌پاشد، قرآن را كنار سفره هفت سين مي‌‌گذارد و شاخه‌هاي تازه سبز شده و داراي شكوفه كه معمولاً از درخت گوجه سبز است را به اين نيت كه سال سرسبز و خوش و خرمي براي خانواده باشد، جلوي در اتاق آويزان كرده يا روي طاقچه اتاق مي‌‌گذارد.


در اين روز مادر خانواده غذاي عيد، سبزي پلو با مرغ يا گوشت درست مي‌‌كند، علاوه بر آن بعضي هم غذايي به عنوان خيرات براي اموات مي‌‌پزند و بين مردم پخش مي‌كنند.‌(farsnews)


  • عزيز طالقانيپاسخ به این دیدگاه 0 0
    دوشنبه 7 تير 1389-0:0

    دومين دفتر از "گنج نامه ي ولايت بيه پيش" منتشر شد. اين دفتر، گزارش علي بالائي لنگرودي است از فرهنگ مردم گيلان خاوري، مازندران باختري، طالقان و الموت.
    مراكز فروش:
    1-كتابفروشي طهوري؛ روبروي در جنوبي دانشگاه تهران
    2-كتابفروشي توس؛ خيابان دانشگاه؛ پلاك يك
    3-بنياد نيشابور؛ روبروي در شمالي دانشگاه تهران
    4-نشر البرز؛ 09102306696

    • عزيز طالقانيپاسخ به این دیدگاه 0 0
      يکشنبه 26 ارديبهشت 1389-0:0

      كتاب "گاهشماري در بالاطالقان" منتشر شد. محل توزيع: تهران، روبروي در دانشگاه تهران، انتشارات طهوري

      • محمدصادق لهراسبی نیچکوهیپاسخ به این دیدگاه 0 0
        سه شنبه 6 فروردين 1387-0:0

        هم استانیهای عزیز سلام و سلام ویژه به نوشهریها کجوریها بالاخص نیچکوهیهای عزیز سال نوشما مبارک بنده با عنایت به عشق و علاقه ای که به زادگاهم نیچکوه دارم اقدام به ایجاد وبلاگی به نام " نیچکوه نگین سبز کجور مازندران " با آدرس http://www.nichkooh.blogfa.com
        نموده ام از شما هم استانیها همشهریها و هم محلی های عزیز خواهشمندم به این وبلاگ سر زده و پیشنهادات و انتقادات خود را جهت بهتر نمودن این وبلاگ ارائه دهید متشکرم


        ©2013 APG.ir