شماري از كارشناسان از وحوش به عنوان ميراث ارزشمند جنگل‌هاي خزري ياد مي‌كنند و معتقدند سرمايه‌گذاري بيشتر و حمايت همه جانبه براي صيانت از اين گونه‌ها ضروري است.

آنان اعلام كردند: تخريب مناطق زيستگاهي، بهره‌برداري غيرمجاز از جنگل‌ها، شكار بي‌رويه، نبود قوانين جامع مربوط به بنگاههاي بهره‌بردار، وجود ديدگاه تجاري نسبت به وحوش و نبود هماهنگي فرابخشي، نسل بسيار از گونه‌هاي جانواري را به خطر انداخته است.

برخي از كارشناسان حفاظت محيط زيست از ارايه آمار و ارقام در اين زمينه خودداري مي‌كنند اما اذعان دارند كه در چند سال گذشته شمار وحوش جنگل‌هاي شمال رو به كاهش نهاده است.

امروزه يافتن رد پاي برخي از جانوران نظير ببر مازندران، عقاب طلايي، عقاب شاهي و خرس قهوه‌اي در جنگل‌هاي منطقه از محالات شده است.

اين در حالي است كه تا دهه‌هاي اخير صداي برخي از اين گونه‌ها در جنگل‌هاي هيركاني و در وراي بوته‌ها و نيزارها طنين‌انداز بود و اما امروز نشاني از آنها نيست.

برخي‌از كارشناسان بر اين باور هستند كه نسل برخي از حيوانات نظير غزال، پلنگ، مرال، شوكا، گراز، انواع گربه‌هاي وحشي، سمور و سنجاب هنوز در سرزمين‌هاي هيركاني وجود دارد كه براي صيانت از آنها بايد برنامه اصولي تدوين شود.

بر اساس آمار تعداد زيستمندان در چهار منطقه حفاظت شده، پناهگاه‌هاي حيات وحش و سه‌اثر طبيعي - ملي در جنگل‌هاي شمال كشور، هشت گونه حشره‌خوران، صد گونه خفاش، ‪ ۱۹‬گونه جونده، يك گونه خرگوش ، ‪ ۱۵‬گونه گوشت خوار است.

افزون بر آن از ‪ ۳۴۰‬گونه پرنده جنگل‌هاي شمال ، ‪ ۱۶۰‬گونه بومي و بقيه مهاجر هستند كه ‪ ۹۳‬گونه آن آبچر و كناري است.

كارشناسان بر اين باورند كه صدور پروانه‌هاي شكار در مناطق حفاظت شده پشتوانه علمي ندارد.

كارشناس ارشد رشته محيط زيست از شهرستان تنكابن گفت : تا چند دهه پيش ، وحوش در جنگل‌هاي خزري از امنيت برخوردار بودند.

"محسن صمدي" افزود : متاسفانه در سالهاي اخير به دليل برنامه‌ريزي غيراصولي، عرصه‌هاي طبيعي شمال جولانگاه شكارچيان،دامداران و قاچاقچيان چوب شده است.

وي تاكيد كرد : آموزش مستمر با ديدگاه‌هاي علمي براي ارتباط حلقه‌هاي به هم ريخته حيات انساني، گياهي و جانوري در شمال كشور ضروري بوده كه تا كنون به آن پرداخته نشده است.

وي ادامه داد : براي حفظ ميراث ارزشمند جانوري مجموعه‌هاي مختلف بايد برنامه‌ريزي و سرمايه‌گذاري كنند تا فرصت‌ها از دست نرود.

به گفته صمدي قوانين و مقررات چگونگي حفاظت از زيستگاههاي جانوري و گياهي بدون ملاحظه‌كاري متعارف بايد بازنگري شود.

"علي حسيني" مدرس رشته زيست‌شناسي دانشكده‌هاي غير انتفاعي شهرستان نور گفت: تعرض انسان به جنگل‌ها، نسل بسياري از جانوران نظير مرال و شوكا را به خطر انداخته است.

به گفته او علاوه بر تهديد نسل، دست‌اندازي به زيستگاه‌هاي اين جانوران به منظور بهره‌برداري از جنگل و كشيدن سيم خاردار در مسيرهاي رفت و آمد از جمله عوامل انقراض به شمار مي‌آيد.

وي ادامه داد : در كشور ايران كه منابع حيات وحش محدود است شكاربه‌عنوان منبع اكوتوريستي جرم بوده و وظيفه مراجع قانوني است كه جلوي اين سوداگري را بگيرد.

حسيني تصريح كرد : بر اساس كدام نظر علمي و كدام آمار براي جمعيت مازاد حيات وحش پروانه شكار صادر مي‌شود.

اين مدرس رشته زيست شناسي از مسوولان خواست تا به اين سووال جواب دهندكه مگر جمعيت وحوش جنگل‌ها و مناطق حيات وحش شمال چقدر است كه اين همه آماج گلوله‌هاي تفنگ قرار مي‌گيرند.

وي اضافه كرد : مجازاتهايي كه براي شكار وحوش در نظر گرفته مي‌شود مناسب با نوع جرم نبوده و بايد بازنگري شود.

وي گفت : طبق ماده ‪ ۱۰‬قانون مربوط،شكار و صيد جانوران وحشي‌بدون پروانه، خارج از محل‌هاي مندرج در پروانه، حمل ، عرضه ، فروش جانوران وحشي زنده يا كشته و از بين بردن رستني‌ها يكصد هزار تا يك ميليون ريال جريمه نقدي و يك تا شش ماه حبس دارد.

به گفته او برخي از گونه‌هاي پرندگان وحشي نظير كبك، تيهو، بلدرچين، ابيا توكا، انواع مرغابي‌ها بايد در فهرست حمايتي سازمان حفاظت محيط زيست قرار گيرد.

وي يادآور شد: برخي از گونه‌هاي پستانداران وحشي مانند ببر مازندران ، پليكان خاگستري، عروس غاز، قوي كوچك، عقاب طلايي، اردك بلوطي و غيره در جنگل‌هاي كشور از جمله شمال منقرض شدند.

وي تاكيد كرد : بايد با برنامه‌ريزي اصولي و همكاري فرابخشي از انقراض برخي گونه‌ها نظير يوزپلنگ جلوگيري كرد.

استادياد محيط زيست دانشكده منابع طبيعي دانشگاه تربيت مدرس نور نيز گفت : گونه‌هاي مهم جانوري جنگل‌هاي شمال به حفاظت بيشتري نياز دارد.

"مسلم اكبرنيا" افزود : اين پستانداران از شاخصه‌هاي جانوري و بومي جنگل‌هاي مازندران است كه براي حفاظت از آنها بايد تدابير ويژه‌اتخاذ شود.

وي ادامه داد : اگر نسل اين حانوران منقرض شود ضربه سختي به سطوح مختلف تغذيه در جنگل وارد مي‌شود.

به گفته او وجود چند مامور و محيط بان براي حفاظت ازاين گونه‌هاي جانوري كم است و بايد توجه و فرهنگ‌سازي بيشتري در اين زمينه صورت گيرد.

اين استاديار دانشگاه تربيت مدرس از برخي گونه‌هاي حيات وحش به عنوان منابع تجديدناپذير در محيط زيست ياد كرد و گفت : اين گونه‌ها اگر منقرض شوند، نمي‌توان آنها را بازسازي كرد.

به تاكيد اكبرنيا سازمانهاي متولي براي حفاظت و تكثير اين گونه‌هاي جانوري به همكاري مردم و اعضاي شوراهاي اسلامي نياز دارند.

دو پارك ملي، سه اثر طبيعي، چهار پناهگاه حيات وحش، دو منطقه حفاظت شده البرز مركزي و شمالي، ‪ ۱۰‬منطقه پشتوانه و شكار ممنوع و مناطق حفاظت شده ‪ ۱۰‬درصد جنگلي در مجموع با مساحت حدود يك هزار هكتار در استان مازندران وجود دارد.

بيش از ‪ ۶۰‬گونه از مجموع ‪ ۱۶۳‬گونه پستانداران و ‪ ۲۴۰‬گونه از مجموع حدود ‪ ۵۰۰‬گونه پرندگان ايران در زيستگاههاي مازندران زيست و زادآوري مي‌كنند.

رييس اداره محيط زيست نوشهر و چالوس در گفت و گو با ايرنا گفت : افزايش سلاحهاي شكاري مجاز و غيرمجاز در دست افراد از جمله دلايل كاهش شمار وحوش در منطقه است.

" عبدالرضا صادقي " افزود : امكانات و تجهيزات اين نهاد به روز نبوده و شمار پرسنل و نيروها براي حفاظت از وحوش كم است.

وي اظهار داشت : ايجاد راه‌هاي جنگلي در مناطق ممنوعه ، تخريب چشمه‌ها و آبشخورها و ساخت و سازهاي غيرمجاز در مناطق بكر، حيات وحوش را به خطر انداخته است.

وي ادامه داد: موضوع حيات وحش براي برخي از مسوولان اهميت ندارد و دفع غير اصولي زباله نيز مشكلات را دو چندان كرده است.

صادقي گفت : براي حمايت از وحوش بهره‌برداري از عرصه‌هاي جنگلي به ويژه در مناطق حفاظت شده حوزه‌هاي آبخيز ‪ ۴۶ ، ۴۵‬و ‪ ۴۸‬منطقه بايد متوقف شود.

رييس اداره حفاظت محيط زيست نوشهر و چالوس افزايش خودرو، احداث واحدهاي محيط باني جديد افزايش مناطق امن، تدوين قانون جامع و شناسنامه‌دار شدن شكارچيان را در حفاظت از گونه‌هاي جانوري مهم دانست.(irna)