*گزارش زير را واحد مرکزي خبر تهيه کرده است که يک نسخه از آن براي مازندنومه نيز ارسال شده است.

اعتیاد به مواد مخدر مهمترین آسیب  اجتماعی است که به عنوان یکی از چهار بحران جهانی هزاره سوم دامن گیر بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شده است .

جمهوری اسلامی ایران با داشتن 949 کیلومتر مرز خشکی و آبی با کشورهای افغانستان و پاکستان بیشترین آسیب را از نظر قاچاق و ترانزیت مواد مخدر تحمل می کند چرا که بیش از 90 درصد مواد مخدر دنیا در افغانستان کشت و تولید می شود .

براساس آمارهای جهانی هم اکنون 214 میلیون معتاد به انواع مواد مخدر در جهان وجود دارد که سهم کشورمان در این میان بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر است و این در حالیست که به عقیده صاحبنظران و کارشناسان حوزه جرم شناسی،مسئله مواد مخدر و اعتیاد ریشه اصلی بسیاری از جرائم و ناهنجاری های اجتماعی از جمله طلاق است .

اگرچه کشورمان به علت ماهیت دینی و اسلامی اش پیشگام مبارزه با مواد مخدر در جهان لقب گرفته و در این راه نیز حدود 4 هزار شهید و بیش از 10 هزار جانباز تقدیم کرده است اما با حضور اشغالگران آمریکایی و ناتو در افغانستان کشت و تولید مواد مخدر در این کشور به سالانه حدود 7 هزار و 700 تن افزایش یافته که حدود 2 هزار تن آن در ایران کشف و معدوم می شود.

از سویی دیگر تولید بیش از 1650 نوع ماده مخدر گیاهی و صنعتی در دنیا معضل اعتیاد به مواد مخدر را به ویژه برای کشورهای در حال توسعه چالش برانگیزتر کرده است به گونه ای که قرصهای روانگردان امروزه همچون ناقوس مرگ زندگی هزاران جوان را بازیچه خود قرار داده است .

استان مازندران هم از هجوم این پدیده شوم در امان نبوده و کاهش سن اعتیاد در کنار افزایش گرایش به مصرف موادمخدر صنعتی گریبانگیر خانواده ها شده است .

هرچند ستاد مبارزه با مواد مخدر استان با چهار کمیته مقابله با عرضه،فرهنگی – پیشگیری ، درمان و حقوقی با عزمی جدی به مقابله با این بلای خانمان سوز مشغولند اما هنوز تا نقطه مطلوب راه زیادی باقی است .

سرهنگ حافظی جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان می گوید هم اکنون 14 دستگاه اجرایی عضو این ستاد هستند و در سه بخش پیشگیری ، درمان و مقابله فعالند.

وی دلیل افزایش تعداد معتاد را با وجود مبارزه جدی با این پدیده شوم ، گستردگی و پیچیدگی تولید و توزیع مواد مخدر توسط سوداگران مرگ عنوان می کند .

مدیر گروه سلامت روانی – اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم درباره مراکز درمانی ترک اعتیاد مازندران می گوید :در حال حاضر 115مرکز درمانی توسط بخش خصوصی و زیر نظردانشگاه علوم پزشکی در سراسر استان فعالیت می کند.

دکتر احمدی می افزاید : البته این مراکز کافی نبوده و روش های درمان نیز سنتی است .

وی با اشاره به اینکه بهترین راه پیشگیری درمان کامل معتادان است می گوید : یک معتاد به طور میانگین سالانه 1 تا 3 نفر  را مبتلا می کند بنابراین اگر این معتاد به طور کامل درمان شود خطر ابتلاي دیگران کم می شود .

از طرف دیگر وجود صدها کمپ غیرمجاز ترک اعتیاد در مازندران از دیگر معضلات این استان در زمینه اعتیاد است که بسیاری از خانواده های معتادین را ناراضی کرده است .

پدر یکی از معتادان که فرزندش را برای ترک اعتیاد به یکی از این کمپ های غیرمجاز برده بود می گوید : در این کمپها به معتادین به چشم مجرم نگاه میکنند نه بیمار ، بنابراین بدترین انواع شکنجه های روحی و جسمی را به آنان وارد می کنند تا آنها اعتیاد را ترک کنند اما بازده مثبتی مشاهده نمی شود .

 دکتر خاکساریان از کارشناسان حوزه مبارزه با مواد مخدر در این باره می گوید : معتادینی که 3 تا 4 سال است که ترک کرده اند برای ترک کامل و عدم بازگشت مجدد ، به کمپ های ترک اعتیاد برده می شوند اما در استان فقط 5 کمپ مجاز وجود دارد که زیرنظر بهریستی استان فعالیت می کنند .

وی با بیان اینکه این 5 کمپ مجاز که زیر نظر بهزیستی فعالیت می کنند هم استاندارد نیستند می افزاید : حدود 100 کمپ غیرمجاز یعنی بدون مجوز در استان داریم که بعضا دارای پزشک یا روانشناس و یا حتی مددکار نیستند و کسانی که خودشان قبلا معتاد بودند و ترک کردند این کمپها را احداث می کنند .

وی می افزاید: لازم است در این کمپها روان شناس و پزشک دائما حضور داشته باشند و از معتادان ترک کرده به عنوان مددکار استفاده بشود . وی با بیان اینکه بهزیستی استان هیچگونه نظارتی برای کمپ های مجاز و غیرمجاز ندارد می گوید : در این کمپها اعمال غیرانسانی همچون ضرب و شتم معتادین صورت می گیردکه هم از لحاظ قانون وهم از لحاظ درمانی خلاف است.

مدیر کل بهزیستی استان با اذعان به وجود کمپهای غیرمجاز تعداد آنها را حدود 400 کمپ عنوان کرد و گفت : نیروی انتظامی باید برای تعطیلی آنها اقدام کند .

دکتر محمدزاده با اشاره به اینکه بهزیستی نظارت کامل بر کمپهای مجاز دارد افزود : ما در هر شهرستان 2 تا 3 کمپ غیرمجاز را شناسایی کردیم و به آنها اعلام کردیم که اگر استانداردهای بهزیستی را رعایت کنند به آنها مجوز می دهیم ، یعنی اگر از پزشک ، روان شناس ، مددکار ، درمان های مجاز دارویی و غیردارویی استفاده شد ما به آنها مجوز می دهیم با این وجود دکتر احمدی مدیر گروه سلامت روانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران معتقد است که سیاستهای درمانی بهزیستی با سیاست های درمانی موجود در پروتکل های بین المللی مغایرت دارد و به همین خاطر هیچ کمپ غیرمجازی حاضر به گرفتن مجوز نمی شود .

 در همین رابطه دکتر محمدزاده می گوید:ما مسئول برخورد با کمپ های غیرمجاز نیستیم بلکه این کار نیروی انتظامی است ما فقط موظفیم به این کمپ ها مجوز بدهیم این که اینها علاقه ای به گرفتن مجوز نشان نمی دهند مربوط به ما نمی شود.

براین اساس کارشناسان معتقدند کمپ های ترک اعتیاد همانند مراکز درمانی باید زیرنظر دانشگاه های علوم پزشکی و براساس استانداردهای جهانی فعالیت کنند تا این پدیده شوم بیش از پیش خانواده ها را تهدید نکند و مبارزه ای موثر و قاطع با آن انجام گیرد.