قد نه چندان بلند ، پوست سیاه ، موی سفید وزوزی سر ، صورتی خشکیده و چروکیده با لباس آستین کوتاه به رنگ های قرمز و زرد در هم تنیده، پسند سیاهان آفریقا، نلسون ماندلا را که ببینیم، چنین تصویری در ذهن نقش می بندد اما در عمق این قیافه، باطنی نهفته که "رمز ماندگاری" ماندلا شد

رهبران زیادی آمدند و رفتند، بعضی ها با رفتن شان، نام شان هم رفت اما عده ای گو اینکه برای همیشه ی تاریخ می مانند "نلسون ماندلا" یکی از آنهاست، البته که فراز و فرود نام رهبران جهان تابعی از رفتار خود آنان است با این حال جای این سوال است ، ماندلا چه کرد که ماندگار شد ؟

به نظرم در زندگی او سه مسئله رخ داد که شاید رمز ماندگاری اش همین باشد اول اینکه در صدد انتقام بر نیامد و از همه گذشت و دوم آنکه کثرت گراست و "همه خواه" و دست آخر اینکه داوطلبانه از قدرت خداحافظی کرد؛ همین و بس !

به قدرت که رسید بگیر و ببند راه نینداخت و انتقام نگرفت، سفید پوستانی که زجرش دادند و شکنجه اش کردند را نیز بخشید تا ملتش درس بردباری و بخشندگی از او  بیاموزند  و تخم نفرت و انتقام جائی کاشته نشود.

کثرت گراست، نگفت حالا که ما سیاهان مسلط شدیم پس گور سر هر چه غیر ما !!....من و حزب من و باند من و صنف من و همفکران من، این گونه نگفت و بین مردمش خط جدائی نکشید، گذاشت که هر کسی خودش باشد و توی میدان بماند

مهمتر از همه اینکه در اوج بود اما همان زمان "داوطلبانه" بله ،داوطلبانه  از قدرت خداحافظی کرد، چیزی که کمتر در رفتار صاحبان قدرت دیده می شود ،برخی که به چربی ، نرمی و لذت قدرت خو کنند،  فقط جناب عزرائیل یا خشونت و قهر مردم آنان را از قدرت جدا می کند ، این گونه نمی اندیشید که توی مملکتش قحط الرجال است و او وظیفه دارد که برای "همیشه" بماند.

بالا که رفت، خودش داوطلبانه پائین آمد، منتظر نماند که مردم از دیدن چهره اش خسته شوند و از سر ناچاری تحملش کنند و یا به زور پائین آورندش

امیدوارم از او یاد بگیریم که باید چه کرد تا به نیکی از ما یاد کنند.