شنبه 10 دی 1390-14:47

2011 چگونه گذشت؟

مروري بر رويدادهاي مهم جهان در سال 2011 ميلادي؛سال 2011 با بحران کشورهای عربی و نابسامانی درحوزه "یورو"و کشتارمردم لیبی توسط نیروهای ناتو به پایان رسيد/اگرسال 2011 را سال "بحران عربی"بناميم گزاف گوئي نيست.(يادداشتي از دکتر سيف الرضا شهابي،کارشناس سياست خارجي-بابل)
    


     سال 2011 مانند همه سال هاي گذشته همراه بود با حوادث بزرگ و كوچك،ريز و درشت و زشت و زيبا درحوزه هاي سياسي،اقتصادي،نظامي،هنري و....درسطح جهاني .در اين ميان چندحادثه را مي توان نام برد كه بيشترين توجه را به خود معطوف داشت:

-درجهان سياست،تحولاتي كه دركشورهاي عربي درسال 2011 رخ داد هم بي سابقه بود و هم غيرمنتظره! در هيچ مقطعي از تاريخ اعراب چنين تغييرات وسيع و گسترده دركشورهاي عربي به وقوع نپيوست.

اين تغيير و تحولات نه در يك يا دو كشور عرب،در تعداد زيادي از كشورهاي عربي روي داد که در برخي از آن ها حكومت ها تغييركردند؛نظيرتونس،مصر و ليبي و بعضي ازكشورها نيز در آستانه تغيير هستند از جمله يمن و احتمالا سوريه.

هم چنين در تعدادي ديگر ازکشورها ناآرامي هاي شديد با درگيري هاي خونين به وقوع پيوست، مثل بحرين و بالاخره در كشورهايي هم اعتراضات مردم سبب اصلاحاتي در قانون اساسي و سيستم حكومت شد و يا تغييراتي درمسئولان كشور به وجودآمد نظيرتغیيرنخست وزير و وزيران اردن.

ازاين نظر اگرسال 2011 را سال "بحران عربی " بناميم،گزاف گوئي نيست. مردم كشورهاي عربي كه چنددهه را درسكون و رخوت به سرمي بردند ازخواب برخاستند و به يكباره خيابان ها مملو از جمعيتي شد كه خواستار تغييرات اساسي وساختاري و يا حتي روبنائي شدند.

البته منشاء اين تغييرات چيست و تا چه حدي بر پايه سناريوهاي ازقبل نوشته شده بيگانگان بوده و تا چه اندازه واقعي است و ازدرون اعراب جوشيد وخروشيد،موضوعي است كه نياز به تحليل هاي جداگانه دارد و درمجال اين نوشتار كه اختصاص به مهم ترين رويدادهاي سال 2011 دارد،نمي گنجد.

     به نظرمي رسد تحركاتي كه درجهان عرب شاهدآن هستيم درسال آينده ميلادي همچنان ادامه يايد اما اينكه حد يقف آن كجاست و گريبان چه حكومت هائي را خواهدگرفت و كداميك ازديگر روساي جمهوري و پادشاهان و حاكمان و اميران عرب را ازكاخ هاي مجلل روانه زندان يا گورستان خواهدكرد،مشخص نيست.

-اما درجهان اقتصاد بحراني كه ازسال 2008 درآمريكا و اروپا وكشورهاي سرمايه داري غرب شروع شده و درسال 2010 اندكي كاهش يافته بود- ازآنجائي كه به طور عمقي و بنياني درمان نشده بود- به صورت يك بيماري مزمن  عود كرد،به طوري كه درمان راكاملا با مشكل روبه روساخت.

 از دسامبرسال 2011 ابتدا مردم آمريكا به عنوان اعتراض به عملكرد نظام شديدا طبقاتي اين كشوركه 1%ازهمه امكانات برخوردارند و99%محروم ازهمه امكانات،به خيابان "وال استريت"درنيويورك-كه سمبل نظام سرمايه داري آمريكااست- سرازير شدند و جنبش "وال استريت را تسخيركنيم"را به وجودآوردند.

 به تدريج دامنه اعتراضات به ديگرايالت هاي آمريكا كشيده شد و همچنان نيز ادامه دارد.مشخص نيست اين جنبش فراگير در آمريكا تا چه زماني ادامه خواهد داشت؟آيا بعد از پايان انتخابات رياست جمهوري درآمريكا تمام مي شود يا به كارخودش ادامه مي دهد؟ آنچه كه درماه چندماه گذشته مشخص شده اين واقعيت است كه آمريكا با مشكلات عديده اقتصادي روبه روست و دست و پنچه نرم مي كند .

-درسالي که گذشت تنگناهاي اقتصادي محدود به آمريكا نشده و به حوزه پولي "يورو"تسري پيداكرد و اروپا درآستانه دهمين سال (ژانويه 2002 )شروع فعاليت يورو با چالش هاي جدي و خطرناكي روبه روست. چالش هائي كه امكان دارد به حيات اقتصادي يورو خاتمه دهد،چراکه بحران يورو مانند بحران عربي بي سابقه است.

-درحوزه نظامي نيروهاي "ناتو"درگوشه و كنارجهان خون هزاران انسان بي گناه را بر زمين ريختند كه شاخص ترين آن ها حملات بي وقفه وكور جنگنده بمب افكن هاي ناتوبه مردم ليبي وتخريب اين كشور و به قتل رساندن هزاران نفر از مردم عادي را مي توان ذكركرد.قطعا ناتو براي ديگركشورهاي خاورميانه براي سال 2012 برنامه دارد كه تاچه حدموفق به اجرايبرنامه هايش شود،بستگي به شرايط هركشوري دارد.