مازندنومه:آن چه در پی آمده گفت و گوی اشکان جهان آرای-خبرنگار همشهری-با مدیرمسئول و سردبیر پایگاه خبری مازندنومه است که سه شنبه 23 خرداد ماه در این روزنامه انتشار یافت.متن اصلی گفت و گو در زیر تقدیم می شود.

اشاره:

«علی صادقی» فعال فرهنگی و رسانه ای و مدیر سایت خبری-تحلیلی «مازندنومه»، در سال 1353 متولد شد. وی از سال 74 فعالیت مطبوعاتی خود را با نوشتن مطالب و یادداشت هایی در زمینه ادبیات پایداری و دفاع مقدس در یکی از هفته نامه های محلی آغاز کرد.

 مدرک کارشناسی خود را در رشته مدیریت صنعتی از دانشگاه علامه طباطبایی دریافت کرد.در سال 76 یک سال در روزنامه ابرار فعالیت مطبوعاتی اش را ادامه داد و همزمان فعالیت هایش با صدا و سیمای مرکز مازندران آغاز شد.

در همان سال نمایشگاهی در زمینه مردم شناسی در گنجینه بابل برپا کرد که با استقبال زیاد علاقه مندان از سراسر استان مواجه شد و توجه رسانه های وقت را به خود جلب کرد.

پس از آن با معرفی بخش هایی از فرهنگ و آداب و رسوم استان در یکی از برنامه های رادیو مازندران و مدتی بعد با برگردان و معرفی ترانه های مازندرانی در برنامه رادیویی «پیام مازندران» همکاری هایش با صدا و سیما پررنگ تر شد.

صادقی کارمند رسمی صدا و سیمای تبرستان و تهیه کننده و نویسنده برنامه های رادیوست. وی در طول این سال ها از فعالیت مطبوعاتی غافل نماند و از سال 81 با راه اندازی وبلاگ وسپس مازندنومه، به صورت مستقل وارد دنیای رسانه های مجازی شد.

 همشهری درباره اهداف تاسیس سایت «مازندنومه» و وضعیت و مشکلات اطلاع رسانی مجازی در مازندران با این فعال رسانه ای به گفتگو نشست.

●ایده تاسیس رسانه مجازی چگونه تشکیل شد و هدف از راه اندازی «مازندنومه» چه بود؟

سال 80 با وجه نقدی که برای انجام پژوهش «آب در فرهنگ مردم مازندران» به عنوان دستمزد دریافت کردم یک دستگاه رایانه خریدم. پس از آشنایی با مقدمات رایانه در همان سال از طریق یکی از دوستان با دنیای اینترنت آشنا شدم. حدود یک سال بعد یعنی در سال 81 تصمیم گرفتم وبلاگی راه اندازی کنم که تحلیل های اجتماعی و فرهنگی خود را در آن بنویسم.

  آن زمان فقط سایت «بابل نت» بود که به صورت اینترنتی گاهی اقدام به انتشار مطالب فرهنگی می کرد. تابستان 81 با همکاری تعدادی از دوستان تصمیم گرفتیم که سایتی فرهنگی با موضوعات مختلف فرهنگی راه اندازی کنیم که به صورت فصلنامه فعالیت داشته باشد.

پس از مدتی مطالب سایت ماهانه به روز می شد و به نوعی «مازندنومه» از فصلنامه به ماهنامه تبدیل شد. از سال 83 تصمیم گرفتیم فعالیت ها را روزانه و خبری کنیم.در حال حاضر آرشیوی از همه مطالب سال 83 تا امروز در اختیار داریم که منبع جامعی برای تحقیقات فرهنگی و اجتماعی به حساب می آید.

●با توجه به اینکه با نگاهی فرهنگی-هنری سایت فعالیت خود را آغاز کرد، وضعیت بخش فرهنگی سایت چگونه است؟
   از ابتدا همه تلاش ما ترویج فرهنگ و هنر مازندران بود. آرشیو مقالات و گفتگوهای «مازندنومه» که در اختیار کاربران قرار دارد گنجینه ای از اطلاعات مورد نیاز در تمام بخش های فرهنگی-اجتماعی است و بیش از 90 درصد این مطالب تولیدی سایت هستند.

   یکی از امکانات «مازندنومه» در بخش فرهنگی ، پادکست های سایت است که برای نخستین بار در سایت های خبری مازندران  به کار گرفته شد. اما از آنجا که تکمیل پادکست ها هزینه در بردارد، فعلاً محتوای این بخش فقط شامل موسیقی است که البته با استقبال خوب مازندرانی ها و علاقه مندان به فرهنگ مازندرانی در سراسر دنیا قرار گرفت.

●امروز فعالیت «مازندنومه» فقط در مقوله فرهنگ و هنر نیست. چه شد که به انتشار مسائل روز مازندران روی آوردید؟

   پس از گذشت مدتی از فعالیت سایت احساس کردم کمبود یک سایت خبری در مازندران کاملاً حس می شود. بر همین اساس بر آن شدیم تا فعالیت «مازندنومه» را گسترش دهیم و به مسائل خبری-اجتماعی نیز اهمیت دهیم.

 تعداد سایت های خبری کشور در آن زمان کمتر از انگشتان یک دست بود. در شمال کشور که هیچ سایت خبری وجود نداشت و «مازندنومه» نخستین سایت خبری تحلیلی شمال کشور به حساب می آید.

بنا به وابستگی مسائل اجتماعی و اخبار به جامعه و وجود خلأ رسانه ای در اینترنت کم کم وارد مسائل روز جامعه شدیم. تغییراتی نیز در ظاهر سایت انجام شد که دلیل آن بیشتر افزایش موضوعات و اخبار بود.

با توجه به اینکه شروع فعالیت مطبوعاتی من با ادبیات پایداری و دفاع مقدس بود و بنابر وظیفه و رسالتی که برای حفظ و نشر آثار و ارزش های دفاع مقدس داریم، سال گذشته در جشن 10 سالگی «مازندنومه» وبلاگ «هشت» نیز به عنوان زیرمجموعه «مازندنومه» آغاز به کار کرد که در آن مطالب اختصاصی ادبیات پایداری اعم از گفتگو با جانبازان و ایثارگران، وصیت نامه شهدا، گفتگو با خانواده معظم شهدا و انتشار اخبار و عکس های این حوزه در آن انجام می شود. تقریباً تمام مطالب مندرج در این وبلاگ هم تولیدی و حاصل تلاش و تحقیق های دوستان مجموعه «مازندنومه» است.

●از اصطلاح مجموعۀ «مازندنومه» استفاده کردید. نیازهای مالی سایت برای مسائلی مانند حق الزحمه خبرنگاران چگونه تامین می شود؟

    تعدادی از دوستان طی این 10 سال بدون هیچ چشمداشتی با ما همکاری دارند. به لطف همین دوستان برای اشتراک اینترنت،طراحی،فضا و سایر هزینه های فنی هزینه ای پرداخت نمی کنیم.

 برخی از خبرنگاران نیز به صورت افتخاری و دوستانه برای «مازندنومه» فعالیت می کنند. اما موظفیم به تعدادی از خبرنگاران که خبرنگاری حرفه آن ها محسوب می شود، هزینه ای به عنوان حق التحریر پرداخت کنیم که معمولاً این هزینه ها را شخصاً متقبل می شوم. بخش بسیار کوچکی از هزینه ها توسط آگهی ها تامین می شود. اگرچه کار تبلیغاتی در «مازندنومه» به ندرت دیده می شود.

  لازم است در زمینه حمایت مادی و معنوی از رسانه ها، از استاندار محترم، معاون سیاسی امنیتی ایشان و مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران سپاسگزاری کنم. در هیچ دوره ای نگاه مدیر ارشد استان به رسانه ها این قدر خوب نبود.

بیان این جمله توسط استاندار که: «اگر مدیری از رسانه ای شکایت کرد، مدیر ما نیست» موجب دلگرمی اصحاب رسانه و به خصوص مسئولان این بخش است.

در بحث مادی هم استاندار در یک سال گذشته 2 بار به همه رسانه های محلی بسته به وضعیت و موقعیت کاری آن ها کمک هایی پرداخت کردند. در این حمایت ها مبلغی حدود 4 میلیون تومان از سوی استاندار به «مازندنومه» اختصاص یافت.

●با توجه به اینکه همه اقشار جامعه به اینترنت دسترسی ندارند و با آن آشنا نیستند، نقش و تاثیر رسانه های مجازی را در کنار رسانه های کاغذی چگونه ارزیابی می کنید؟

  تعریف دنیا از رسانه عوض شده است. امروز دیگر مسائلی مانند تیراژ یا تعداد مخاطب ثابت، ملاک پررنگی و فعال بودن یک رسانه نیست، بلکه میزانِ تاثیرگذاری در جامعه،شاخص کیفیت رسانه محسوب می شود.

حالا مهم رضایتمندی مخاطب و تاثیر گذاشتن یا جریان سازی در جامعه است. ضمن اینکه طی چند سال اخیر هم تعداد کاربران اینترنت بیشتر شد و هم بازتاب آن بیشتر حس می شود.همین تاسیس «پلیس فتا» بیانگر عجین شدن جامعه با اینترنت است. حتی در دور افتاده ترین روستاها نیز می توان در هر خانواده یک دانشجو یا فارغ التحصیل دانشگاهی را دید که با اینترنت سر و کار دارد.

●یعنی معتقدید تاثیرگذاری و رضایت مندی مخاطب،رسالت یک رسانه در جامعه است؟

  بله، رسانه ای که نگاهی صرفاً خبری یا تبلیغی داشته باشد فرقی با یک بیلبورد تبلیغاتی ندارد. رسانه ها علاوه بر اطلاع رسانی و اعلام اخبار روز موظفند با ارائه تحلیل های درست از مسائل روز جامعه، راهکارهای درستی را برای حل مشکلات موجود جامعه بیان کنند و سهمی در مدیریت جامعه داشته باشند.

 ما هم طی سال های فعالیت مان تلاش کردیم که این رسالت را به خوبی انجام دهیم و بدون موضع گیری و گرایش به احزاب مختلف تمام تلاش مان را برای پیشرفت منطقه به کار ببندیم.

 در بسیاری از موارد نیز به نتایج مثبتی رسیدیم و حتی گاهی ادبیات نوشتاری ما به ادبیات مدیران تبدیل شد. برای مثال در مورد مشکل زباله شهر ساری در سال 89 با تحقیق کامل طی 2 ماه و در یادداشت های مختلف بارها اعلام کردیم که ساخت کارخانه کمپوست در شهرهای استان صرفه اقتصادی ندارد و این شیوه 30 سال است که در تمام دنیا منسوخ شده و امروز زباله را به انرژی های نو تبدیل می کنند؛ همین پیگیری ها موجب شد تا نگاه مسئولان به دفع زباله تغییر کند و استاندار در یکی از کارگروه ها تاکید کند که باید به دنبال تبدیل زباله به انرژی های نو باشیم و از ادبیات یادداشت های ما استفاده کرد که پیش تر از آن استفاده نمی کرد.

●آیا این تاثیرگذاری و نگاه در سایت های خبری مازندران وجود دارد؟

 متأسفانه نگاهی که باید به این مقوله بشود هنوز نهادینه نشده است. سایت های نیمه فعال ادارات دولتی در عرصه خبررسانی ضعیف عمل می کنند. گاه می بینیم خبرنگار در جلسه نهاد یا سازمانی حاضر می شود و خبرش زودتر از سایت خودش،روی خروجی خبرگزاری ها قرار می گیرد و آن ها هم از همان خبر خبرگزاری ها استفاده می کنند و معلوم نیست به چه دلیل در آن جلسه حاضر شدند!

 این نشانه اهمیت ندادن به امر اطلاع رسانی است و این که در خبر رسانی آنلاین پایین تر از جایگاه واقعی هستیم.

●وضعیت این سایت های خبری در مازندران را چگونه ارزیابی می کنید؟

  سایت های مازندران در کمیت جایگاه خوبی دارند، اما در کیفیت شاید 2 یا 3 سایت در استان را می توان خوب ارزیابی کرد.

 به مسائل گرافیکی و ظاهری سایت کاری نداریم. بحث بر سر محتوا و تولیدی بودن مطالب است. بسیاری از سایت ها فقط در حال کپی برداری مطالب و انتشار آن بدون ذکر نام منبع هستند.

عده ای هم با ایجاد فضای کاسبکارانه برای تامین منافع شخصی وارد این عرصه شده اند و همواره بدون اینکه گامی برای اطلاع رسانی و پیشرفت استان بردارند،مدعی هستند.

●مشکلات پیش روی شما در این مسیر چیست؟

  شاید در نگاه نخست این برداشت پیش بیاید که بزرگترین مشکل ما تامین هزینه هاست. اما با ایجاد فضایی دوستانه این مشکل به گونه ای حل می شود، همانطور که ما 10 سال با آن کنار آمدیم.

مشکل ما پول نیست، بلکه نبود بینش و نگرش درست نسبت به رسانه ها در برخی سازمان ها و نهادهاست. این نوع نگاه بیشترین ضربه را به رسانه ها می زند.

 با اینکه مستقل بودن ما ثابت شده است و بارها نیز این نکته را اعلام کردیم و فقط به رسالت رسانه ای خویش عمل کردیم باز موضع گیری هایی نسبت به ما وجود دارد. در حال حاضر نیز 2 پرونده شکایت از «مازندنومه» در حال طی مراحل قانونی است.

  مشکل دیگر تغییر موضع برخی از افراد پس از انتشار مطالبی است که خود بیان می کنند. وقتی به دلیل بی دقتی و یا نداشتن آمار درست بازتاب منفی حرف های شان را نسبت به موقعیت خودشان می بینند فوراً گفته های شان را تکذیب می کنند و رسانه متهم به دروغگویی و نشر اکاذیب می شود.

  متاسفانه برخی افراد حاضر نیستند مورد انتقاد قرار بگیرند و نقد را موضع گیری حزبی و جناحی تعبیر می کنند. از این بابت فشار زیادی را تحمل می کنیم.

 عده ای گمان می کنند ما بیگانه و نفوذی هستیم، در حالی که عضوی از همین جامعه ایم و هرگز هم از این راه به دنبال نام و نان و شهرت نبودیم.

هیچکس را به خاطر تفکرش نقد نکرده ایم و هر چه که می نویسیم تحلیل و دیدگاه خودمان است تا نواقص رفع شود.البته با وجود تمام این فشارها همچنان به وظایف خود عمل می کنیم.امیدوارم روزی برسد که نگرش و درک درست از اطلاع رسانی و انتقاد به وجود بیاید تا در نبود سوءبرداشت ها راه پیشرفت بهتر و زودتر طی شود.