دوشنبه 11 دی 1391-0:19

یادداشت های پراکنده/عاورین،نه آفرین!

دویادداشت/در حالی که کاربدستان ادبیات ایران در حال مباحثه و جدل بر سر این هستند که "ها" باید به کلمه قبل از خود بچسبد یا نه و یا "به" جدا نوشته می شود یا به کلمه بعدی می چسبد،کاربران اینترنت رسم الخط نوینی را برای خود آفریده اند!


مازندنومه،سردبیر:امروز پیامکی از سوی یک NGO طرفدار محیط زیست که در ساری فعالیت می کند به دستم رسید که در آن آمده بود:"در فصل زمستان،پرندگان و حیات وحش به محبت ما نیاز دارند!"

دیروز خبرگزاری مهر به نقل از یک استاد دانشگاه اعلام کرده بود:"آمارها از افزایش 30 درصدی سقط جنین و اختلالات ژنتیکی بر اثر آلودگی هوا حکایت دارد. بررسی ها نشان می دهد که میزان آلودگی هوای تهران از نظر فلزات سنگین، همچون میزان بمباران ها است و غلظت فلزات سنگین در هوای پایتخت با میزان فلزات سنگین آزاد شده در هوا پس از بمباران برابری می کند.

آمارها نشانگر این مسئله هستند که مواجه با آلاینده هایی موجود در هوا همچون سرب و آرسنیک و دیگر فلزات سنگین و نیز در معرض اشعه و پارازیت قرار گرفتن تا 30 برابر خطر تولد نوزاد معلول و عقب مانده ذهنی را افزایش می دهد."

در خبرهای مازندنومه روز شنبه هم داشتیم که میزان مصرف سموم در مازندران 5 برابر متوسط کشوری است و میزان درصد آلودگی محصول توت فرنگی مازندران به سم کاپتان 22 درصد،دیازنیون 27 درصد و لیندان 18 درصد است و 5/27( بیست و هفت و نیم) درصد نمونه های توت فرنگی حداقل به یک سم آلوده بودند.

هم چنین میزان آلودگی به حداقل یک سم در خیار 49 درصد است و در کدو نیز میزان سم لیندان 42 درصد، دیازنیون 63/2درصد و دورسبان 89/7 درصد است.آلودگی به حداقل یک سم در محصول کدو 50 درصد برآورد شده است.

خب،با این همه مشکلاتی که در زمینه بهداشت مواد خوراکی و سلامت ما وجود دارد و در واقع با سرب بمباران می شویم و پارازیت می نوشیم و سم می خوریم،آیا می توان به پرنده و چرنده و زمین و جنگل هم فکر کرد؟!

بیچاره گیاه خواران و خام خوارانی مثل دکتر غلامعلی بسکی عزیز یا احمد اکبری خودمان که این یکی 50 سال است گوشت نخورده و فقط سبزی و میوه می خورد!

*عاورین،نه آفرین!

زبان حافظه ی جامعه است و تصویر حافظه ی هر جامعه که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.زبان هم چنین یک رفتار اجتماعی است که هر جامعه ملزم به رعایت این رفتار است.

زبان هم جنبه کلامی دارد،هم مکتوب؛در جنبه کلامی و شنیداری آن مقوله ای به نام زبان مخفی مطرح می شود و از جنبه مکتوب آن نیز مشکلی به نام رسم الخط واحد.

وجود زبان‌های مخفی در جامعه، امری غیر طبیعی نیست، اما مساله مهم میزان شیوع این زبان‌هاست. هر قدر زبان مخفی در میان عده بیشتری از اعضای جامعه شیوع پیدا كند، می‌توان گفت ساختار فرهنگی آن جامعه دچار مشكلات بیشتری است،چرا كه زبان مخفی به منظور پنهانكاری یا اعتراض به كار می‌رود و اگر عده زیادی از افراد جامعه مجبور به پنهانكاری یا مقاومت و اعتراض باشند، پس لابد در ساختار فرهنگی جامعه مشكلاتی وجود دارد كه باید با آنها روبه‌رو شد، آنها را شناخت و برای حل‌كردن شان كوشید.

اما جدا از این، در سال‌های اخیر عوامل دیگری نیز بر سرعت شیوع زبان مخفی در جامعه ایران افزوده است. گسترش روابط مجازی از طریق اینترنت و تلفن همراه افراد بیشتری را با زبان مخفی آشنا كرده و باعث ورود آنها به دنیای زبان مخفی شده است.

برخی پژوهشگران ایرانی اینترنت، چت و پیامك را از عوامل مهم گسترش زبان مخفی دانسته‌اند. فضای اینترنت بستر بسیار مناسبی برای طرح مسائل و دغدغه‌های افراد، به خصوص جوانان است.

در فضای اینترنت فرد می‌تواند با پنهان‌كردن هویت خود به راحتی عقاید و افكارش را مطرح كرده،مخاطبان مورد نظر خود را بیابد. از طرف دیگر، اینترنت فضای بسیار مناسبی برای بروز و ظهور گروه‌های خاموش اجتماعی نیز هست.

در همین راستا باید گفت:رسم‌الخط هم روشی استاندارد را برای نوشتن خط یک زبان، نمایش می‌دهد.سرهم‌نویسی، جدانویسی، حرف اضافه، حرف ربط، واژه‌های چند املایی، نقطه‌گذاری و املای وام‌واژه‌ها از مفاهیمی هستند که عامل‌های مشخص کننده‌ٔ رسم‌الخط‌ ها به شمار می‌آیند.

برای مثال در رسم‌الخط ادبی دوره‌ٔ دههٔ ۴۰ خورشیدی ممکن بود بخوانیم:‌ «بخاطر اینکه میتوانستم میوهٔ دسترنج خود را بچشم.»

اما امروز می‌نویسیم: «به خاطر این‌که می‌توانستم میوه‌ی دست‌رنج خود را بچشم.»

امروز مراجع مختلف،رسم‌الخط ‌های مختلفی برای فارسی در پیش گرفته‌اند. برخی هم سعی بر استاندارد کردن نظر خود کرده‌اند، اما همچنان اختلاف و ناهماهنگی به چشم می‌خورد.

از مدت‌ها پيش يكسان‌سازي دستور خط فارسي و ايجاد نوعي وحدت در آن در رأس برنامه‌هاي فرهنگستان زبان فارسی قرار گرفت و آقایان بر آن شدند در همه متون مكتوب كشور،وحدتي را ايجاد كنند، اما در اين ميان اختلاف نظر هایی وجود دارد.

جدا از منابع مکتوب و کاغذی(کتاب و مطبوعات) که تا حدودی رسم الخط یکسانی دارند،در اینترنت،به خصوص در شبکه های اجتماعی نوعی زبان مخفی و رسم الخط جدیدی گسترش پیدا کرده که شاید در آینده تهدیدی برای زبان فارسی محسوب شود.

در حالی که کاربدستان ادبیات ایران در حال مباحثه و جدل بر سر این هستند که "ها" باید به کلمه قبل از خود بچسبد یا نه و یا "به" جدا نوشته می شود یا به کلمه بعدی می چسبد،کاربران اینترنت رسم الخط نوینی را برای خود آفریده اند!به این نمونه ها که از یکی از شبکه های اجتماعی پرطرفدار گرفتم،توجه کنید:

هویطور(همین طور) / در عاینده اعمال خاهد شد(در آینده اعمال خواهد شد) / والاع(والله) / سوعالت(سئوالات) / فقد میخام(فقط می خوام) /کجا رف؟(کجا رفت؟) / عاخه (آخه) /خداتا نت زده(خیلی نوشته) / عاورین(آفرین) و...

زبان مثل هر پدیده اجتماعی دیگر تغییر می‌كند، چنان كه زبان امروزین ما با زبان عصر سعدی و فردوسی تفاوت دارد.شاید لازم باشد بیش از آن‌كه برای تغییر زبان فارسی نگرانیم،برای روندها و مشكلات فرهنگی و اجتماعی‌ای نگران باشیم كه باعث به وجودآمدن زبان مخفی و چنین رسم الخط هایی می‌شوند، مسائلی كه 2 نسل را از هم گسسته‌اند، مسائلی كه باعث شده‌اند جوانان در قالب زبان و گفتار در برابر چیزی از خود مقاومت نشان دهند.