مازندنومه؛لطف الله آجدانی،مورخ و مدرس دانشگاه:هنگامی که نام آیت الله هاشمی رفسنجانی از کتاب های درسی چاپ جدید درس تاریخ در بخش تاریخ انقلاب اسلامی حذف شد و اعتراض های بعضی از کارشناسان به حذف نام شخصیتی که از ارکان انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی است، به حمایت از اشرافیت تلقی و معرفی شد و حامیان او مورد حمله قرارگرفتند و با حذف عنوان آیت الله از اسم هاشمی رفسنجانی  و به کارگیری واژگان خواص بی بصیرت برای آیت الله و شدیدترین هجمه به او،بعضی ها را گمان بر این بود که تاریخ مصرف هاشمی به پایان رسیده است، در چنین شرایطی آیت الله آمد تا دانسته آید هاشمی همچنان هاشمی است و مردی برای همه فصول؛مردی تمام نشدنی که هنوز جامعه و کشور برای عبور از تنگناها و روزهای سخت به این مرد آرام و شکیبای سپهر سیاست در روزهای ناآرام نیازمند است

بدون آن که بتوان آیت الله هاشمی را به دور از امکان پاره ای انتقادات دانست ، اما بدون تردید اشرافیت ادعایی مخالفانش نا امیدکننده تر از ادعای پوپولیستی بردن عدالت بر سر سفره های مردم نبود.

در چنین شرایطی از بیم و امید ،به ویژه با غیاب و حضور نیافتن سید محمد خاتمی-سر سلسله اصلاح طلبان داخل در چهارچوب قانون اساسی و نظام که به رغم برنتابیدن مخالفان سیاسی اش ،از قدرت کاریزماتیک فراوانی در میان گروهای مختلف سیاسی و اجتماعی برخوردار است-حضور آیت الله هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری 1392 پیش و بیش ازآن که ریشه در تمایل و علاقه شخصی او برای در دست گرفتن عالی ترین قدرت اجرایی کشور داشته باشد،نتیجه و نشانه نیاز بسیاری از مردم به او به عنوان یک ضرورت برای هدایت کشتی طوفان زده مدیریت اجرایی کشوربه ساحل امن است.

  هاشمی به تجربه نشان داده است در روزهای سخت مدیریتی، این توانایی را دارد که هم امید به بهبود روابط بین المللی و اوضاع سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی داخلی ایران را برانگیزاند و هم زمینه های تقویت عقلانیت و اعتدال سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی در مدیریت دولت وجامعه را فراهم آورد

حضور آیت الله هاشمی بدون تردید به همان اندازه که برای آنانی که در فضای  گفتمان و رفتارهای افراطی -از هر نوع راست و چپ و سنتی و مدرن آن - بسر می برند ناخوشایند و غیر قابل تحمل به نظر می رسد،نقطه اتکا و اجماع اعتدالیون و معتقدان به مدیریت عقلانی جامعه و حلقه مفقوده وفاق اصولگرایان معتدل و اصلاح طلبان معتدل می تواند باشد.

اگر تا پیش از قطعیت حضور هاشمی در انتخابات و با توجه به قطعیت عدم حضور سید محمد خاتمی،دو احتمال رقابت انتخاباتی در میان طیف های اصولگرا از یک سو و رقابت اصولگرایان با کاندیدای نهایی دولت کنونی از سوی دیگر،منطقی ترین پیش بینی برای بسیاری تحلیلگران سیاسی به نطر می آمد ، اما با حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی معادلات و محاسبات انتخاباتی و نیز چیدمان و آرایش سیاسی و اجتماعی در میان احزاب و تشکل ها و شخصیت های مختلف سیاسی و لایه های  گوناگون مردم با تغییرات اساسی روبرو خواهد شد.

با فرض حضورنیافتن خاتمی و هاشمی،نگران کننده ترین موضوع برای بسیاری از اصولگرایان خارج از جبهه دولت احمدی نژاد ،فرض حضور اسفندیار رحیم مشایی و رقابت با او در صورت ناگزیری از تایید صلاحیتش بود.

با تحقق چنین فرضی منطقی به نظر می رسید که اصولگرایان به رقابت های داخلی خود پایان داده و با اجماع بر یک کاندیدای برجسته از میان خود به رقابت با مشایی بروند؛ رقابتی که به زعم بسیاری از تحلیلگرایان می توانست ریسک بزرگی برای رقبای اصولگرای مشایی باشد.

شاید به همین علت بعضی ها ترجیح می دادند در صورت رقابت با کاندیدای دولت احمدی نژاد، با کاندیدایی از دولت به رقابت بپردازند که هر کسی باشد جز مشایی.

 از همین دیدگاه بود که پیش بینی رد صلاحیت مشایی،در ذهن و زبان بعضی از بزرگان اصولگرایی از جمله دکترغلامعلی حداد عادل طرح  و تبلیغ شد.

از سوی دیگر بسیاری از اصلاح طلبان و علاقه مندان به سید محمد خاتمی که از حضور نیافتن خاتمی در رقابت ها اطمینان داشته و تا حدود زیادی حضور احتمالی هاشمی را نیز کم رنگ یافتند، ترجیح دادند تا اطلاع ثانوی به اردوگاه محمد باقر قالیباف بپیوندند.

عکس:دیدار جمعی از مازندرانی ها با آیت الله هاشمی رفسنجانی و دعوت از او برای حضور در انتخابات(28 فروردین 1392)

 بعضی از نظر سنجی ها نیز حتی اگر چندان هم دقیق نبوده باشد با توجه به فرض حضور نیافتن خاتمی و  هاشمی، قالیباف را در موقعیت بهتری نسبت به رقبای او نشان می داد؛ بی آنکه از نظر آگاهان به سیاست دور مانده باشد که اردوگاه قالیباف در سرشت خود از ترکیب منسجم و قابل اعتمادی  که بتواند از همراهی عمیق و پایدار گروه هایی از اصلاح طلبان در لایه های اجتماعی بهره مند شود برخوردار نبود.

در چنین شرایطی حضور هاشمی در انتخابات، اولین و بزرگترین ضربه کاری را به موفعیت سیاسی و اجتماعی قالیباف وارد ساخت.

 بسیاری از هوداران جبهه اصلاحات که با تردید توام با اکراه به حمایت از قالیباف با فرض معتدل تر بودن نسبی او در مقایسه با سایر اصولگرایان برخاسته بودند ، با حضور هاشمی در رقابت ها ترجیح می دهند اردوگاه قالیباف را ترک کرده و به حمایت از آیت الله هاشمی که با توجه به عدم حضور خاتمی و نیز به تصریح خاتمی بهترین گزینه در شرایط کنونی  تلقی و معرفی شده است برخیزند.

در چنین شرایطی برخورداری پایگاه ثابت سیاسی و اجتماعی هاشمی از یکسو و حمایت آشکار و قاطع سید محمد خاتمی و  بسیاری از اصلاح طلبان از آیت الله هاشمی از سوی دیگر، موقعیت هاشمی را بیش از پیش مستحکم ساخته است.

به نظر می رسد حتی در صورت تایید صلاحیت مشایی و حضور او در رقابت ها نه تنها موقعیت هاشمی با خطر جدی روبرو نشود بلکه به سبب ناخرسندی شدید اصولگرایان مخالف مشایی، بسیاری از آنان بنا به مصلحت ، به حمایت از هاشمی برخیزند، زیرا در صورت تصمیم اصولگرایان به رقابت همزمان با هاشمی و مشایی ، تجربه شکست سنگین برای اصولگرایان مخالف هاشمی و مشایی، آسان ترین گزینه برای پیش بینی سرنوشت انتخاباتی آنان خواهد بود.

از این رو منطقی تر به نظر می رسد در صورت فرض تایید صلاحیت مشایی،  اصولگرایان مخالف مشایی با آگاهی به ناتوانی خود در رقابت سه قطبی، سپردن دولت به هاشمی را برهر ریسک سیاسی دیگری ترجیح دهند.

البته که با فرض تایید نشدن صلاحیت مشایی، اصولگرایان مخالف مشایی ترجیح می دهند با اجماع بر روی  یک گزینه و ترجیحا دکتر علی اکبر ولایتی  یا دکتر محمد باقر قالیباف  و با احتمال بیشتر قالیباف،به رقابت با هاشمی بپردازند.

به نظر می رسد در شرایطی که بسیاری از شخصیت های سیاسی و مردم، به آیت الله هاشمی  به عنوان یک پاسخ به نیازهای جامعه برای عبور از تنگناهای موجود می نگرند ،بهار 1392 بهاری باشد با رایحه هاشمی.