مازندنومه،سردبیر:سال 1370 شمسی کتابی را موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی انتشار داد با این عنوان:"مسکن و معماری در جامعه روستایی گیلان."

این کتاب را یک فرانسوی به نام"کریستیان برومبرژه" نوشته است.برومبرژه متولد۱۹۴۶ پاریس است. او متخصص فرهنگ گیلان و رییس انجمن فرانسوی مطالعات ایرانی است.

این کتاب 188 صفحه ای بر اساس پژوهش های میدانی برومبرژه در کوهپایه ها و جلگه های گیلان تحقیقات تدوین شده است.

کتاب علاوه بر مطالب عمیق درباره مسکن و معماری گیلان،حاوی عکس ها و طرح های نادری از خانه های سنتی این استان شمالی است.

هرگاه این کتاب را ورق زدم،مدت ها به عکس های آن خیره شدم! دلم می خواست برای یکبار هم شده داخل این خانه های گاله به سر،تمام چوبی و کاملا" بومی بروم و کنار کندوج و کله و تلمبار عکسی بیندازم.

پنج شنبه گذشته فرصتی دست داد تا از موزه میراث روستایی گیلان بازدید کنم و این گونه رویاهای قدیمی ام به تحقق پیوست.

اگر مسیرتان به گیلان افتاد حتما" موزه میراث روستایی را در پارک جنگلی سراوان ببینید.قیمت بلیت ورودی هر نفر فقط 2 هزار تومان است که در ازای چیزهایی که می بینید ناچیز است.

این موزه درست در کیلومتر 18 جاده رشت – تهران قرار دارد و طبیعت و تاریخ 150 سال گذشته گیلان را به نمایش گذاشته است.

موزه میراث روستایی گیلان در زمینی به مساحت حدود 260 هکتار(45 هکتار فضای موزه ای)در پارک جنگلی سراوان،اولین اکو موزه ای است که در رابطه با معرفی تاریخچه و نوع فرهنگ و زندگی مردم در فضای باز ایجاد شده است.

در این موزه معیشت، کار، مسکن، صنایع دستی و انواع فضاهایی که در یک حوزه خانوادگی وجود دارد بازسازی و به نمایش در آمده است.

فاز مطالعات مقدماتی آن از اوایل سال 1381 آغاز و در اردیبهشت 1384 اولین کارگاه این طرح (حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سپید رود) راه‌اندازی شد.

این موزه برپایه مطالعات مردم شناسی و معماری 9 حوزه فرهنگی و معماری در گیلان شناسایی و برای هر یک از آنها مکان ویژه ای در محل موزه در نظر گرفته شده است.

در سایت موزه 2 مجموعه مهمان پذیر نیز با بهره گیری از معماری روستایی گیلان طراحی شده است.

در طراحی سایت،محل های جداگانه برای نمایش ها و بازی های سنتی ، پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، بازار روز، کارگاه صنایع دستی، مزارع برنج و باغات چای، معماری روستایی ملل، پارک بازی کودکان، چایخانه ها و رستوران های سنتی، اردوگاه تفریحی و پژوهشکده معماری و مردم شناسی در نظر گرفته شده است.

دکتر محمود طالقانی موسس این پروژه است(زیر نظر سازمان یونسکو و اکوموزه آلزاس) و جای بسی افتخار است که دکتر جعفر اولادی قادی کلایی-عضو هیات علمی دانشگاه مازندران-نیز مشاور این پروژه بود.

اولادی اهل قائم شهر است و فوق دکترای اکوتوریسم از کانادا دارد. او چند سالی است که به ایران برگشته و مشغول تدریس و تحقیق در دانشگاه های استان است.

دکتر اولادی اواسط دهه 80 شمسی به عنوان مشاور این پروژه به کمک دکتر طالقانی رفت و توانست با کمک گروهی از پژوهشگران،موزه میراث روستایی گیلان را راه اندازی کند.

او بارها از طریق رسانه های مختلف و مراجعات حضوری ابراز تمایل کرد که چنین موزه ای را در مازندران هم برپا کند اما کسی دستش را برای کمک به سوی او دراز نکرد!

دقایقی قبل از نوشتن این مطلب به دکتر اولادی تلفن کردم.تهران و توی جاده بود.می گفت:تصمیم داشتم در پارک تلار قائم شهر همین طرح را اجرا کنم،چند سرمایه گذار را هم به منطقه آوردم اما آن قدر سنگ اندازی کردند که هم من و هم سرمایه گذاران پشیمان شدیم!

او می گفت:من این پروژه را در آفریقای جنوبی اجرا کردم،اما در شهر و استان خودم کسی استقبال نکرد!دکتر داشت ابراز امیدواری می کرد در دولت جدید،سهم فرهنگ و میراث فرهنگی بیشتر شود و دل کسی برای میراث و محیط زیست و فرهنگ و هنر بسوزد که ارتباط تلفنی قطع شد!

موزه میراث روستایی گیلان سایت اینترنتی نیز دارد به این نشانی:http://www.gecomuseum.com/

در بازدید دو ساعته ام از این موزه زیبا و منحصر به فرد،با موبایلم چند عکس گرفتم که همراه با توضیحاتی،در زیر قرار داده ام.البته شما با یک جست و جوی ساده در گوگل می توانید عکس های کامل تر و حرفه ای تری را از این مجموعه بیابید.

داخل موزه،زنان گیلانی نان محلی داغ را که روی سنگ پخته می شود،

به مردم عرضه می کنند

نمای یکی از خانه های قدیمی که مربوط به منطقه لاهیجان است.

بانیان موزه،خانه های سنتی قدیمی را که بعضی از آن ها 150 سال هم قدمت دارد،

در برخی مناطق گیلان شناسایی و سپس آن ها را از صاحبان شان خریداری کردند.

آن ها تمام چوب ها و مصالح را شماره گذاری و پس از انتقال به مکان فعلی موزه در سراوان،

دقیقا" به همان شکل بنا کردند.

خانه های دوطبقه و بزرگ، اربابی و خانه های یک طبقه و کوچک مربوط به رعایاست.

در ورودی هر خانه سرا روی تابلویی مشخصات،نام صاحب بنا و سال ساخت اولیه آن درج شده است.

در ساخت این خانه ها به هیچ وجه از مصالح غیر بومی و زائد استفاده نشد

و کل بنا بعد از انتقال مصالح اولیه به این مکان به همان شکل نخستین مونتاژ شده است.

مهمان پذیر موزه که در روز بازدید ما تعطیل بود.

صندلی و میزهای پذیرایی و خود سالن مهمان پذیر،کاملا سنتی و بومی است

در بخشی از موزه،صنایع دستی گیلان به فروش می رسد

در معماری سنتی گیلان،بخش زیرین خانه ها را خالی و ضد زلزله می ساختند

کف نیز کمی بالاتر از زمین بود تا رطوبت بر بنا تاثیر منفی نگذارد

کوره زغال پزی

مسیر محوطه به شکل سنتی با چوب یا سنگریزه زیرسازی شده است

به مردم اجازه داده می شود از پله ها بالا بروند

و داخل خانه ها را نیز تماشا کنند

تالار اجتماعات موزه نیز کاملا" بومی سازی

و به شکل تلمبار ساخته شده است

ورودی موزه در بیرون از محوطه

برخی سوغاتی های سنتی گیلان

تنور سنتی و بانویی که با لباس محلی

مشغول پخت نان است

سرویس بهداشتی-مستراح-به سبک بومی و قدیمی

دستگاه سنتی حصیربافی در حیاط یکی از خانه سراها

چاه آب

کندوج(خزانه برنج)