در نخستين مرحله از فعاليت های پايگاه پژوهشي غارهاي استان مازندران، بيش از هزار قطعه استخوان از بقاياي حيوانات سم دار بزرگ و انواع حيوانات علف خوار شكار شده توسط انسان هاي غار نشين مربوط به 12 هزار سال پيش كشف شد. غارهاي استان مازندران جز مهم ترين غارهاي كشور محسوب مي شود. پژوهش هاي اوليه روي اين غارها نشان مي دهد، قدمت زندگي انسان در برخي از آنها به 13 هزار سال پيش نيز مي رسد.غارهای باستانی علی تپه، هوتو، کمربند و کمیشان در شهرستان های بهشهر و نکا از جمله اين غارها هستند كه همچنان كارهاي پژوهشي كاملي در مورد آنها انجام نشده است. چندي پيش به در خواست سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان مازندران پايگاه پژوهشي براي از سر گيري فعاليت هاي پژوهشي در بهشهر داير شد. به گفته كار شناسان اين پايگاه پژوهشي، آخرين مطالعات انجام گرفته در اين غارها به فعاليت باستان شناسان آمريكايي در سال 1951 باز مي گردد. «علي ماهفروزي» باستان شناس و سرپرست پايگاه پژوهشي غارهاي استان مازندران درباره از سر گيري مطالعات انجام گرفته در غارهاي استان مازندران گفت:«براي آغاز مطالعات پژوهشي در غارهاي استان مازندران، غار كميشان به عنوان يكي از مهم ترين غارهاي استان انتخاب شد. مطالعات اوليه در اين غار منجر به كشف هزار قطعه استخوان از بقاياي حيوانات وحشي و علف خوار شد.» وي در ادامه گفت:«مطالعه روي اين استخوان ها كه توسط مرجان مشكور، ديرين جانور شناس ايراني در فرانسه انجام گرفت، نشان داد كه بخشي از اين استخوان ها مربوط به حيوانات سم دار بزرگ بوده است كه توسط انسان هاي غار نشين 12 هزار سال پيش شكار می شدند. همچنين اين مطالعات نشان مي دهد كه برخي از اين استخوان ها مربوط به حيواناتي چون آهو، گوسفند سانان وحشي و گاوهاي وحشي هستند.» در میان استخوان هاي كشف شده در اين غار، باستان شناسان به مقدار قابل توجهي استخوان روباه برخورد کردند كه هنوز علت شكار آنها به درستي روشن نشده است. ماهفروزي در اين باره يادآور شد:«گوشت حيواني چون روباه براي خوراك قابل استفاده نيست و احتمال دارد شكار اين حيوان در گذشته همچون امروز براي استفاده از پوست آن بوده باشد.» در ميان استخوان هاي كشف شده مقداري استخوان مربوط به علف خواران كوچك نيز كشف شده كه براي بررسي هاي بيشتر به مركز مطالعات دانشگاه هاي فرانسه ارسال شده اند. به گفته ماهفروزي، کاوش های پیش از انقلاب تنها اطلاعاتی آماری در خصوص غارهای تاریخی بهشهر مازندران داده است. در حالی که کاوش های مجدد این غارها توسط پایگاه پژوهش غارهای باستانی استان مازندران قرار است به این پرسش که نخستین ساکنین محوطه تاریخی بهشهر چگونه از قالب زندگی غارنشینی خارج و به شهرنشینی روی آورده اند، پاسخ دهد. غار کمیشان از جمله غار هايي است كه در کنار گوهر تپه و تپه عباس آباد بهشهر قرار گرفته است. سفال های کشف شده در این غار متعلق به هزاره ششم قبل از میلاد بوده و آغاز زندگی در تپه عباس آباد نیز مصادف با همین دوران شکل گرفته است. به اعتقاد كارشناسان پايگاه پژوهشي غارهاي استان مازندران، شاید بتوان این گونه نتیجه گرفت که نخستین انسان ها در هزاره ششم برای همیشه زندگی در غار را ترک و در روستایی چون تپه عباس آباد ساکن شده اند و پس از آن نیز شهرنشینی در گوهر تپه را از هزاره پنجم پیش از میلاد آغاز کرده اند. مطالعه روي بقاياي به جاي مانده از زندگي انسان در غار كميشان ادامه دارد و پايگاه پژوهشي غارهاي استان مازندران قصد دارد تا كتابي در بر گیرنده نتایج اين مطالعات چاپ و منتشر کند. (chn)