زبان مازندرانی بازمانده‌ی زبان ایرانیان قدیم «پارسی میانه» است که در برابر زبان فارسی‌نو دیرتر و کمتر تحت کارایی زبان‌های بیگانه چون تازيان، مغول و تاتار که زمانی بر ایران حکومت کردند، قرار گرفته‌اند.
تا سده‌ی 5 ه.ق والیان تبرستان به‌خط پهلوی می‌نوشتند و سکه می‌زدند.

دو کتیبه که به خط پهلوی در رسٍکت واقع در دودانگه و گنبد لاجیم سوادکوه به‌دست آمده مؤید این نظر است 
  گویش تبری یا (مازندرانی)دارای پيشينه قابل توجهی بوده است. می دانیم که کتاب "مرزبان نامه" به گویش تبری نوشته شده و از آن زبان به پارسی دری برگردان شده است.

ابن اسفندیار دیوان شعری را به زبان تبری با نام "نیکی نامه" بازگو می کند و آن را به اسپهبد مرزبان بن رستم بن شروین نویسنده "مرزبان نامه" نسبت می دهد. در "قابوس نامه" نیز دو بیت به گویش تبری از نویسنده ثبت است.

 ابن اسفندیار از برخی شاعران این سرزمین که به گویش تبری شعر می گفته اند یاد کرده و نمونه ای از سروده های ایشان را آورده است. در "تاریخ رویان" اولیاءالله آملی نیز ابیاتی از شاعران مازندرانی به گویش تبری ضبط شده است.
به تازگی چند نسخه خطی از برگردان ادبیات تازيان به گویش تبری و نسخه هایی از برگردان و برداشت تازی نامه به این گویش یافت شده که از روی آن ها می توان دریافت که گویش تبری در قرن های نخستین پس از اسلام تازيان دارای ادبیات گسترده ای بوده است.

مجموعه ای از دو بیتی های تبری که به "امیری" سرشناس و به شاعری موسوم به "امیر پازواری" منسوب است، در مازندران وجود داشته که "برنهارد درن" خاور شناس روسی نسخه آن ها را به دست آورده و زیر عنوان "کنزالاسرار" در سن پترز بورگ (یا - سن پطرز بورغ) با برگردان ترجمه پارسی چاپ کرده است. مقدسی می نویسد که زبان اهالي تبرستان به زبان ولایت قومس و جرجان نزدیک است، جز آن که در آن شتابزدگی هست.
در ضمن مازندرانی با گیلکی فرق دارد! اشتباه نفرماید!(dariush )