جشن تيرگان كه در زبان محلي به آن «تير ماه سيزده شو» گفته مي‌شود، همان جشن معروف ايرانيان باستان است كه در تاريخ باستاني تبري مصادف با دوازدهم آبان ماه مي‌شود.
در رابطه با تاريخچه اين جشن نيز روايات مختلفي وجود دارد. برخي پيروزي كاوه بر ضحاك را مبناي جشن «تير ماه سيزده شو» مي‌دانند و برخي ديگر معتقدند كه تيرگان شب تولد حضرت علي ( ع) است.
«تيرماسيزده شو» كه به «لال لالي شو» هم معروف است با برپايي آيين‌هاي ويژه و آماده کردن خوراکي‌هاي سيزده‌گانه جشن گرفته مي‌شود.در اين شب همه خانواده كنار هم جمع مي‌شوند و تا پاسي از شب به خوردن تنقلات و گوش دادن به قصه و افسانه‌هاي بزرگ‌ترها سپري مي شود، جوانان هم با در دست داشتن تركه‌اي بلند كه كيسه‌اي به انتهاي آن بسته شده است، همراه كودكان به در خانه‌ها رفته و با سر و صدا و كوبيدن چوب به درخانه‌ها و لال‌بازي از صاحب خانه تقاضاي هديه مي‌كنند ، و صاحبخانه هم اغلب به آنها پول، ميوه و شيريني مي‌دهد.

در اين شب افزون بر خوراک‌هايي که مناسب مهماني است بنابر رسم هر محل خوراكي‌هايي ويژه‌اي نيز تدارك ديده مي‌شود. آملي‌ها براي اين جشن خوراکي‌هايي تهيه مي‌کنند که به لهجه محلي به آن «خارچي» گويند و عبارت است از انواع شيريني‌ها که در خانه تهيه مي‌شود وشيريـني دستي به نام «شامي نون» و شيريـني ديگري به نام  «بشتـيزک».در فيروزکوه نيز بعد از شام، گندم و شاهدانه و گردو و سنجد و شيريني و ميوه و چاي را روي کرسي مي‌گذارند و افراد خانواده دور آن جمع مي‌شوند.
در سنگسر علاوه بر «شب چره» يعـني انار و انگور و سنجد و بادام و تخمه و امثال آن، به مناسبت سيزده بايد غذايي پخت که از سيزده ماده خوراکي: گوشت، آب، سبزي، برنج، عدس، نخود ،نمک، و ... درست شده باشد که آن را «سيزه‌چي» گويند.
شگون چوب خوردن از لال نيز از ديگر مراسم مخصوص اين جشن است. به گونه‌اي كه در برخي از شهرها اين مراسم به «لال شو» معروف است. در اين شب شخصي با لباس مبدل، دستمالي به سر بسته و صورتش را سياه مي کند و مانند لال‌ها با کسي حرف نمي‌زند. اين شخص كه او را لال، لال مار و لال شيش مي‌گويندبا همراهي چند نفر وارد خانه‌هاي محل مي‌شود و با چوب و ترکه‌اي که در دست دارد، ضربه‌اي به ساکنان خانه مي‌زند. مازندراني‌ها آمدن لال را به خانه و کاشانه خود به فال نيک مي‌گيرند و باور دارند که «لال»هر کس را بزند تا سال ديگر مريض نمي‌شود.
از رسم‌هاي ديگر «تيرما سيزه شو» فال گرفتن با ديوان حافظ است که در شهرها، روستاها و تقريبا همه خانه‌هاي اين منطقه مرسوم است. در اين شب همه اهل خانه دور هم جمع مي شوند و خوب و بد نيت خود را از حافظ، که " به شاخ نبات " قسمش داده‌اند، جويا مي‌شوند.
برخي نيز در شب اين جشن بر بام خانه ديگران مي‌روند و از روزنه بام شال درازي را که به سر آن يک دستمال بسته‌اند، درون اطاقي که آنان نشسته‌اند مي‌اندازند، صاحب خانه از همان خوردني‌هايي که براي مهمانان آورده است، در آن دستمال مي‌گذارد و آن را مي‌بندد. آنگاه کسي که بر بام نشسته و شال را فرو انداخته است، آهسته آهسته شال را بالا مي‌کشد. اين رسم را که در بيشتر آبادي هاي مازندران نيز معمول است «شال اينگني» مي‌نامند.
به گفته دكتر روح ‌الاميني در ادبـيات قرن‌هاي چهارم و پنجم، نمونه‌هاي زيادي را مي‌توان يافت که نشان از بودن تيرماه در فصل خزان دارند.
استاد دکتر صادق کيا نيز درباره محاسبه ماه هاي سال بر پايه گاه‌شماري فرس قديم در مازندران ( تبرستان ) مي‌نويسد :«اکنون نوروز آنان (مازندراني‌ها) در نيمه دوم " اونه ماه " (آبان ماه)، و تيرماه آنان در پايـيز است و تيرگان را در پايـيز جشن مي‌گيرند.»
جشن تيرماه سيزه شو، که در کتاب شرح بـيست باب ملا مظفر، از آن به نام نوروز تبري ياد شده، در گذشته در شهرهاي سواد کوه، سنگسر، شهميرزاد، فيروزکوه، دماوند، بهشر، دامغان، ماها، ساري، بابل، آمل، نوشهر، شهسوار و طالقان برگزار مي‌شده است و هم‌اكنون نيز در كندلوس و ديگر شهرهاي مازندران جشن گرفته مي‌شود.