مازندنومه؛ سرویس فرهنگی و هنری، محسن ذبیحی جامخانه، دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه تهران: سال های سال است که دوستداران و فعالان عرصه فرهنگ و زبان استان، همواره خطر انزوا و نابودی زبان مازندرانی را گوشزد می کنند و گاهگاهی با انتشار کتاب، مقاله، ترانه و یا صحبت به زبان مازندرانی در سخنرانی ها و مجالس، تلاش می کنند به آن جنبه ای رسمی بخشیده، آن را زنده نگهدارند و تلنگری هم به مخاطبان بزنند.

دستگاه های فرهنگی و رسانه ای استان هم در این راستا بعضا برنامه ها و اقدامات خوبی را در طول سال های گذشته انجام داده اند، اما شوربختانه برخی از این اقدامات به دلیل سطحی بودن و ژرف نبودن کافی، نه تنها اثرگذار نبوده، اثر معکوس هم بر مخاطب داشته است که شاید در جایی منجر به افزایش فاصله جامعه سخنور با زبان مازندرانی هم شده است.

 در مجموع؛ موضوع احیا، زنده نگهداشتن و شخصیت بخشیدن به یک زبان در معرض نابودی آن قدر عمیق و پایه ای است که باید به همه جنبه های خرد و کلان و لایه های اثرگذار آن توجه کرد. از نهاد آموزش و پرورش، رسانه های دیداری و شنیداری، روان شناسی فردی و اجتماعی و... گرفته تا بحث های تخصصی زبان شناسی به نوعی در این مقوله با هم در ارتباط بوده و در هم تنیده اند.

نگاهی کوتاه به وظایف و فعالیت های فرهنگستان های ادب کشورها، عمق تاثیرگذاری فعالیت های این نهاد بر بافتار اجتماعی و لایه های اثرپذیر جامعه را به خوبی نشان می دهد. وجود چنین نهادی در همه کشورها برای حفظ و گرامی داشت زبان آن کشورها امری ضروری انگاشته شده است و به عنوان تامین کننده خوراک گفتاری و امنیت عملکردی آن زبان عمل می کند.

نتیجه اینکه بدون وجود چنین نهادی هرگونه اقدام برای زنده نگهداشتن یک زبان خاص، اثری سطحی، کوتاه مدت و ناموفق خواهد داشت.

 خوشبختانه در سال جاری و در دولت یازدهم اتفاقات خوبی در این حوزه افتاد. خرداد ماه امسال دکتر روحانی با سفر به استان آذربایجان شرقی، با تاسیس بنیاد فرهنگ و ادب آذربایجان موافقت کرد.

همچنین به تازگی دولت با آموزش زبان و ادبیات کردی در مقطع کارشناسی موافقت کرد. نکته جالب این است که این دو رویداد همواره از خواسته های مردم آن استان ها بوده و در دولت های گذشته قول هایی داده می شد، ولی هیچگاه عملی نشد.

 بنابراین می توان گفت در دولت یازدهم فضای مناسبی برای هرگونه اقدام در این زمینه فراهم شده است. حال جا دارد مسئولان و متولیان فرهنگ و زبان استان مازندران این فرصت را غنیمت شمرده، تاسیس فرهنگستان زبان و ادب مازندرانی را در سفر آتی جناب دکتر روحانی به استان مازندران از دولت مطالبه کنند.

* هدف این نوشته تنها بیان ضرورت تاسیس نهاد متولی زبان مازندرانی است. موضوع زبان مازندرانی به صورت علمی در حوزه تخصصی نویسنده نیست. بنابراین انتظار می رود از این نوشتار برداشت های تخصصی زبانی نشود.