مازندنومه؛ سرویس اقتصادی، شبنم لشگری: در جهان امروز آلودگی های گوناگون حق انسان برای داشتن غذای سالم را به خطر انداخته، سلامت او را دستخوش آسیب می سازند. در این میان آلودگی های شیمیایی از بقیه خطرناک ترند و عوارض و ناهنجاری های ناشی آنها غالبا پنهان تدریجی و غیر محسوس است و خطرات زیادی برای انسان دارد، لذا تهیه غذای سالم و عاری از هرگونه مواد شیمیایی باید در راس نهاد های درگیر در تولید غذا و محصولات کشاورزی قرار گیرد.

مسئله باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی از اهمیت خاصی برخوردار است. اثرات ناخواسته سموم تنها محدود به مسمومیت های غذایی نمی شود، بلکه این ترکیبات قادر خواهند بود در دراز مدت باعث انواع سرطانها و اختلالات دیگر در انسان شوند.

دکتر"بهنام امیری" -عضو هیئت علمی رشته گیاه پزشکی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری- درگفت گویی کوتاه به پرسش های ما درباره ی لزوم کاهش مصرف سموم در کشاورزی و  روشهای موثر در کاهش سموم پاسخ داد:

سموم شیمیایی چه مخاطراتی را به همراه دارد و راهکار کاهش سموم چیست؟

سموم به دو صورت سمیت حاد و سمیت مزمن ایجاد خسارت می کند. سمیت مزمن به صورت تغییرات ژنتیکی، بیماری های سرطانی و ناقص الخلقه شدن در انسان ایجاد خسارت می کند. بنابراین باید از فروش بی ضابطه و مصرف بی رویه آن در کشور جلوگیری شود.

همچنین مصرف یک سوم سموم دفع آفات در شمال کشور باعث افزایش سه برابری سرطان روده در منطقه شده و به عبارتی60 درصد سرطان های کشور در این مناطق گزارش شده است. با اطمینان می توان اذعان داشت که بسیاری از میوه جات و سبزیجات آلوده به نیترات و کادمیوم به عنوان دو عامل بیماری زا و سرطان زاست. در حال حاضر کشاورزان و باغداران کشور و مازندران آگاهی علمی مصرف این نهاده ها در اراضی و باغ ها را نمی دانند.

چه سمومی در استان مازندران مصرف می شود که مخاطرات جبران ناپذیری دارد؟ آیا جایگزینی برای این سموم وجود دارد؟

اکثر سمومی که در استان مازندران مصرف می شود چون دوره کارنس آن رعایت نمی شود، مضر است. سم از لحاظ دارای دوره کارنس سه گروه کوتاه مدت حدود سه چهار روز و میان مدت یک هفته تا 10روز و همچنین بلند مدت 2تا3هفته است  و کل سموم کلره که خاصیت تجمعی دارند و سم "اندو سولفات " و"لیندن" علی رغم ممنوعیت هنوز مصرف می شوند و جایگزین آن استفاده از روغنهای معدنی و عصاره گیاهی است.

کنترل شیمیایی علف های هرز نیز سلامت غذایی را تهدید می کند. به چه طریقی می توان استفاده از این سموم را کاهش داد؟

مبارزه غیر شیمیایی با استفاده از ادواتی مانند رتیواتور و دیسک و شیار راهکار مناسبی برای کاهش علف های هرز است.

 کشاورزی ارگانیک در حفظ امنیت غذایی به چه میزان نقش دارد ؟

کشاورزی ارگانیک نقش عمده و اصلی در امنیت غذایی دارد و امروزه در دنیا محصول ارگانیک از اهمیت ویِژه ای برخوردار است و حتی به قیمت گرانتر به بازار عرضه می شود. متاسفانه در ایران هنوز جا نیفتاده است .

در مازندران برنج ارگانیک در سطح محدود در منطقه فریدونکنار تولید می شود. اینجانب دو طرح در دست اجرا دارم که یک طرح با دانشگاه علوم پزشکی ایران و همراه یکی از دانشجوهای دوره دکترای  آن دانشگاه است که من به عنوان استاد راهنمای دوم هستم. دومنطقه به عنوان پایلوت در نظر گرفته شده و در صورت موفقیت به عنوان طرح ملی کار خواهد شد. در حال حاضر  در سال دوم اجرای آن هستیم و طرح دوم با همکاری گروه گیاهپزشکی دانشگاه و چند تا از دانشجویان کارشناسی ارشد است که با همکاری پژوهشکده ژنتیک در کاهش مصرف سموم در برنج خواهیم داشت.

آیا نظارتی بر مصرف سموم در کشاورزی وجود دارد؟ برنامه دولت در این راستا چه می تواند باشد ؟

این سوال را باید از دولتمردان پرسید ولی اولین قدم کنترل و نظارت در واردات سموم و استفاده از افراد متخصص و آموزش مستمر و تشکیل کلاسهای باز آموزی مستمر برای فروشندگان سموم و کارشناسان جهاد کشاورزی با حضور استادان فن و متخصصان است.

گیاهان تراریخته را می توان برای حفظ امنیت غذایی موثر دانست؟

درمورد گیاهان تراریخته نظرات مخلتفی وجود و در کشور ما نیز بررسی بیشتری نیاز دارد. بنده با توجه جنبه های مختلف زیستی این گیاه فعلا  آن را کاربردی می دانم.