مازندنومه؛ سرویس اجتماعی، سردبیر: منابع انسانی آن چنان مهم است که اقتصاددان ها می گویند نیروی انسانی عامل اصلی توسعه ملی است، نه سرمایه و منابع دیگر.
پرورش انسان های زبده و ماهر و آموزش آن ها جزو هدف های اصلی همه سازمان هاست تا بقای شان به فنا نرود. از همین رو میزان تحصیلات کارکنان به عنوان شاخصی از سطح مهارت و بهره وری در نظر گرفته می شود و در استخدام ها، مدرک تحصیلی و میزان تحصیلات یکی از پیش نیازهای اصلی تصمیم گیری است.

کارایی، تعهد کاری و انگیزه بالاتر، نوآوری، رضایت شغلی و جو سازمانی بهتر، کاهش اشتباهات و خطاهای شغلی، پردازش بهتر اطلاعات، توانایی بیشتر در مقابله با پیچیدگی های محیط کار، یادگیری آسان تر، بهره گیری از تکنیک ها و فن آوری های نوین و درآمد بالاتر از مهم ترین مزیت های داشتن مدرک تحصیلی در سازمان ها و ادارات است.

*5درصد زیردیپلم، 4 درصد دکترا

طبق آمار تا پایان سال 1396 در ادارات مازندران نزدیک به 100 هزار نفر مشغول فعالیت هستند. از مجموع تعداد 98423 نفر نيروي انساني در ادارات استان مازندران، تعداد 55892 نفر معادل 57% مرد و تعداد 42531 نفر معادل 43% زن هستند.

هم چنین تعداد 4690 نفر معادل 5% پرسنل شاغل در دستگاه های اداری مازندران، مدرك تحصيلي زيرديپلم، تعداد 14879 نفر معادل 15% مدرك تحصيلي ديپلم، تعداد 8462 نفر معادل 8% مدرك تحصيلي فوق ديپلم، تعداد 49107 نفر معادل50% مدرك تحصيلي ليسانس، تعداد 17385 نفر معادل 18% مدرك تحصيلي فوق ليسانس و تعداد 3900 نفر معادل 4% مدرك تحصيلي دكترا دارند

*مدرک تحصیلی نیروی انسانی دستگاه های اجرایی استان

از استانداری مازندران شروع می کنیم که 964 نیرو دارد. در این سازمان 38 نیروی مرد و 2 زن مدرک زیر دیپلم دارند. هم چنین 81 پرسنل مرد و 14 زن استانداری مازندران مدرک دیپلم دارند. در استانداری هیچ نیروی شاغلی مدرک دکترا ندارد!

اداره کل بازرسی استان، اداره کل فن آوری اطلاعات  ومدیریت حج  وزیارت از معدود اداراتی هستند که نیروی زیر دیپلم ندارند.

شرکت نفت منطقه ساری 31، شرکت گاز 74، شرکت غله 22، شرکت شهرک های صنعتی 11 و شرکت برق منطقه ای 53 نیروی زیر دیپلم دارند که همگی مرد هستند.

در استانداری مازندران، حوزه هنری، آب و فاضلاب روستایی، برق منطقه ای، شرکت شهرک های صنعتی، شرکت غله، شرکت گاز، کانون پرورش فکری، مدیریت حج و زیارت، منطقه وِژه اقتصادی امیرآباد، اداره کل استاندارد، اداره کل اوقاف و امور خیریه، اداره کل بنادر و دریانوردی، اداره کل پست، تامین اجتماعی، تبلیغات اسلامی، تعاون و کار و رفاه اجتماعی، ثبت احوال، ثبت اسناد، راه آهن شمال، راهداری، اداره کل فرودگاه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، گمرک، نوسازی مدارس و اداره کل ورزش و جوانان،  هیچ نیرویی مدرک دکترا ندارد.

اینک به تفکیک وضعیت مدرک تحصیلی پرسنل اداره های مختلف استان را مرور می کنیم:

در هواشناسی مازندران 5 نیروی مرد این اداره کل مدرک زیر دیپلم و 7 نیروی مرد هم دیپلم دارند. در هواشناسی 109 نفر مشغول کارند که تنها 8 پرسنل زن هستند؛ 1 زن مدرک دکترا دارد، 2 نفر فوق لیسانس، 4 نفر لیسانس و 1 خانم کارمند هم دیپلمه هستند.

اداره کل ورزش و جوانان استان 360 نیرو دارد. 11 پرسنل مرد این اداره کل مدرک تحصیلی زیردیپلم دارند. 37 مرد و 12 زن هم مدرک دیپلم دارند. در این اداره کل هیچ نیروی شاغلی مدرک دکترا ندارد.

اما در اداره کل نوسازی مازندران که 138 نفر نیرو دارد، 5 مرد زیر دیپلم و 12 مرد هم دیپلمه هستند. این را هم اضافه کنیم که این اداره کل تنها 12 نیروی زن دارد؛ 6 نفر لیسانس دارند  و6 نفر فوق لیسانس.

اداره كل امور مالياتي 12 کارمند مرد زیر دیپلم و11 نیروی مرد و 5 نیروی زن دیپلمه دارد.

به سراغ اداره کل میراث فرهنگی مازندران می رویم که 446 نیرو دارد. 9 مرد و 3 زن این اداره کل مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند و 74 مرد و 11 زن هم دیپلمه هستند. در میراث استان فقط 1 نیروی مرد و 1 کارمند زن مدرک دکترا دارند.

منابع طبیعی نوشهر 540 نیرو دارد. 113 مرد و 4 زن این اداره کل مدرک تحصیلی زیر دیپلم و104 مرد و 5 زن هم مدرک دیپلم دارند. در این اداره کل تنها 1 نیروی مرد دارای مدرک دکتراست.

اما در اداره کل منابع طبیعی ساری که 607 نیرو دارد، 31 مرد  و1 زن با مدرک زیر دیپلم هستند. 132 مرد و 3 زن هم دیپلم دارند. در این اداره کل تنها 3 مرد دارای مدرک دکترا هستند.

در اداره کل گمرک استان 4 نیروی مرد مدرک زیر دیپلم دارند. 17 مرد و 2 زن هم دیپلمه هستند. هم چنین هیچ کدام از 204 نیروی مشغول به کار این اداره کل، مدرک دکترا ندارند.

اداره کل کمیته امداد مازندران 810 نیرو دارد. از این تعداد 25 نیروی مرد و یک نیروی زن زیر دیپلم سواد دارند، 145 مرد و 7 زن هم دیپلمه هستند. از بین 810 کارمند این اداره کل تنها یک نیروی مرد مدرک دکترا دارد.

در اداره کل کتابخانه های عمومی مازندران 317 نفر مشغول کار هستند. از این تعداد مدرک تحصیلی 10 نیروی مرد و 4 زن، زیر دیپلم و 14 مرد و 3 زن، دیپلم است. در این اداره کل تنها یک کارمند مرد، مدرک دکترا دارد.

در اداره کل فنی و حرفه ای مازندران 21 نیروی مرد و 4 زن مدرک زیر دیپلم و81 مرد و 12 زن دیپلم دارند. از بین 646 نیروی شاغل در این اداره کل تنها دو کارمند مرد مدرک دکترا دارند.

در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان 10 کارمند مرد زیر دیپلم و 37 کارمند مرد دیپلمه هستند. از میان 227 کارمند این اداره کل هیچ کدام مدرک دکترا ندارند.

اداره کل فرودگاه 261 نفر پرسنل دارد. از این جمع 23 مرد و 6 زن مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 38 نیروی مرد و 6 زن هم مدرک شان دیپلم است. در این اداره کل هیچ نیرویی مدرک دکترا ندارد.

نوبت به اداره کل صنعت، معدن و تجارت مازندران می رسد که 7 نیروی مرد در این اداره کل مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 34 مرد و یک زن هم دیپلمه هستند. اداره کل صمت 324 نیرو دارد که تنها یک کارمند مرد آن مدرک دکترا دارد.

از آمار عجیب اداره کل شیلات مازندران بگوییم که 492 نیرو دارد و 121 نیروی مرد آن زیر دیپلم سواد دارند و 113 نیروی مرد دیگر مدرک شان دیپلم است. به عبارتی 234 نیروی این اداره کل(نزدیک به نصف پرسنل)مدرک تحصیلی دیپلم و زیر دیپلم دارند. در این اداره کل فقط 24 زن مشغول کارند.

در اداره کل زندان ها هم که 1477 پرسنل دارد، آمار دارندگان مدرک های زیر دیپلم و دیپلم  بالاست. این جا 412 مرد و یک زن زیر دیپلم سواد دارند و 491 نیروی مرد و 9 زن مدرک شان دیپلم است.

دیگر اداره کلی که آمار دارندگان مدارک زیردیپلم و دیپلم آن بالاست، اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای است که مدرک تحصیلی 157 نیروی مرد زیر دیپلم است. 237 نیروی مرد و 5 نیروی زن هم مدرک دیپلم دارند و هیچ کدام از 902 کارمند این اداره کل، مدرک دکترا ندارند.

در اداره کل راه و شهرسازی استان 11 مرد مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 25 مرد و 4 نیروی زن هم آخرین مدرک تحصیلی شان دیپلم است. این اداره کل 354 نیرو دارد که تنها یک نیروی مرد، مدرک دکترا دارد.

راه آهن شمال اداره کل دیگری است که به سراغ آن رفتیم که 40 نیروی مرد آن مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند.  274 مرد و 9 زن هم دیپلمه هستند. از بین 849 نیروی شاغل در راه آهن شما کسی مدرک دکترا ندارد.

در اداره کل دامپزشکی مازندران 403 نفر مشغول به کارند که 107 مرد و 21 زن مدرک تحصیلی شان دکتراست. در همین اداره کل 9 نیروی مرد هستند که زیر دیپلم سواد دارند. 29 پرسنل مرد و 2 زن هم دیپلمه هستند.

اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران 490 پرسنل دارد. از این تعداد 16 نیروی مرد مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 156 نیروی مرد و 4 زن هم دارنده مدرک دیپلم هستند.

در سازمان مدیریت و برنامه ریزی مازندران که 135 نیرو دارد، 1 نفر زیر دیپلم و 14 نفر دیپلمه هستند.

اداره کل انتقال خون که 11 مرد  و11 زن با مدرک دکتر دارد، 11 نیروی زیر دیپلم هم دارد( 1زن و 10 مرد) و 45 نیروی دیپلمه (36 مرد و 9 زن)

در اداره کل جهاد کشاورزی استان که 1866 نیرو دارد، 68 پرسنل مرد مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 163 مرد و 13 زن هم دیپلمه هستند.

سری به اداره کل ثبت اسناد و املاک می زنیم. این جا 12 نیروی مرد و یک نیروی زن مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 69 مرد و 16 نیروی زن هم دارنده مدرک دیپلم هستند. از بین 780 نیروی شاغل در ثبت اسناد مازندران، هیچ کدام مدرک تحصیلی دکترا ندارند.

در اداره کل ثبت احوال 3 نیروی مرد زیر دیپلم هستند. 52 مرد و 2 زن هم دیپلم دارند. در این اداره کل از بین 296 نفر، هیچ نیرویی مدرک دکترا ندارد.

اداره کل تعاون روستایی 134 نیرو دارد که یک نفر مدرک دکترا گرفته است. این جا 3 مرد زیردیپلم اند و 8 مرد  و1 زن دیپلم دارند.

در حوزه هنری مازندران که 22 نیرو دارد 1 پرسنل مرد زیر دیپلم و 1 پرسنل مرد دیپلمه هستند. در حوزه هنری هیچ نیرویی مدرک دکترا ندارد.

در اداره کل تبلیغات اسلامی که 180 نیرو دارد، 3 مرد زیر دیپلم هستند. 23 مرد و 3 زن هم دیپلمه اند. در این اداره کل کسی مدرک دکترا ندارد.

تعزیزات حکومتی اداره کل دیگری است که به سراغ آن می رویم. این جا 110 نفر مشغول فعالیتند که 3 مرد  و5 زن مدرک زیر دیپلم دارند. 6 مرد و 2 زن هم دیپلمه هستند. تنها یک پرسنل مرد این اداره کل دکترا دارد.

در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی که 333 نیرو دارد، 5 نیروی مرد زیر دیپلم هستند. 27 مرد و 1 زن هم مدرک شان دیپلم است و هیچ پرسنلی مدرک دکترا ندارد.

در اداره کل تامین اجتماعی مازندران927 نفر مشغول فعالیتند که هیچ کدام مدرک دکترا ندارند. در این میان 11 نیروی مرد زیر دیپلم هستند. 128 نفر از مردها و 41 نفر از بانوان هم آخرین مدرک شان دیپلم است.

مدیریت درمان تامین اجتماعی 35 نیروی مرد و 7 نیروی زن زیر دیپلم دارد. 438 مرد و 199 زن این مدیریت هم دیپلمه هستند.

به اداره کل پست مازندران می رویم، جایی که 594 نیرو دارد، بدون این که حتی یک نفرشان مدرک دکترا داشته باشد. در این اداره کل 6 نیروی مرد زیر دیپلم هستند. 186 مرد  و33 زن هم مدرک تحصیلی دیپلم دارند. به عبارتی 38 درصد نیروهای اداره کل پست مازندران مدرک دیپلم  و زیر دیپلم دارند.

اداره کل پزشکی قانونی به نوعی جبران کرده است. این جا 124 نفر مشغول کارند که 30 مرد  و11 زن مدرک دکترا دارند. البته 2 مرد نیز مدرک تحصیلی شان زیر دیپلم است. 26 مرد  و2 زن کارمند پزشکی قانونی هم دیپلم دارند.

اداره کل بهزیستی مازندران از معدود دستگاه هایی است که بالای هزار نفر نیرو دارد. از بین 1070 پرسنل بهزیستی مازندران، 26 مرد  و51 زن مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارند. 69 مرد و 95 زن دیپلمه هستند. 8 مرد  و5 زن هم مدرک دکترا دارند.

در اداره کل بنیاد شهید و ایثارگران مازندران 19 پرسنل مرد زیر دیپلم هستند. 78 مرد  و10 زن هم دیپلم دارند. از بین 432 نیروی این اداره کل، 3 مرد هم مدرک دکترا دارند.

در اداره کل بنادر ودریانوردی مازندران 11 مرد زیردیپلم و20 مرد دیپلمه هستند.  این جا 235 نفر مشغول کارند که هیچ کدام مدرک دکترا ندارند.

بازرسی مازندران در مجموع 85 نیرو دارد و یکی از خلوت ترین اداره کل های استان است. در این اداره کل تنها 3 نیروی مرد مدرک تحصیلی دیپلم دارند و کسی مدرک زیردیپلم ندارد. 1 نفر هم اینجا دکترا دارد.

برعکس بازرسی، آموزش و پرورش مازندران یکی از شلوغ ترین اداره کل های استان مازندران است. 38856 نفر در این سیستم مشغول کارند. 417 مرد و 351 نیروی زن آموزش و پرورشی مدرک زیر دیپلم دارند. 1500 پرسنل مرد  و844 زن هم آخرین مدرک تحصیلی شان، دیپلم است. 135 مرد  و25 زن هم دکترا دارند.

در اداره کل اوقاف  وامور خیریه استان 4 مرد  و1 زن مدرک شان زیردیپلم است. 32 نیروی مرد  و1 زن هم دیپلمه هستند. از 154 نیروی شاغل در اوقاف، کسی دکترا ندارد.

به سراغ اداره کل انتقال خون مازندران می رویم که 223 نیروی استخدام شده دارد. از این بین 10 مرد  و1 زن زیردیپلم هستند. 36 نیروی مرد و 9 زن هم دیپلم دارند. 11 مرد  و 11 زن شاغل در انتقال خون هم دکترا دارند.

اداره کل امور مالیاتی هم بالای هزار نفر پرسنل دارد. از 1251 نیروی اینجا 12 مرد مدرک تحصیلی زیردیپلم و 111 مرد و5 زن هم مدرک تحصیلی دیپلم دارند. از بین 1251 نیرو، تنها 1 نیروی مرد در این اداره کل دکتر ا دارد.

در اداره کل امور اقتصادی و دارایی مازندران 132 نفر مشغول کارند که 2 مرد مدرک زیردیپلم، 11 مرد دیپلم و 1 پرسنل مرد دکترا دارند.

در اداره کل استاندارد استان 1 نیروی زن مدرک تحصیلی زیر دیپلم دارد. 8 مرد و 2 زن هم دیپلمه هستند. 79 نفر در این اداره کل اشتغال دارند که هیچ کدام مدرک دکترا ندارند.

آمار نیروهای شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران از هزار نفر گذشته است. این شرکت 1083 نیرو دارد که از این بین 33 نیروی مرد و 49 نیروی زن زیر دیپلم دارند. 222 نفر هم دیپلمه هستند.(119 مرد و 103 زن)

از 687 نیروی شاغل در شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران ، 172 نفر زیر دیپلم (170 مرد 2 زن) و 266 نفر (256 مرد و 10 زن) دیپلمه هستند.

در شرکت آب منطقه ای مازندران 436 نفر مشغول فعالیتند که از این تعداد 44 نفر زیر دیپلم (33 مرد  و11 زن) و 87 نفر (79 مرد و 9 زن) دیپلمه هستند.

*وضعیت دانشگاه های ما

به سراغ چند دانشگاه مازندران می رویم. تصور اولیه آن است که در محیط های دانشگاهی، کارمندی با مدرک زیردیپلم و دیپلم وجود نداشته باشند، اما اگر این تصور را دارید در اشتباه هستید.


در دانشگاه نوشیروانی بابل که 378 نفر مشغول به کارند، 7 نفر مدرک زیر دیپلم و 20 نفر دیپلمه هستند. در این دانشگاه 162 مرد  و16 زن مدرک دکترا دارند.

در دانشگاه مازندران هم که 934 نیرو دارد و از این میان 354 نفر مدرک دکترا دارند؛ با این که محیطی دانشگاهی و علمی است،  54 مرد و 20 زن مدرک زیر دیپلم و 84 نیرو دیپلمه هستند!

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران 390 نیرو دارد. در این محیط علمی و دانشگاهی 28 نفر زیر دیپلم و 52 نیرو هم دیپلمه هستند.

سروقت دانشگاه علوم پزشکی ساری می رویم که 19994 نیرو دارد و یکی از پرجمعیت ترین سازمان های ادرای استان است. در این دانشگاه 943 مرد و 513 زن مدرک زیردیپلم و 2643 مرد و 1737 زن مدرک دیپلم دارند.

در دانشگاه علوم پزشکی بابل که 5320 نفر مشغول کارند، 347 کارمند زیردیپلم هستند و 1255 نفر هم مدرک دیپلم دارند.

دانشگاه علم و فناوری مازندران 117 پرسنل دارد. 7 نیروی مرد این دانشگاه زیردیپلم و 16 نیروی مرد هم دیپلمه هستند.

در پارک علم و فن آوری استان 30 نفر مشغول کارند که 1 پرسنل مرد زیر دیپلم و 1 پرسنل مرد دیپلمه هستند. در این سازمان اداری تنها یک زن شاغل است که مدرک فوق لیسانس دارد. گفتنی است در پارک علم و فن آوری تنها 2 نیروی مرد مدرک دکترا دارند.

*سخن پایانی

در روزگاری که گرفتن مدرک تحصیلی از گرفتن خیلی چیزهای دیگر مانند وام، همسر، کار، داروی خاص، مسکن، خودرو و ... آسان تر است، در اداره های مازندران 20 درصد پرسنل، مدرک تحصیلی دیپلم و زیر دیپلم دارند. کارخانه های مدرک چاپ کنی فعالند و با این وجود نزدیک به 4700 کارمند ادارات استان حتی دیپلم ندارند!

در کشورهای پیشرفته شاید تنها و تنها داشتن مدرک تحصیلی برای مدیریت مهم نباشد –که نیست- مثلاً در تمام طول تاریخ بریتانیا فقط دو تن از وزیران بهداشت این کشور پزشک بوده اند و بقیه، به هیچ وجه تحصیلاتی مرتبط با حوزه فعالیت وزارت بهداشت نداشته اند. در همین کشور 18 سال است که هیچیک از وزیران دارایی تحصیلاتی در رشته اقتصاد یا رشته های مرتبط با آن نداشته اند.

درآلمان یوشکا فیشر یکی از مشهورترین وزیران خارجه این کشور شد، بی آنکه حتی دبیرستان را به پایان رسانده باشد! پس از پایان دوران وزارت هم برای تدریس به دانشگاه پرینستون در آمریکا دعوت شد

اما این جا ایران است. کشوری که در وسواس بر سر مدرک تحصیلی، یگانه عالم شده است. کشوری که ٥ برابر کشورهای پیشرفته د‌‌‌‌‌انشگاه د‌‌‌‌‌ارد.‌‌‌‌‌ ایران ٢٦٤٠ د‌‌‌‌‌انشگاه د‌‌‌‌‌ارد،‌‌‌‌‌ د‌‌‌‌‌ر حالی که چین ٢٤٨١ و هند‌‌‌‌‌‌ ١٦٢٠ د‌‌‌‌‌انشگاه د‌‌‌‌‌ایر کرد‌‌‌‌‌ه است!

ایران به جایی رسیده که رئیس جمهورش به تعداد دارندگان مدرک دکترا در دولتش می بالد و مجلسیانش حاضر نیستند کسی را که کمتر از فوق لیسانس داشته باشد به جمع خود راه دهند!

در مورد اینکه بازدهی این مدارک عالی چه اندازه بوده و مدیران و نمایندگان و کارمندان پرمدرک جمهوری اسلامی تا چه میزان از تخصص متناسب با این مدارک برخوردار شده اند، اما و اگر فراوان است.

این ها به کنار، در نهایت بدنه اداری ایران نخبگان را به حاشیه می‌راند و متوسط‌ها و فارغ‌ التحصیلان رشته‌های غیرمرتبط را به خود جذب می‌کند. زیردیپلمه ها و دیپلمه ها را جذب کرده و خیل مدرک دران دانشگاه های ایران را پشت در استخدامی نگه می دارد.

در ایران 11 میلیون نفر یعنی معادل 1.7 درصد از جمعیت، دارای مدرک دانشگاهی هستند و پنج میلیون دانشجو در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی تحصیل می کنند.

در حالی که 2640 دانشگاه و کارخانه تولید مدرک در ایران در حال مدرک سازی هستند، بیشترین جمعیت «شاغل» کشور، مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی دارند، به طوری که بالغ بر ۵ میلیون و ۳۸ هزار نفر از شاغلان را تشکیل می‌دهند. سپس شاغلانِ با تحصیلات دوره راهنمایی با بیش از ۴ میلیون و ۹۴۴ هزار نفر و دوره ابتدایی با ۴ میلیون و ۸۸۲ هزار نفر بیشترین جمعیت شاغل کشور را شامل می‌شوند.

بیشترین بیکاران کشور از فارغ التحصیلان دانشگاهی هم در مقطع لیسانس با جمعیت ۹۱۴ هزار و ۳۰۱ بیکار هستند. در مقطع تحصیلی فوق دیپلم ۲۱۶ هزار و ۹۷۰ بیکار، در مقطع فوق لیسانس و دکتری حرفه‌ای هم ۲۰۴ هزار بیکار داریم، اما ادارات ما پر از نیروهای زیردیپلم و دیپلمه است!

یک نفر بگوید این مدرک ها به چه کار می آید؟ «دنیای وارونه» ای شده است.!(دنیای وارونه نام یکی از کتاب های عزیز نسین است با 50 داستان کوتاه طنز)

*مطلب مرتبط:

ارباب میزها!